Có thể tự phòng tránh để không bị lây nhiễm HIV?

Trước hết cần nhắc lại do HIV chỉ có thể lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch sinh dục và sữa của mẹ mà chúng ta thường gọi là “3 con đường” là đường máu, đường tình dục và mẹ nhiễm HIV truyền sang con thông qua các hành vi không an toàn nên mọi người hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh được lây nhiễm HIV bằng cách thực hiện các hành vi an toàn.

Phòng lây nhiễm HIV qua tiếp xúc trực tiếp với máu (đường máu)

Về nguyên tắc chung là tránh mọi sự tiếp xúc trực tiếp với máu. Điều này có thể thực hiện được thông qua thực hành các hành vi sau đây:

- Không sử dụng chung bơm kim tiêm với bất kỳ ai.

Không sử dụng chung bơm kim tiêm với bất kỳ ai

- Mọi dụng cụ xuyên chích qua da và niêm mạc dùng trong tiêm, chích, trong thủ thuật, phẫu thuật chữa bệnh và phẫu thuật thẩm mỹ v.v.. đều phải dùng riêng hoặc sau khi đã được tiệt trùng đúng cách.

- Dùng riêng mọi dụng cụ có khả năng dính máu như dao cạo râu.

- Mang găng tay hoặc đồ lót tay, kính bảo vệ mắt, khẩu trang để tránh tiếp xúc trực tiếp với máu khi cấp cứu bệnh nhân có chảy máu.

- Chỉ truyền máu khi thật cần thiết và máu truyền phải được sàng lọc HIV.

Với những người nghiện chích ma túy việc sử dụng bơm kim tiêm chung là nguyên nhân chủ yếu làm lây truyền HIV, do vậy để phòng tránh lây nhiễm HIV qua đường máu, họ cần áp dụng các phương pháp sau:

- Ngừng sử dụng ma túy;

- Nếu không thể ngừng sử dụng ma túy, thì hãy sử dụng ma túy theo đường khác như hút, hít, không sử dụng ma túy theo đường tiêm chích;

- Nếu vẫn phải tiêm chích ma túy, thì luôn sử dụng bơm kim tiêm mới hoặc bơm kim tiêm riêng cho mỗi lần tiêm chích. Luôn chủ động chuẩn bị bơm kim tiêm dùng một lần phòng khi bị vã (đói thuốc) mà không có bơm kim tiêm hoặc ít nhất cũng dùng bơm kim tiêm của riêng mình, không dùng chung bơm kim tiêm với người khác.

- Hiện nay, bơm kim tiêm sạch dùng một lần rất phổ biến, bán tại tất cả các nhà thuốc. Cũng có thể nhận được bơm kim tiêm sạch miễn phí qua các tuyên truyền viên đồng đẳng hoặc các điểm cung cấp bơm kim tiêm sạch miễn phí do các dự án triển khai tại cộng đồng.

- Sử dụng bơm kim tiêm có khoảng chết thấp (tức loại bơm kim tiêm có lượng thuốc tồn lại sau tiêm chích rất ít) giúp giảm đáng kể nguy cơ lây truyền HIV. Vì vậy, người tiêm chích ma túy cần được khuyến khích sử dụng bơm kim tiêm có khoảng chết thấp.

Phòng lây nhiễm HIV qua tiếp xúc trực tiếp với dịch sinh dục (quan hệ tình dục)

Nguyên tắc chung là tránh mọi sự tiếp xúc trực tiếp với dịch sinh dục của người nhiễm HIV. Điều này có thể thực hiện được thông qua thực hành các hành vi sau đây:

- Sống chung thủy với nhau từ cả hai phía và cả hai không nhiễm HIV;

Sử dụng bao cao su đúng cách mỗi lần quan hệ tình dục

- Sử dụng bao cao su đúng cách mỗi lần quan hệ tình dục.

- Không quan hệ tình dục xâm nhập (giao hợp), thay vào đó là áp dụng các biện pháp quan hệ tình dục không xâm nhập (không làm cho dịch sinh dục của người này sang người khác) như: Quan hệ tình dục tay - dương vật; vuốt ve, âu yếm bên ngoài...

- Điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV) khi một trong hai người nhiễm HIV cũng giúp giảm nguy cơ lây truyền HIV qua đường tình dục.