Nà Ón - Bản 20 năm không có người nghiện ma túy

Một bản làng bình yên không có người nghiện ma túy, rượu và hút thuốc lá. Ảnh minh họa

Sau khi “luồn lách” trên cung đường thảm nhựa dài gần chục cây số, Nà Ón hiện ra trước mắt đẹp như bức tranh thủy mặc. Hỏi nhà già làng Sùng A Giáo, người dân tộc Mông, một anh sống tại bản đã nhiệt tình dẫn tới tận nơi, anh nói với A Giáo bằng một tràng tiếng Mông. Sùng A Giáo ra tận đầu con dốc đón khách. Vừa bắt tay xong, ông “phủ đầu” rằng đã gặp trưởng bản chưa? Tôi nói muốn gặp già làng để nghe câu chuyện về “bản ba không” mà ông chính là tác giả. Tới đây, ông cụ có vẻ cởi mở hơn và “khoe”: “Con trai ta, một thằng làm trưởng bản, thằng nữa làm công an viên”.

Sùng A Giáo bắt đầu câu chuyện bằng “bài giảng” về việc người dân Nà Ón đi theo đạo Tin Lành. Ông sử dụng những gì giáo luật răn dạy để chỉ bảo bà con trong bản không làm những việc trái với quy định của pháp luật, ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự, không để ke xấu lợi dụng tuyên truyền những điều xằng bậy. “Chúa hay Phật cũng đều dạy con người làm những điều tốt. Trái với những điều răn dạy thì Thượng đế không tha thứ. Trái với quy định của pháp luật Nhà nước thì bị xử tội. Bố nói với con em trong bản những điều này mỗi tuần một lần. Nếu ai vi phạm sẽ bị đuổi ra khỏi bản, nhưng chưa thấy ai mắc lỗi để phạt cả”- ông Giáo cười nói.

Ngoài uy tín với người dân trong việc tuyên truyền tự do tín ngưỡng, ông Sùng A Giáo còn có biệt tài chữa bệnh bằng thuốc nam, chữa gãy xương cho những người không may gặp tai nạn bằng phương pháp bó lá. Ông Giáo kể rằng, ông học được mấy bài thuốc gia truyền từ đời ông, cha để lại chủ yếu giúp những người trong gia đình. Song nếu có ai đó đến nhờ ông luôn săn lòng giúp đỡ mà không đòi hỏi chuyện tiền bạc. 

Bản “ba không”

Một trong “ba không” ở Nà Ón được ông Sùng A Giáo làm tốt là uống rượu. Nói cho đúng thì bây giờ người dân bản Nà Ón vẫn còn sử dụng rượu, bia. Nhưng theo ông Giáo thì “sử dụng” khác hoàn toàn với “uống”. Bởi “uống” thường dẫn tới tình trạng say xỉn, bỏ bê nương rẫy, đánh đập vợ con,  tổn hao sinh  lực. “Sử dụng” thì có liều lượng và không phải lúc nào cũng “sử dụng”. Một người dân Nà Ón tên Sùng A Sáng tâm sự: “Cả bản ai cũng phải lo lên rẫy đào cái lỗ, trỉa hạt bắp, trồng cây săn, thả lúa nương. Chỉ vào mỗi dịp lễ, tết hoặc nhà có việc trọng mới được phép uống rượu. Mà không có chuyện, mỗi lần uống thì thỏa thích đến mức mất kiểm soát hành...”

Già làng Sùng A Giáo

Cái “ba không” cuối cùng, đó là tệ nạn ma túy. Trung Lý vốn có diện tích rộng nhất, có đường biên giáp với nước bạn Lào dài nhất trong số các xã biên giới của huyện cực tây Mường Lát, tình hình buôn bán, sử dụng cái chết trắng vẫn chưa hết phức tạp. Nhưng riêng ở Nà Ón, dưới bàn tay “cai quản” của già làng Sùng A Giáo, tất cả 44 hộ dân với 258 nhân khẩu, không có một ai nghiện ma  túy, cũng chưa khi nào phát hiện đối  tượng  tham gia vào các đường dây buôn bán, vận chuyển thuốc phiện.

Tấm gương điển hình

Ông Sùng A Giáo đã có rất nhiều thành tích khi ông tham dự các hội nghị biểu dương già làng, trưởng bản có uy tín trong công tác tuyên truyền, giáo dục chính sách pháp luật của Nhà nước đối với đồng bào các dân  tộc anh em do Công an tỉnh Thanh Hóa tổ chức.

Trung tá Gia Nọ Pó - Phó trưởng Công an huyện Mường Lát cho biết, ông Sùng A Giáo cùng gia đình và nhiều người dân khác di cư từ huyện Bảo Thắng  (Lào Cai) đến Mường Lát  sinh  sống vào khoảng những năm 1990 của thế kỷ trước. “Song, ông Sùng A Giáo thực sự là người tự tạo uy tín của mình đối với người dân trong dòng họ, chòm xóm rất tốt. Ông Giáo sẵn sàng giúp đỡ nhưng lại không đòi hỏi thù lao, ai cho gì ông ấy nhận, không chỉ cần lời cảm ơn cũng xong. Ơ những điểm xảy ra hiện tượng tụ tập đông người trái pháp luật, nghe kẻ xấu tuyên truyền xuyên tạc, ông Giáo xuất hiện nói thì mọi người giải tán ngay”- Trung tá Pó nói.