Đề xuất bổ sung nhiều chất mới vào Danh mục chất ma túy và tiền chất
Tại Dự thảo “Nghị định sửa đổi, bổ sung Danh mục các chất ma túy và tiền chất ban hành kèm theo Nghị định số 73/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất”, Bộ Công an đề xuất bổ sung nhiều chất mới.
 |
| Ảnh minh họa. Nguồn internet |
Cụ thể, đề xuất bổ sung 26 chất ma túy vào danh mục IIC, Nghị định số 73/2018/NĐ-CP của Chính phủ. Trong đó, theo Bộ Công an, tại phiên họp lần thứ 61, 62 của Ủy ban kiểm soát ma túy Liên hợp quốc (CND) năm 2018 và 2019, các nước đã thống nhất bổ sung 11 chất vào danh mục kiểm soát theo Công ước quốc tế về thống nhất các chất ma túy năm 1961 và Công ước về các chất hướng thần năm 1971, bao gồm : 4-fluoramphetamine, 4-fluoroisobutyrfentanyl, Acryloylfentanyl, Carfentanil, Cyclopropylfentanyl, N‐Ethylnorpentylone, Methoxyacetylfentanyl, Ocfentanil, Orthofluorofentanyl, Parafluorobutyrylfentanyl, Tetrahydrofuranylfentanyl. Việt Nam với vai trò là thành viên tham gia các công ước quốc tế về kiểm soát ma túy có nghĩa vụ pháp lý phải kiểm soát các chất trên.
Từ năm 2018 đến nay, qua công tác đấu tranh phòng, chống ma túy, các lực lượng chức năng đã thu giữ tang vật các vụ án và được Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an giám định 9 chất gây nghiện, chất hướng thần mới chưa có trong danh mục quản lý, bao gồm: Propylphenidate (PPH), 2-fluorodeschloroketamine (Fluoroketamine), 4F-MDMB-BINACA (4F-MDMB-BUTINACA), 5F-MDMB-PICA (5F-MDMB-2201, MDMB-2201), Acetylpsilocine (Psilacetine, 4-AcO DMT), MMB-022 (MMB-4en-PICA), MMB-FUBICA (AMB-FUBICA), Benzylone, Eutylone (bk-EBDB; N-Ethylbutylone). Cụ thể :
- Propylphenidate (PPH): có tác dụng kích thích thần kinh tương tự chất ma túy Methylphenidate, đã được một số nước như Anh, Canada, Thụy Điển đưa vào kiểm soát.
- Acetylpsilocine (Psilocetine, 4-AcO DMT): là dẫn xuất của Psilocine. Khi uống vào cơ thể nó sẽ chuyển hóa và giải phóng ra Psilocine gây ảo giác, đã được quy định trong danh mục ma túy của Anh, Mỹ, Thụy Điển, Italia.
- 2-fluorodeschloroketamine(Fluoroketamine): chất hướng thần mới có tác dụng giảm đau, gây mê, gây ảo giác, sử dụng liều cao gây kích động mạnh, rối loạn thị giác, mất kiểm soát bản thân có thể gây hại cho mình và người khác, tác dụng tương tự như chất ma túy Ketamin. Một số quốc gia như Anh, Áo, Canada, Latvia.. đã kiểm soát chất này.
- 4F-MDMB-BINACA(4F-MDMB-BUTINACA), 5F-MDMB-PICA (5F-MDMB-2201, MDMB-2201), MMB-022(MMB-4en-PICA), MMB-FUBICA (AMB-FUBICA): là các chất thuộc nhóm Cần sa tổng hợp, được tẩm vào các mẫu thảo mộc, thực vật khô, cắt nhỏ, có tác dụng gây ảo giác mạnh hơn cần sa tự nhiên gấp hàng trăm lần. Các chất này đã được Mỹ, Canada, Singapore, Nhật Bản kiểm soát.
- Benzylone (BMDP): có trong các viên nén dạng thuốc lắc, thuộc nhóm Cathinone tổng hợp, là chất gây nghiện được kiểm soát tại Hoa Kỳ, chỉ ứng dụng trong nghiên cứu và pháp y. Hoạt chất này có tác dụng kích thích thần kinh và gây ảo giác mạnh hơn nhiều lần so với Cathinone trong lá Khat, và đang bị lạm dụng ở một số nước như Anh, Ba Lan, Úc…
- Eutylone (bk-EBDB; N-Ethylbutylone): có trong các viên nén dạng thuốc lắc, thuộc nhóm Cathione tổng hợp, là chất gây nghiện được kiểm soát tại Canada, Anh… Hoạt chất này có tác dụng kích thích thần kinh và gây ảo giác mạnh tương tự Cathinone trong lá Khat. Chất này đã được kiểm soát tại Anh, Canada…
Các chất này đều là các chất hướng thần mới (NPS) mà Ủy ban kiểm soát ma túy - Liên Hợp quốc đã ghi nhận và thống kê. Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an cũng đã có văn bản báo cáo và đề xuất đưa 9 chất trên vào danh mục kiểm soát.
Tháng 10/2019, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã xem xét và đánh giá tổng thể một số chất hướng thần mới và kiến nghị đưa vào danh mục kiểm soát của các Công ước quốc tế và sẽ được bỏ phiếu thông qua vào phiên họp CND đầu năm sau. Trong đó, có 6 chất mới chưa có trong danh mục kiểm soát của Việt Nam, bao gồm:
Nhóm cathinones tổng hợp : 4-CMC (4-chloromethcathinone; clefedrone), N-ethylhexedrone (NEH, Hexen, Ethyl-Hex), Alpha-PHP (PV-7, α-pyrrolidinohexanophenone). Các chất nhóm Fentanyl : Crotonylfentanyl, Valerylfentanyl. Nhóm Phenethylamines : DOC (2,5-Dimethoxy-4-chloroamfetamine).
Các chất này đều là chất ma túy không có ứng dụng hợp pháp và đã được kiểm soát ở nhiều nước như Mỹ, Nhật, Đức, Trung Quốc…, do đó việc bổ sung vào danh mục kiểm soát của Việt Nam không gây ảnh hưởng đến kinh tế, xã hội nhưng lại có giá trị lớn trong việc hạn chế xu hướng các ma túy mới du nhập vào Việt Nam. Hơn nữa, sau khi được các nước thông qua, CND sẽ đưa vào danh mục kiểm soát quốc tế theo các Công ước Liên hợp quốc vào năm 2020, do đó, việc đưa vào trong lần sửa đổi Nghị định này là đón đầu xu hướng, hạn chế sự lạc hậu lỗi thời của Nghị định mới và giảm thiểu số lần sửa đổi Nghị định.