100 năm quốc tế chung tay kiểm soát ma túy
Lịch sử ra đời của hệ thống kiểm soát ma túy quốc tế bắt đầu từ năm 1909 trong cuộc họp của Ủy ban phòng, chống ma túy thế giới tại thành phố Thượng Hải (Trung Quốc).
Nhận thấy sự cần thiết phải liên hợp sức mạnh quốc tế trong việc đấu tranh phòng, chống ma túy, các nước lớn trên thế giới quyết định thành lập Ủy ban phòng, chống ma túy và triệu tập cuộc họp tại Thượng Hải.
![]() |
Các thành viên tham gia vào Ủy ban phòng, chống ma túy Thượng Hải gồm có đại diện của 13 nước là Áo, Anh, Đức, Italia, Trung Quốc, Hà Lan, Ba Tư, Bồ Đào Nha, Nga, Thái Lan, Hoa Kỳ, Pháp và Nhật Bản.
Cuộc họp được tổ chức từ ngày 5/2 đến ngày 26/2 năm 1909 đã đưa ra các biện pháp hạn chế nạn buôn bán ma túy bất hợp pháp ở Trung Quốc và ngăn chặn việc xuất khẩu ma túy từ khu vực châu Á vào Hoa Kỳ và các quốc gia châu Âu.
Mặc dù Ủy ban không có chức năng đưa ra các nghị quyết ràng buộc, nhưng nó lại có khả năng thúc đẩy các nỗ lực để tiến hành một hội nghị quốc tế tại Hague (Hà Lan).
Tại Hague, ngày 23/1/1912 lần đầu tiên trên thế giới một Công ước quốc tế về phòng, chống ma túy được kí kết. Việc thông qua Công ước này đã hình thành một bộ luật quốc tế đa phương về kiểm soát ma túy.
Các nước tham gia kí Công ước bao gồm: Anh, Đức, Italia, Trung Quốc, Hà Lan, Ba Tư, Bồ Đào Nha, Nga, Thái Lan, Hoa Kỳ, Pháp và Nhật Bản. Công ước cũng được 58 quốc gia phê chuẩn. Riêng Nga có tham gia kí kết nhưng không phê chuẩn.
![]() |
Ảnh minh họa |
Công ước chỉ ra rằng, tất cả các nước thành viên tham gia Công ước có trách nhiệm tiến hành kiểm tra, kiểm soát các nội dung như: Kiểm tra các cơ sở sản xuất, buôn bán, phân phối và xuất khẩu cocaine cũng như xác định vị trí trụ sở cùng các điểm buôn bán của bọn tội phạm.
Công ước này cũng xem xét một loạt các vấn đề như: Quy định sử dụng các chất có chứa ma túy cho mục đích y tế, giúp các tổ chức chính phủ và tổ chức quốc tế ngăn chặn việc lạm dụng và giảm thiểu tác hại của việc lạm dụng ma túy.
Công ước 1912 mặc dù đã đưa ra được một loạt các biện pháp ngăn chặn việc phổ biến các loại ma túy, tuy nhiên nó đã không mang lại kết quả như mong đợi.
Sau đại chiến thế giới lần thứ nhất, tình hình ma túy trên thế giới diễn biến ngày càng phức tạp, nạn buôn lậu ma túy lan tràn với quy mô lớn. Trước tình hình đó, thế giới cần thiết lập những công cụ pháp lý mới trong đấu tranh với tệ nạn này. Một trong số đó là Công ước về về việc cấm buôn bán ma túy bất hợp pháp năm 1936.
Nhằm thống nhất các hiệp ước quốc tế (ngoại trừ Công ước năm 1936), vào năm 1961, Liên Hợp Quốc đã thông qua Công ước chung về các chất gây nghiện. Năm 1971 Công ước về các chất hướng thần được thông qua.
Năm 1988 Liên Hợp Quốc thông qua Công ước về chống buôn bán và phổ biến các chất gây nghiện và chất hướng thần. Cho đến nay, Công ước này vẫn là văn kiện chính để các nước thành viên tham gia Công ước có thể xây dựng một bộ luật phòng, chống ma túy cho riêng mình.