El Chapo châu Á bị bắt, đế chế ma túy có sụp đổ?

Mark Calnan, đặc vụ của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã theo dõi vụ án buôn ma túy từ quận Bronx, New York, đến châu Á. Giờ đây, đặc vụ Calnan phải đối mặt với ông trùm Tse Chi Lop - người mà ông và các cộng sự đã săn lùng trong nhiều năm.

Quyết tâm của đặc vụ Calnan và các đồng nghiệp đã phát hiện Tse là một trong những nhà cung cấp ma túy chính ở New York với sự giúp đỡ của mafia Sicily ở Canada, Wall Street Journal cho biết.

Tse thường xuyên ở Trung Quốc và dường như ngoài tầm với của các đặc vụ, nhưng khi đặc vụ của Canada phát hiện ông ta triệu tập cuộc họp bí mật với các cộng sự ở Hong Kong, nơi tay tội phạm có thể bị dẫn độ, đặc vụ Calnan lập tức lên máy bay.

Tse bị cảnh sát Hà Lan bắt tại sân bay quốc tế Schipol, Amsterdam, Hà Lan theo lệnh của Mỹ và lần đầu tiên sau nhiều năm theo đuổi vụ án, đặc vụ Calnan mới có thể đối mặt với người đàn ông mà tên tuổi đã vang khắp giới tội phạm thế giới.

“Bởi vì chúng ta đã nghe nói về ông ta quá lâu. Ông ta gần như là nhân vật thần thoại, giống như không có thật”, đặc vụ Calnan nói với Inquirer hồi đầu tháng 2. Về phần con người, đặc vụ Calnan đánh giá Tse là một chuyên gia giỏi.

“Khi tôi thẩm vấn, ông ấy rất lịch sự, tôn trọng. Ông ấy hiểu những gì đang diễn ra. Thường thì khi một ai đó bị bắt, họ sẽ điên cuồng, hay tỏ ra là một tay cứng rắn. Ông ấy không làm như thế. Với tôi ông ấy là một doanh nhân, vấn đề là ông ta buôn hàng cấm”, đặc vụ Calnan nói.

Từng bị kết án vì buôn ma túy

Năm 1998, Tse từng bị bắt ở Mỹ và lãnh án 9 năm tù vì buôn lậu ma túy. Kể từ khi mãn hạn tù, Tse bị nghi ngờ đã liên kết năm tổ chức buôn lậu ma túy lớn nhất châu Á. Các thành viên mạng lưới gọi tổ chức này là "Công ty", phía cảnh sát gọi là "Sam Gor".

Sân bay quốc tế Schiphol, Hà Lan, nơi ông trùm Tse bị bắt ngày 21/1. Ảnh: AFP

Dù tổ chức này bị cáo buộc buôn lậu cocaine có nguồn gốc từ các băng đảng Mỹ Latin, nhưng hoạt động kinh doanh chính của tổ chức này là ma túy đá. Thông thường, ma túy đá được phân phối trong các gói trà xuất xứ từ Trung Quốc.

Ma túy, đặc biệt là dạng tinh thể mạnh được gọi là “đá” đã chiếm lĩnh thị trường ma túy bất hợp pháp ở Australia. Các quan chức thực thi pháp luật cho biết phần lớn đến từ tổ chức của Tse.

Văn phòng Liên Hợp Quốc về ma túy và tội phạm (UNODC) ước tính "Công ty" chịu trách nhiệm tới 70% nguồn cung ma túy đá trong khu vực, thu về hơn 17 tỷ USD. Con số này tương đương GDP của Lào với dân số 7 triệu người.

Do đó không có gì lạ khi UNODC từng cảnh báo rất nhiều tiền đang được tạo ra từ hoạt động buôn bán ma túy bất hợp pháp, mà các chính phủ hoặc bộ phận của họ có nguy cơ, nếu các tổ chức tội phạm chưa bị phá.

Một số điều tra viên đã nói chuyện với Weekend Australian rằng trước và sau khi Tse bị bắt, tổ chức này đã cách mạng hóa việc sản xuất và phân phối ma túy đá. Họ có số lượng lớn các phòng thí nghiệm nằm trên khu vực quản lý lỏng lẻo ở bang Shan của Myanmar, với sự hỗ trợ của các chuyên gia hóa học người Đài Loan và phân phối ra khắp thế giới.

Loại ma túy đá giá rẻ tẩm caffeine, còn gọi là yaba được tổ chức này phân phối khắp châu Á. Trong khi thị trường Australia không có đủ hàng đá chất lượng cao để phân phối. "Công ty" đã giảm giá bán, đó là công thức cho thảm họa ma túy ở quy mô chưa từng có.

Cuộc săn lùng ông trùm của 20 tổ chức

Tse Chi Lop, được biết đến với tên gọi Anh Ba trong tiếng Quảng Đông. Ông ta được mệnh danh là “El Chapo châu Á”, tương tự trùm ma túy Mexico Joaquin Guzman, người đang thụ án tù chung thân tại Mỹ.

Một lượng lớn ma túy đá liên quan đến tổ chức của Tse bị cảnh sát Thái Lan bắt giữ. Ảnh: AFP

Tse là mục tiêu chính trong cuộc điều tra kéo dài do cảnh sát liên bang Australia dẫn đầu. Tse sinh ra và lớn lên ở Quảng Đông, Trung Quốc. Ông là thành viên của băng đảng Vòng tròn lớn, một nhóm tội phạm được thành lập những năm 1970 ở Trung Quốc.

Những năm 1980, Tse chuyển đến Canada nơi ông ta trở thành công dân và củng cố mối quan hệ với các gia đình mafia Italy hùng mạnh. Đó cũng là khởi đầu cho con đường trở thành ông trùm ma túy hàng đầu thế giới của Tse về sau.

Đặc vụ Calnan đã theo đuổi các vụ án về ma túy trong 25 năm. Các cuộc điều tra của ông về Tse cung cấp những hiểu biết độc đáo về phẩm chất khiến ông ta trở thành kẻ buôn lậu ma túy thành công.

“Đó là vụ án ma túy mà chúng tôi đã bắt đầu bằng việc bắt giữ những người ở quận Bronx, New York. Họ đã hợp tác với chúng tôi về người bán. Chúng tôi nhận ra rằng việc bắt giữ kẻ cầm đầu trong nhóm tội phạm có tổ chức thực sự rất khó khăn”, đặc vụ Calnan nói.

Khi tên tuổi của Tse nổi lên trong giới tội phạm ở châu Á, đã thu hút sự chú ý của đội chống mafia Sicily của FBI, do đặc vụ Rick Demberger phụ trách. Hai đặc vụ đã hợp tác với nhau để lần theo dấu vết của Tse.

“Điều ông ta giỏi nhất là có thể giao dịch với các nhóm khác nhau để phục vụ mục đích của mình. Ông ta là thành viên của băng đảng Vòng tròn lớn, nhưng điều đó không quan trọng. Ông ta sẵn sàng làm ăn với bất kỳ ai có lợi”, đặc vụ Calnan nói.

Tse trở thành người đàn ông bị truy nã gắt gao nhất châu Á vào năm 2019. Một báo cáo của Reuters từng tiết lộ, khoảng 20 tổ chức chống tội phạm từ châu Á, Bắc Mỹ và châu Âu đang phối hợp với nhau để triệt phá tổ chức của Tse.

Chiến dịch săn lùng Tse mang mật danh “Kungur”. Trong một tuyên bố gây ngạc nhiên của các đặc vụ cảnh sát liên bang Australia, Tse được bảo vệ bởi đội võ sĩ quyền anh Thái Lan. Ông ta từng thua hơn 72 triệu USD trong một đêm đánh bạc ở Macau.

Các nhà điều tra quốc tế đánh giá cao chiến dịch của đặc vụ Australia và điều đó đã cung cấp những manh mối quan trọng cho việc theo sát mọi hoạt động của ông trùm. Tse bị bắt giữ vào ngày 21/1, khi ông ta trên đường từ Đài Loan đến Canada. Ông ta đang chờ dẫn độ sang Australia.

Jeremy Douglas, đại diện khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương của UNODC nói rằng việc bắt giữ Tse là một thành công lớn của liên minh chống tội phạm quốc tế, đặc biệt là những nỗ lực do cảnh sát Australia dẫn đầu.

Ông Douglas cảnh báo tuy Tse đã bị bắt, nhưng tổ chức "Công ty" vẫn chưa tan rã. Vụ bắt giữ El Chapo là một điển hình. Dù ông trùm đang lãnh án chung thân, nhưng băng đảng của ông ta vẫn là tổ chức buôn ma túy số 1 Mexico.