Hình thành ‘vaccine' phòng ngừa ma túy cho học sinh

22/06/2021 17:38

Việc phòng ngừa ma túy cần được tiến hành rất sớm và trong suốt cuộc đời với nhiều giải pháp, nhất là giai đoạn thanh thiếu niên. Tại sao chúng ta không hình thành “vaccine” phòng ngừa ma túy, nếu các học sinh, sinh viên được trang bị các kiến thức, kỹ năng phòng ngừa.

 Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Ngô Thị Minh phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Hoàng Giang

Đây là một trong những vấn đề được tập trung thảo luận tại Hội nghị trực tuyến triển khai các nhiệm vụ phòng, chống HIV/AIDS, ma túy, mại dâm trong trường học, hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2021 do Bộ GD&ĐT tổ chức sáng 22/6.

Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Ngô Thị Minh, công tác phòng, chống HIV/AIDS, ma túy, mại dâm trong trường học, hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2021 là nhiệm vụ quan trọng của ngành GD&ĐT được Chính phủ giao trước bối cảnh tình hình ma túy diễn biến phức tạp với nhiều yếu tố khó lường, trong đó đối tượng thanh thiếu niên, học sinh là những người chịu sự tác động và ảnh hưởng nặng nề nhất nếu các em bị cuốn vào các tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ nạn ma túy.

Với quyết tâm đấu tranh, loại bỏ tệ nạn ma túy ra khỏi trường học, ngành Giáo dục nhiều năm qua đã luôn chủ động và tích cực chỉ đạo các cơ sở giáo dục, đưa giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy vào chương trình chính khóa của các cấp học; lồng ghép trong các hoạt động trải nghiệm, hoạt động ngoài giờ lên lớp, xây dựng tài liệu và tổ chức tập huấn nâng cao năng lực pháp luật, kỹ năng về phòng chống ma túy cho đội ngũ giáo viên…

Tuy nhiên, những việc làm đó vẫn chưa đủ mạnh để ngăn chặn hiệu quả tình trạng ma túy và thuốc lá điện tử xâm nhập vào trường học, nhận thức và hành động của học sinh, sinh viên trong trường học vẫn là điều rất đáng lo ngại, đặc biệt là trước sự xuất hiện ngày càng nhiều loại ma túy tổng hợp mới, đa dạng, ẩn dưới nhiều hình thức để cám dỗ, lôi kéo học sinh sinh, sinh viên như thuốc lá điện tử, trà sữa, bóng cười…với nhiều chủng loại bắt mắt cùng thủ đoạn tinh vi của các nhóm đối tượng hoạt động có tổ chức.

Tại hội nghị, các đại biểu đã có nhiều phân tích về nguyên nhân gia tăng tình trạng ma túy học đường, mối nguy hại và nhận diện thủ đoạn lôi kéo học sinh, sinh viên trước hiểm họa ma túy cùng các đề xuất, kiến nghị.

Cũng tại Hội nghị, Bộ GD&ĐT phối hợp với Viện Nghiên cứu và ứng dụng phòng chống ma túy (PSD) đã cho ra mắt bộ tài liệu “Kỹ năng phòng chống ma túy” và triển khai dự án “Cùng chung tay bảo vệ thế hệ trẻ trước hiểm họa ma túy”.

Bộ tài liệu “Kỹ năng phòng chống ma túy” hướng dẫn chuyên sâu về tác hại các loại ma túy, kỹ năng phòng ngừa ma túy (những vấn đề đang thiếu hụt và thiết yếu đối với học sinh), là cẩm nang giúp các em nhận thức sâu sắc về về ma túy, tác hại của ma túy; giáo dục, trau dồi các kỹ năng sống tự hoàn thiện bản thân để chiến thắng ma túy, kỹ năng phòng ngừa từ xa, các tình huống nguy cơ, các kỹ năng tự bảo vệ mình.

Đối với nhiệm vụ triển khai Dự án “Cùng chung tay bảo vệ thế hệ trẻ trước hiểm họa ma tuý” gồm nhiều hoạt động như: Trang bị kiến thức, kỹ năng phòng ngừa ma túy cho thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên, xây dựng các sản phẩm truyền thông hấp dẫn giới trẻ, các chiến dịch truyền thông trên diện rộng, mở rộng và phát huy khu trưng bày phòng chống ma túy, các cuộc thi tìm hiểu về tác hại ma túy, gắn kết các hoạt động phòng, chống ma túy với các hoạt động thể thao, văn nghệ…

 Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: Hoàng Giang

Hình thành hệ “miễn dịch” với ma túy

Ông Nguyễn Trọng Bé, Trưởng phòng Chính trị tư tưởng, Sở GD&ĐT Nghệ An cho biết, tại Nghệ An, với đặc thù là một tỉnh có diện tích rộng lớn, địa hình đồi núi phức tạp, những năm qua, công tác phòng, chống ma túy gặp rất nhiều khó khăn. Trên địa bàn, có tình trạng học sinh sử dụng ma túy và cá biệt có cả những trường hợp giáo viên ở vùng sâu, vùng xa tham gia vào việc buôn bán, vận chuyển ma túy.

Từ thực trạng này, tỉnh cũng đã triển khai ký cam kết giữa gia đình, học sinh, giáo viên chủ nhiệm, lãnh đạo đơn vị về công tác phòng, chống ma túy với 4 nội dung: không thử, không giữ, không dùng và không vận chuyển ma túy; lồng ghép giáo dục phòng chống ma túy và các tệ nạn xã hội trong nội dung các môn học tích hợp có liên quan; tổ chức các hoạt động giáo dục ngoại khóa…

Đánh giá hiệu quả hoạt động tuyên truyền và cảnh báo ma túy cho thanh thiếu niên trong trường học hiện nay còn thấp, PGS.TS Mai Văn Hưng, Viện trưởng Viện PSD cho biết, qua nhiều cuộc khảo sát cho thấy, trong các trường học phần lớn các em học sinh thiếu kỹ năng phòng ngừa ma túy, không biết cách ứng xử an toàn trong các hoàn cảnh, tình huống có nguy cơ cao liên quan đến ma túy, thậm chí không có năng nhận diện thế nào là ma túy và những sản phẩm liên quan đến ma túy.

Vì vậy việc trang bị cho các em các kỹ năng nhận biết và phòng ngừa ma túy là vô cùng cần thiết và cấp bách hiện nay. Đây chính là chìa khóa góp phần giảm người nghiện ma túy, bảo vệ giới trẻ trước hiểm họa ma túy, với mục tiêu hình thành vaccine phòng ngừa ma túy cho cho học sinh, sinh viên.

Chia sẻ với tư cách là người từng “chết đi sống lại” vì ma túy và là nhà nghiên cứu về phòng chống ma túy, ông Lê Trung Tuấn, Chủ tịch Hội đồng quản lý Viện PSD cho biết luôn mong mỏi tìm ra phương pháp để giúp thế hệ trẻ cũng như cộng đồng phòng tránh được hiểm họa ma túy.

Qua công tác phối hợp với ngành GD&ĐT trong nhiều năm qua, ông Lê Trung Tuấn đánh giá kế hoạch phòng chống ma túy của Bộ GD&ĐT năm nay có ý nghĩa rất thiết thực, thay vì đi sâu vào các hoạt động tuyên truyền phố biến chủ trương, chính sách, tác hại của ma túy, nhiệm vụ của đoàn viên thanh niên, học sinh về phòng chống ma túy…như trước đây thì các nhiệm vụ và hoạt động năm nay hướng tới trọng tâm cung cấp kiến thức, kỹ năng phòng ngừa ma túy.

Từ đó từng bước hình thành cơ chế chủ động tự phòng vệ ma túy trong các em học sinh, cán bộ quản lý giáo dục và phụ huynh học sinh; lan tỏa, tạo ra làn sóng mạnh mẽ tham gia phòng chống ma túy, tạo ra sự phòng vệ xã hội, hình thành hệ “miễn dịch” với ma túy trong cộng đồng.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Ngô Thị Minh đề nghị các Sở GD&ĐT phối hợp với Viện PSD, các cơ quan, đơn vị liên quan tại địa phương triển khai có chiều sâu đồng loạt tại 63 tỉnh, thành phố 4 nhiệm vụ: Tổ chức khảo sát, đánh giá đúng thực trạng công tác phòng, chống ma túy trong trường học; Tổ chức các chương trình tuyên truyền, tập huấn công tác phòng chống HIV/AIDS, ma túy, mại dâm, tệ nạn xã hội cho học sinh, sinh viên, cán bộ Đoàn, Đội của các nhà trường; Xã hội hóa các chương trình tuyên truyền, giáo dục, nâng cao kiến thức, kỹ năng phòng chống AIDS, ma túy, mại dâm, tệ nạn xã hội trong trường học; Triển khai Bộ tài liệu “Kỹ năng phòng, chống ma túy” và tổ chức tập huấn cho giáo viên, phụ huynh, học sinh.

“Riêng việc phối hợp xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể cho thanh thiếu niên, học sinh sinh viên trong trường học, Bộ GD&ĐT sẽ triển khai thí điểm tại 30 tỉnh, thành phố. Tại mỗi tỉnh thành phố chọn triển trải khai ở một số trường học. Đây cũng là nhiệm vụ rất quan trọng”, Thứ trưởng Ngô Thị Minh nhấn mạnh.

Top