Chất hướng thần trong loại ma túy tổng hợp mới: Gây ảo giác, mất tự chủ hành vi
Gần đây một loại ma túy mới vừa được Trung tâm Giám định ma túy (Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an) phát hiện trên thị trường. Loại ma túy này được tìm thấy trong thuốc lá điện tử, thuốc lào, được khẳng định có chứa chất hướng thần, gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe và thần kinh của người sử dụng.
Chất hướng thần mới đây được tìm thấy trong thuốc lá điện tử - Ảnh minh họa
Loại ma túy tổng hợp mới
Việc thay đổi với những vật chứa khác nhau khiến cho loại ma túy mới này có thể lưu thông trên thị trường mà khó bị phát hiện. Cụ thể, chất 5F-MDMB-PICA mà Trung tâm Giám định ma túy tìm thấy là ở trong lọ tinh dầu của hộp thuốc lá điện tử và mẫu thuốc lào đã được tẩm ướp. Ghi nhận ở những trường hợp sau khi sử dụng đều có những biểu hiện bất thường như hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, thậm chí có người bị ngất. Sau khi phân tích giám định về loại ma túy này, Trung tâm Giám định ma túy khẳng định trong đó có chứa chất hướng thần, ảnh hưởng trực tiếp tới thần kinh người dùng.
Theo các chuyên gia về tâm thần, việc lạm dụng các chất hướng thần sẽ dẫn tới thay đổi tính nết, hành vi theo hướng tiêu cực với các biểu hiện hay cáu gắt, cục tính, mạch tư duy lộn xộn hay lẫn lộn giữa hiện tại, quá khứ và tương lai. Ở giai đoạn nặng hơn, người bệnh sẽ thường nghe thấy, nhìn thấy hay nói và hành động theo những điều không có thật, có thể bị ám ảnh vì bị hại, có những ảo giác và hoang tưởng.
TS. BS Trần Thị Hồng Thu, Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương cho biết, chất hướng thần đều có tác động lên thần kinh Trung ương làm cho người sử dụng thay đổi về tri thức, gây ra rối loạn về tri giác. Những chất kích thích như ma túy tổng hợp có thể tạo cho con người cảm giác thích thú, phấn chấn, hoặc gây ra ảo giác dẫn tới những hành vi nguy hiểm. Những ảo giác này cũng tùy thuộc vào cấu trúc tư duy của từng người theo những trải nghiệm riêng, dẫn tới những hành động kỳ quặc.
Ảnh hưởng lớn tới sinh hoạt, học tập
BS Trần Thị Hồng Thu chia sẻ, sử dụng loại chất hướng thần này sẽ ảnh hưởng rất lớn tới đời sống, sinh hoạt và học tập. Học sinh, sinh viên, nhất là học sinh ở độ tuổi còn trẻ, não bộ đang trong quá trình phát triển. Với đối tượng này khi phải chịu những tác động lên thần kinh sẽ gây ra những ảo giác, chắc chắn não bộ sẽ bị tổn thương nhiều hơn, điều trị cũng khó hơn.
“Bệnh viện chúng tôi cũng đã tiếp nhận các đối tượng là học sinh, sinh viên trót sử dụng các loại chất kích thích, ma túy tổng hợp. Khi dùng các chất này, lúc đầu các em thường không tha thiết tới trường lớp, học hành sa sút. Lúc gia đình đưa đến bệnh viện cũng thường đã nặng, có trạng thái trầm cảm, lo âu, không thiết tha với cuộc sống xung quanh”, BS Hồng Thu cho biết.
Theo bác sĩ, quá trình điều trị bệnh lý này cũng không dễ dàng. Điều trị những biến chứng do ma túy và các chất gây nghiện gây ra vẫn là điều trị về triệu chứng và cả về tâm lý. Chẳng hạn, điều trị về các rối loạn về trầm cảm cùng các trị liệu về tâm lý, nhằm giúp họ thay đổi về nhận thức cũng như hành vi để phòng ngừa việc tái sử dụng các chất gây nghiện đó.
Đặc biệt, bác sĩ phải giúp họ điều trị về tổn thương ở não. Hầu hết những bệnh nhân khi đã sử dụng các chất gây nghiện này khi tới bệnh viện thăm khám đều có những biểu hiện ở các mức độ nặng, nhẹ khác nhau.
“Những trường hợp này nếu điều trị đúng triệu chứng, đúng thuốc, kịp thời sẽ có những cải thiện ngay trong những ngày đầu. Bác sĩ càng can thiệp sớm càng tốt, tuy nhiên người bệnh phải tuân theo liều lượng và trong một khoảng thời gian khá dài để duy trì việc chống tái phát. Với giai đoạn loạn thần cấp chỉ khoảng vài tuần sẽ có biến chuyển, nhưng phải duy trì điều trị thuốc kéo dài từ 6 đến 9 tháng hoặc có thể là một vài năm. Bệnh này ảnh hưởng rất lớn tới quá trình học tập của học sinh, sinh viên Có những trường hợp phải ngừng học gián đoạn một thời gian thậm chí có nhiều người phải bỏ học không thể theo đuổi con đường học tập được nữa…”, BS Trần Thị Hồng Thu khuyến cáo.
BS Thu nhấn mạnh, trường hợp nặng khi bị ảo giác mạnh, họ tưởng tượng ra những hình ảnh khác xa với thực tại nên dẫn tới những hành động khó lường thậm chí có những hành động nguy hiểm. Hầu hết những người sử dụng các chất ma túy đều có những hành vi tự gây thương tích cho mình hoặc cho người khác. Trong cơn ảo giác, họ có thể tự lấy dao rạch bụng hoặc khoét da thịt của chính mình. Thậm chí, họ tự nhảy từ trên cao xuống, tấn công người khác với bất cứ những vật dụng mà họ có, có thể dẫn tới tự sát hoặc giết người.