Đẩy mạnh các giải pháp để duy trì 'cánh tay nối dài'

 TS. Hoàng Đình Cảnh phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Thùy Chi

Ban quản lý dự án VUSTA – Dự án Quỹ Toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS (Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật) vừa tổ chức hội thảo “Tham vấn ý kiến cộng đồng về chi phí gói dịch vụ cho hợp đồng xã hội phòng, chống HIV/AIDS”, nhằm thảo luận các cơ hội và thách thức, khả năng tham gia cung cấp các gói dịch vụ cho hợp đồng xã hội (HĐXH) của các tổ chức cộng đồng.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Cục trưởng Hoàng Đình Cảnh cho biết, thời gian qua, các tổ chức dựa vào cộng đồng, những người nhiễm HIV, những người trong nhóm có nguy cơ lây nhiễm cao chính là những người trực tiếp được hưởng những dịch vụ phòng chống HIV/AIDS, nhưng họ cũng là một thành phần hết sức quan trọng tham gia vào trong hoạt động phòng chống HIV/AIDS. Họ chính là “cánh tay nối dài” để đưa dịch vụ đến nhóm nguy cơ và chỉ có họ mới làm được điều này tốt nhất.

TS. Cảnh cho biết, hiện chia thành 2 nhóm tham gia công tác phòng chống HIV/AIDS, một là các cán bộ y tế, cơ sở y tế. Hai là các tổ chức cộng đồng (CBO). Trong những năm qua, vai trò của các tổ chức dựa vào cộng đồng ngày càng được khẳng định. Nếu những giai đoạn đầu khi phòng chống HIV/AIDS chỉ có rất ít thì bây giờ đã có rất nhiều các tổ chức từ cộng đồng cùng tham gia vào chống “dịch”.

Tuy nhiên trong bối cảnh nguồn lực hỗ trợ từ quốc tế đang bị cắt giảm, chi từ nguồn lực quốc gia còn rất hạn chế, vậy phải làm như thế nào để duy trì “cánh tay nối dài” đấy. Đây chính là lý do để hợp đồng xã hội được triển khai ở Việt Nam. Hợp đồng xã hội là hợp đồng được Nhà nước ký kết với các tổ chức xã hội, để họ thực hiện các nhiệm vụ mà họ làm tốt nhất, những tổ chức họ hiểu cộng đồng, dễ dàng tiếp cận với cộng đồng. Do vậy chúng ta cần tuyên truyền vận động để mọi người hiểu và thực hiện được.

Để nâng cao hiệu quả các biện pháp can thiệp giảm hại, TS. Hoàng Đình Cảnh cho biết, Cục Phòng, chống HIV/AIDS đã xây dựng các gói dịch vụ, hiện có tổng số 9 gói, trong đó có 6 gói thường gặp như gói tiếp cận chuyển gửi đi xét nghiệm, gói hỗ trợ tuân thủ điều trị. “Chúng ta cũng cần thực hiện các nghiên cứu để tìm hiểu về Trung tâm y tế tuyến huyện có đủ chức năng, nhiệm vụ để ký hợp đồng, năng lực của CBO để ký kết. Bên cạnh đó, cần tìm hiểu về khung pháp lý, thể chế để xúc tiến vận động chính sách. Việc thí điểm tại một số địa bàn như Nghệ An, Hải Phòng là những bước đầu có ý nghĩa và cơ sở để triển khai bước tiếp theo”, TS. Cảnh cho hay.

Trên cơ sở đó, TS. Hoàng Đình Cảnh đề nghị, hoàn thiện chính sách cho hợp đồng xã hội: Xây dựng và trình Quyết định của Thủ tướng chính phủ, trong đó mô tả rõ vai trò của các bên. Bộ Y tế xây dựng các gói dịch vụ, làm việc với bộ Tài chính để xây dựng khung giá các gói dịch vụ, xây dựng quy trình tính toán gói dịch vụ để bảo đảm phát triển bền vững cho cộng đồng.

Đồng thời, đẩy mạnh công tác truyền thông và vận động các tổ chức xã hội, tổ chức cộng đồng phát triển ý tưởng, đề xuất nhằm thu hút đầu tư, nguồn tài trợ từ nước ngoài để hỗ trợ cho các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS.

Bàn về phương pháp tính giá dịch vụ trong đặt hàng dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS từ ngân sách Nhà nước, TS. Dương Thúy Anh, Phó Chánh Văn phòng Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho biết, vẫn còn nhiều vướng mắc, khó khăn trong việc thực hiện như chưa có căn cứ pháp lý và quy trình chuyên môn chi tiết. Cụ thể, chưa có sự đồng thuận của các tổ chức cộng đồng, cơ chế tài chính (nguồn kinh phí) hạn chế…