44% người LGBT từng bị kì thị trong trường học

Ảnh minh họa

Năm 2014, Trung tâm ICS (Tổ chức bảo vệ và thúc đẩy quyền của cộng đồng LGBT tại Việt Nam) và Viện nghiên cứu Xã hội, Kinh tế & Môi trường (iSEE) đã tiến hành một cuộc khảo sát với sự tham gia của hơn 3.000 người LGBT. Theo đó, 39% đã từng bị kỳ thị trong gia đình, chủ yếu bị mắng chửi (22.8%) hoặc bị đuổi ra khỏi nhà (4.6%); 44% bị kỳ thị trong trường học, chủ yếu bị bạn bè trêu ghẹo, bị ép buộc cách ăn mặc, hoặc bị gọi phụ huynh đến; 21% đã từng bị kỳ thị trong môi trường công việc. Tỷ lệ này cao đặc biệt trong nhóm chuyển giới, lên tới 68% bị kỳ thị, bao gồm cả các trường hợp nghiêm trọng là cho thôi việc.

Hầu hết người LGBT hiện nay vẫn còn phải che giấu xu hướng tính dục và bản dạng giới của mình. Họ không có được sự trợ giúp tâm lý, pháp lý và sức khỏe khi cần thiết. 

Cũng theo cuộc khảo sát trên, đa số người LGBT nhận ra xu hướng tính dục và bản dạng giới của mình trong độ tuổi từ 10-20 tuổi, trong đó 39% biết khi còn rất trẻ, trong độ tuổi 10-15. Tuy tỷ lệ công khai xu hướng tính dục đã tăng lên theo thời gian nhưng hiện mới chỉ có 9,8% người LGBT công khai hoàn toàn với gia đình; 16,9% công khai hoàn toàn trong trường học; 12% ở nơi làm việc; 15% ngoài xã hội…

Việc phải che giấu bản thân đã khiến nhiều bạn trẻ phải tự đối đầu với những khủng hoảng tâm lý, không chia sẻ được khó khăn của mình với những người xung quanh. Điều này dẫn đến các vấn đề như trầm cảm, tự làm hại bản thân, sử dụng chất kích thích, gây nghiện, hoặc thậm chí tự tử. 

Theo một nghiên cứu của iSEE, với hơn 2.000 người đồng tính năm 2012, có tới 17% người tham gia khảo sát đã từng tự tử một lần (không thành).

Đối với người chuyển giới có phần “bi” hơn. Do việc chuyển giới bị nghiêm cấm nên người chuyển giới đang phải đối mặt với nhiều rủi ro về sức khỏe, tính mạng và bất bình đẳng trong giao dịch dân sự. 

Theo kết quả khảo sát của trung tâm ICS và iSEE, 53,3% người chuyển giới tham gia nghiên cứu tự mua hoocmon ở Việt Nam, 30% thực hiện phẫu thuật ở nước ngoài, 33% phẫu thuật một phần ở Việt Nam, một phần ở nước ngoài, hoặc hoàn toàn ở Việt Nam. Do không được tiếp cận các dịch vụ y tế liên quan nên người chuyển giới đang tự chịu nhiều rủi ro về tài chính, sức khỏe, thậm chí tính mạng. Người chuyển giới cũng gặp phải khó khăn trong các giao dịch dân sự như đi lại, ngân hàng, sở hữu tài sản do có thể hiện giới khác với giới tính sinh học và tên gọi của mình.

Bên cạnh đó, nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới, bao gồm cả người đồng tính nam và chuyển giới từ nam sang nữ đang phải đối mặt với nguy cơ lây nhiễm HIV và bệnh lây qua đường tình dục. Báo cáo tiến độ phòng, chống HIV/AIDS của Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) năm 2014 cho thấy, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm này là 3,7%, ước tính tỉ lệ này ở Hà Nội và TP.HCM lên đến 16%.

Có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng quan trọng là sự kỳ thị và định kiến với cộng đồng LGBT còn phổ biến trong cộng đồng, ngăn cản họ tiếp cận thông tin để bảo đảm tình dục an toàn.

Ông Trần Khắc Tùng, Giám đốc Trung tâm ICS cho biết, đây chỉ là khảo sát sơ bộ ban đầu về cộng đồng LGBT, nhưng chắc chắc thể hiện phần nào bức tranh về cộng đồng, nhất là các bạn LGBT trẻ. Đối với các bạn trong cộng đồng LGBT trẻ tuổi, ngoài môi trường xã hội, gia đình thì sự hỗ trợ từ trường học rất lớn để giúp các bạn học tập, phát huy tốt khả năng của mình.

Trước thực tế trường học còn lúng túng trước các vấn đề của học trò đồng tính, chuyển giới, TP.HCM đã từng đưa nội dung về đồng tính vào tập huấn cho nhân viên tư vấn trường học, thông qua đó, cung cấp các kiến thức khoa học về LGBT cho ban giám hiệu, giáo viên và cả phụ huynh để có phương pháp phù hợp hỗ trợ các học sinh thuộc nhóm LGBT giúp các em tránh bị kỳ thị.