5 địa phương đã quản lý người nghiện không có nơi cư trú ổn định

Cụ thể, tại TP.HCM có 5.062 người, Đà Nẵng là 426, Hà Nội 81 người, tỉnh Lào Cai có 277 và tỉnh An Giang có 986 người. Trong đó, 4.143 người được Tòa án xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; có 1.490 người được đưa về địa phương quản lý (1.218 người sau khi vào cơ sở xã hội đã xác định được nơi cư trú ổn định, 272 người không xác định được tình trạng nghiện). Các cơ sở xã hội đang quản lý 1.199 người.

Tạo cơ hội việc làm cho người cai nghiện - Ảnh minh họa

Việc thực hiện quản lý người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định tại các cơ sở xã hội và việc đưa người nghiện không có nơi cư trú ổn định vào cơ sở cai nghiện bắt buộc thời gian qua, góp phần quan trọng bảo đảm trật tự, an toàn xã hội tại các địa phương, đặt biệt là các thành phố lớn như TP.HCM nơi có nhiều người nghiện sống lang thang nay đây, mai đó không có nơi cư trú ổn định đã được dư luận đồng tình, nhân dân ủng hộ và đanh giá cao về công tác này. Tuy nhiên, không tránh khỏi những khó khăn trong quá trình thực hiện.

Khó khăn trong triển khai áp dụng biện pháp xử lý hành chính

Luật Xử lý vi phạm hành chính (Luật XLVPHC) được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 20/6/2012. Một trong những nội dung được Luật quy định đó là việc giao cho tổ chức xã hội quản lý người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định trong thời gian lập hồ sơ đề nghị Tòa án nhân dân (TAND) cấp huyện xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Tuy nhiên, qua triển khai thực hiện cho thấy, quy định này không có tính khả thi, vì ở thời điểm hiện tại, các tổ chức xã hội không thể đáp ứng được các yêu cầu, điều kiện về cơ sở vật chất, kỹ thuật, con người... để thực hiện việc quản lý những người nghiện không có nơi cư trú ổn định. Đây là một trong những khó khăn, vướng mắc, bất cập lớn trong quá trình triển khai áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trên, ngày 10/11/2014, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 77/2014/QH13 về kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2015, trong đó giao chính phủ hướng dẫn, chỉ đạo địa phương tạm thời giao trung tâm, cơ sở tiếp nhận đối tượng xã hội của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tiếp nhận để quản lý, cắt cơn, giải độc, tư vấn tâm lý cho người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định trong thời gian lập hồ sơ để TAND xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 77/2014/QH13, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có các văn bản để chỉ đạo việc thực hiện Nghị quyết số 77/2014/QH13, cụ thể là:  Chính phủ ban hành Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 26/12/2014 về tăng cường chỉ đạo công tác phòng, chống, kiểm soát và cai nghiện ma túy trong tình hình mới, trong đó có hướng dẫn việc thành lập cơ sở xã hội để tiếp nhận người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định trong thời gian lập hồ sơ đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (gọi tắt là cơ sở xã hội) và giao cho Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ tình hình thực tế của địa phương quyết định thành lập và ban hành Quy chế hoạt động của cơ sở này. Thủ tướng Chính phủ có Công văn số 2298/TTg-KGVX ngày 14/11/2014 về việc thực hiện Nghị quyết số 77/2014/QH13 của Quốc hội.

Các văn bản nói trên đã kịp thời chỉ đạo việc quản lý người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định trong thời gian lập hồ sơ đề nghị Tòa án nhân dân xem xét, quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Quản lý người nghiện không nơi cư trú trong thời gian lập hồ sơ

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã ban hành Đề án, Kế hoạch thành lập, chuyển đổi, bổ sung chức năng, nhiệm vụ đối với các Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội để quản lý người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định trong thời gian lập hồ sơ đề nghị Tòa án nhân dân xem xét quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo Nghị quyết số 77/2014/QH 13 của Quốc hội và Nghị quyết 98/NQ-CP ngày 26/12/2014 của Chính phủ.

Đến nay, có 24/63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã có quyết định chuyển đổi hoặc bổ sung chức năng, nhiệm vụ tiếp nhận người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định cho các Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội: 03 tỉnh, thành phố (TP.HCM, tỉnh Lào Cai, tỉnh An Giang) chuyển đổi (Trung tâm CBGDLĐXH thành Cơ sở xã hội và có chức năng cai nghiện tự nguyện); 20 tỉnh, thành phố bổ sung chức năng, nhiệm vụ cho Trung tâm CBGDLĐXH có chức năng tiếp nhận đối tượng xã hội (trong Trung tâm co một phòng có chức năng tiếp nhận người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định); 01 tỉnh giao bổ sung chức năng, nhiệm vụ cho Trung tâm bảo trợ xã hội có chức năng tiếp nhận người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định (Kon Tum).

Hiện có 19 tỉnh, thành phố đã có quyết định bổ sung chức năng, nhiệm vụ cho Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội, tiếp nhận người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định. Tuy nhiên, hiện nay tại các tỉnh, thành phố này chưa có người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định.