Bao cao su giúp giảm nhiễm HIV trong nhóm phụ nữ bán dâm

01/06/2020 11:22

Chương trình bao cao su góp phần vào giảm tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm phụ nữ bán dâm từ 4,2% năm 2006 xuống còn 2,5% năm 2016.

Cán bộ y tế đặt bao cao su tại điểm phân phát miễn phí. Ảnh internet

Theo Bộ Y tế, sau khi thí điểm thành công vào năm 2000, Việt Nam đã có Chương trình 100% sử dụng bao cao su, nhằm tăng sử dụng bao cao su trong nhóm phụ nữ bán dâm. Trước đó, chương trình bao cao su đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thông qua nhắm vào các cơ sở du lịch, với mục tiêu cung cấp bao cao su miễn phí cho 80% khách sạn và nhà nghỉ trên toàn quốc vào năm 2015. Đến năm 2013, 14 triệu bao cao su nam đã được cung cấp miễn phí và 32 triệu bao cao su đã được bán thông qua tiếp thị xã hội. Theo Tổ chức Các dịch vụ dân số quố tế (PSI), 8,7 triệu bao cao su nam và nữ đã được bán và phân phối tại trên 4.200 điểm bán hàng phi truyền thống mà nhóm quần thể chính có thể tiếp cận tại 9 tỉnh.

Tỷ lệ sử dụng bao cao su trong nhóm phụ nữ mại dâm khá cao, với 82,8% người bán dâm cho biết có sử dụng bao cao su với khách hàng gần nhất trong năm 2014.. Tỉ lệ sử dụng bao cao su trong nam giới thuộc nhóm quần thể chính là thấp, chỉ 54% nam giới cho biết có sử dụng bao cao su trong lần quan hệ tình dục qua đường hậu môn với một bạn tình nam, và 59% nam giới tiêm chích ma túy cho biết có sử dụng bao cao su trong lần quan hệ tình dục cuối cùng năm 2014. Điều này có ý nghĩa tác động đến bạn tình nữ của họ.

Tuy nhiên, tiếp cận với bao cao su miễn phí chưa phổ cập, nhiều phụ nữ mại dâm cho biết, việc cung cấp bao cao su vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu hoặc đòi hỏi cần thiết. Tình hình này càng trở nên khó khăn hơn do nguồn tài trợ ứng phó giảm - ví dụ, một chiến lược đề xuất chỉ để cung cấp bao cao su miễn phí cho phụ nữ mại dâm đường phố do những người này được cho là dễ bị tổn thương nhất. Thanh thiếu niên cũng không dễ tiếp cận bao cao su miễn phí, do đó, thường là sẽ tự bỏ tiền ra mua, hoặc sẽ không dùng.

Bên cạnh đó, chất lượng của bao cao su trên thị trường tự do cũng không tốt, một nghiên cứu năm 2014 chỉ ra rằng 26% bao cao su có chất lượng không đạt chuẩn.

Một lần nữa, điều này tạo ra những rào cản không chỉ đối với những người mại dâm mà còn đối với phụ nữ trẻ và trẻ em gái và bạn tình nữ của các thành viên nam trong nhóm quần thể chính để có thể tự bảo vệ mình khỏi HIV.

Do đó, các chiến dịch tiếp thị xã hội là một phần quan trọng của việc phân phát bao cao su và thực tế là kênh duy nhất cung cấp bao cao su nữ vốn chưa có sẵn ở Việt Nam. Các cuộc phỏng vấn đem lại một cảm giác chung là bao cao su nữ sẽ không “phổ biến" tại Việt Nam. Tuy nhiên, trong một nghiên cứu năm 2010 về việc chấp nhận sử dụng bao cao su nữ trong nhóm người mại dâm ở Việt Nam, hơn một nửa trong số đó cho biết họ sẽ tiếp tục sử dụng bao cao su nữ nếu chúng được cung cấp miễn phí, hoặc được bán với một mức giá phù hợp. Đây là dấu hiệu tích cực vì điều quan trọng là mang lại cho (tất cả) phụ nữ (bao gồm, nhưng không dừng lại ở người bán dâm) những lựa chọn thay thế cho bao cao su nam, đặc biệt những lựa chọn mà họ có kiểm soát tốt hơn – và điều này cho thấy có một thị trường ngách cho bao cao su nữ mà có thể là qua hình thức cấp phát miễn phí, hoặc là thông qua các chiến dịch tiếp thị xã hội.

Trong giai đoạn 2011-2016, số bao cao su phân phát miễn phí cho nhóm nguy cơ cao trung bình 13 triệu chiếc/năm, cao nhất năm 2012 phát 25 triệu chiếc, năm 2016 phân phát hơn 12 triệu chiếc. Chương trình tiếp thị xã hội bao cao su cũng triển khai thành công, trung bình trong 5 năm qua mỗi năm phát được trung bình 15,6 triệu chiếc, năm cao nhất bán 32 triệu chiếc vào năm 2012, năm 2016 bán được 9,3 triệu chiếc.  

Theo Bộ Y tế, đánh giá hiệu quả của việc phân phát bao cao su, số liệu giám sát trọng điểm trong nhóm phụ nữ bán dâm giai đoạn này chỉ ra rằng Chương trình bao cao su góp phần vào giảm tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm phụ nữ bán dâm từ 4,2% năm 2006 xuống còn 2,5% năm 2016.

Nghiên cứu tại 8 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cho thấy mặc dù tỷ lệ người bán dâm đường phố sử dụng bao cao su với khách hàng gần đây nhất duy trì trong khoảng 85-87% trong nhiều năm qua như chủ yếu là sử dụng bao cao su được cung cấp và có đến trên 70% số người bán dâm đường phố cho rằng nếu được cung cấp miễn phí bao cao su thì sẽ thuận lợi hơn cho họ vì tại nhiều thời điểm họ không thể tiếp cận với bao cao su và khách hàng cũng không thực sự quan tâm đến việc sử dụng bao cao su.

Nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới tại 7 tỉnh, thành phố của Việt Nam gồm Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Điện Biên, Hải Phòng và An Giang trong giai đoạn từ 2005 đến 2009 cũng cho thấy can thiệp bằng biện pháp cung cấp miễn phí bao cao su đã hạn chế được 39% số ca nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, trong đó bao gồm cả HIV.

Top