Đắk Lắk: Nhiều khó khăn trong việc thực hiện mục tiêu 90-90-90
Việt Nam đang triển khai các hoạt động hưởng ứng mục tiêu 90-90-90 của Liên Hợp Quốc trong phòng, chống HIV/AIDS, nhằm tạo tiền đề tiến tới kết thúc đại dịch AIDS vào năm 2030... Tuy nhiên, theo thống kê của Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), hiện tại, những chỉ tiêu này ở các địa phương còn khá xa so với mục tiêu 90-90-90, trong đó có Đắk Lắk.
 |
| Hình minh họa |
Mục tiêu 90-90-90 được Liên Hợp Quốc đề ra tại hội nghị AIDS toàn cầu ở Australia vào tháng 7/2014. Theo đó, đến năm 2020 có 90% số người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm HIV của mình; 90% số người đã chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị ARV; 90% số người được điều trị ARV kiểm soát được tải lượng virus ở mức thấp để sống khỏe mạnh và làm giảm nguy cơ lây truyền HIV cho người khác.
Tại Đắk Lắk, toàn tỉnh phát hiện trên 1.700 người nhiễm HIV, trong đó có 980 bệnh nhân AIDS còn sống. Mặc dù từ năm 2011 đến nay, số người nhiễm mới HIV trên địa bàn tỉnh có xu hướng giảm dần qua các năm (năm 2011 là 164 trường hợp; năm 2013 là 110 trường hợp; năm 2015 là 53 trường hợp và đến tháng 11/2016 là 37 trường hợp). Tuy nhiên, theo đại diện Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, so với 3 mục tiêu mà Liên Hợp Quốc đưa ra thì các tỷ lệ đạt được của tỉnh còn khá xa.
Đối với mục tiêu thứ nhất và thứ hai, đến nay Đắk Lắk mới đạt được gần 40%. Theo khuyến nghị của Bộ Y tế, 100% đơn vị hành chính cấp huyện phải có phòng tư vấn xét nghiệm HIV để bảo đảm cho công tác phát hiện sớm, kiểm soát số người nhiễm. Nhưng, hiện toàn tỉnh mới chỉ có 6 phòng đặt tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh và 5 Trung tâm Y tế các huyện Ea Súp, Krông Pắc, Lắk, Krông Bông và TP. Buôn Ma Thuột. Còn với mục tiêu thứ ba, có khá hơn 2 mục tiêu trước, nhưng cũng chỉ đạt gần 67%.
Hiện nay, công tác phòng chống HIV/AIDS trên địa bàn gặp nhiều khó khăn, nhất là vấn đề kinh phí. Nguồn lực cho phòng, chống HIV/AIDS những năm qua chủ yếu dựa vào viện trợ của quốc tế, nhưng hiện đang cắt giảm nhanh, trong khi kinh phí từ chương trình mục tiêu y tế quốc gia hạn chế, gây khó khăn trong việc thành lập các phòng tư vấn xét nghiệm HIV tại các địa phương.
Năm 2017, thuốc ARV không còn được cấp miễn phí mà thanh toán bằng bảo hiểm y tế (BHYT), trong khi độ bao phủ thẻ BHYT ở những người đang điều trị ARV mới chỉ đạt 33,3%. Vừa qua ngành Y tế tỉnh đã có dự thảo thành lập “Quỹ hỗ trợ người nhiễm HIV” để hỗ trợ mua thẻ BHYT cho người nhiễm HIV trình UBND và HĐND và đang chờ phê duyệt.
Bên cạnh đó, sự kì thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV trong cộng đồng vẫn còn tồn tại. Trên thực tế, Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh đã có kế hoạch đưa người nhiễm về điều trị tại nơi cư trú để tiết kiệm chi phí đi lại, nhưng nhiều người đã từ chối vì e ngại sự kì thị của những người xung quanh.