Đề xuất đưa 'bóng cười' vào danh sách tiền chất ma túy để xử lý

 Liên tiếp phát hiện các vụ kinh doanh, mua bán trái phép "bóng cười"

Ngày 18/2/2024, tại Hà Nội, Công an phường Tràng Tiền phối hợp với Đội Cảnh sát Kinh tế và Cảnh sát 113 bất ngờ kiểm tra quán bar tại số 2C Lê Phụng Hiểu từ tin báo của quần chúng nhân dân, cũng đã thu giữ 2 bình “khí cười” cùng nhiều vỏ bóng đã qua sử dụng.

Đáng chú ý, khi phát hiện có đoàn kiểm tra, nhân viên quán bar này đã ngụy trang, giấu các bình “bóng cười” trong các hộp gỗ trang trí tại quán, đồng thời dặn khách hàng không khai báo gì với lực lượng công an.

Mới đây, ngày 1/3/2024, đơn vị phối hợp với Đội Cảnh sát Kinh tế - Công an quận đã phát hiện, thu giữ 2 bình “khí cười” loại nhỏ và một số vỏ bóng đã qua sử dụng tại cơ sở số 21 Tràng Tiền. Công an phường tiếp tục yêu cầu cơ sở cam kết không tái phạm.

Giữa năm 2023, Công an quận Đống Đa đã liên tiếp phát hiện các cơ sở kinh doanh “bóng cười” như Sành Lounge, The Lion Lounge, thu giữ các bình “khí cười”, đồng thời lập biên bản xử phạt, bàn giao cho cơ quan có thẩm quyền xử lý.

Cũng vào khoảng thời gian trên, Công an quận Tây Hồ cũng đã phối hợp với Đội Quản lý thị trường số 9, Cục Quản lý thị trường Hà Nội kiểm tra cơ sở kinh doanh tại ngõ 9 Đặng Thai Mai, phường Quảng An, Tây Hồ, thu giữ 8 bình khí N2O.

Trong năm 2023, Công an quận Cầu Giấy đã chỉ đạo Đội Cảnh sát kinh tế phối hợp với Đội Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội và Công an các phường, phối hợp với Đội Quản lý thị trường số 13 liên tiếp kiểm tra các quán bar, lounge, pub, xử lý nghiêm với các điểm kinh doanh “bóng cười”.

Tại Nghệ An, vào lúc 23h40 phút ngày 3/2/2024, Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội huy động tổ công tác tiến hành kiểm tra đột xuất quán FIEU CLUB.

Tại thời điểm kiểm tra, tổ công tác phát hiện cơ sở kinh doanh này có sử dụng nhạc mạnh, kinh doanh khí N2O (bóng cười) cho khách hàng sử dụng, cụ thể có 30/130 khách hàng đang sử dụng bóng cười. Khí N2O là chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp, không phục vụ cho vui chơi, giải trí.

Hành vi kinh doanh khí N2O đã được chủ cơ sở và những người có liên quan thừa nhận là hành vi vi phạm pháp luật. Tổ công tác đã tiến hành lập biên bản, thu giữ các tang vật, gồm 04 bình khí N2O đã qua sử dụng, 191 quả bóng cười đã qua sử dụng. Các tang vật vi phạm hành chính trên không có hóa đơn, chứng từ.

Thực tế cho thấy, mặc dù các cơ quan chức năng thường xuyên đi kiếm tra, tuyên truyền, song nhiều cơ sở dịch vụ giải trí vẫn kinh doanh, cho phép khách hàng chơi "bóng cười"? Nhiều chủ cơ sở cho biết, vì để lôi kéo khách hàng, chấp nhận bị phạt (mức phạt tối đa lên đến 50 triệu đồng/vụ), nhưng do nhu cầu của khách hàng nên buộc phải bán “bóng cười” dù biết là vi phạm pháp luật.

Một quả bóng cười tại các quán bar đang được bán cho khách với mức giá 200.000 đồng. Với số lượng bóng cười tiêu thụ là hàng trăm, hàng nghìn quả, chỉ sau một đêm, chủ cơ sở đã thu về hàng trăm triệu đồng.

Bên cạnh đó, cho đến thời điểm hiện tại, “bóng cười” vẫn chưa nằm trong danh mục chất cấm nên nhiều cơ sở kinh kinh doanh dịch vụ giải trí vẫn lén lút cho khách hàng sử dụng.

Bóng cười là một món hàng siêu lợi nhuận nên để ngăn chặn triệt để vấn nạn kinh doanh sử dụng trái phép bóng cười, chỉ sự vào cuộc truy quét của cơ quan công an sẽ là không đủ nếu chưa có chế tài đủ mạnh để răn đe các đối tượng vi phạm như hiện nay.

Hiện nay, các quy định về kinh doanh "bóng cười" như thế nào? Điều 33 Luật Hiến pháp 2013 quy định: "Mọi người có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm". Tuy nhiên, theo Điều 6 của Luật Đầu tư năm 2014, các ngành, nghề bị cấm đầu tư kinh doanh hiện nay gồm có: Kinh doanh các chất ma túy; Kinh doanh mẫu vật các loại thực vật, động vật hoang dã; Kinh doanh mại dâm; Kinh doanh pháo nổ… và không cấm kinh doanh mặt hàng chứa hóa chất N2O.

Có thể thấy, sản xuất, kinh doanh bóng cười không nằm trong Danh mục hàng hóa bị cấm tại Việt Nam. Tuy nhiên, khí N2O (Dinitơ monoxide) có trong bóng cười thuộc Danh mục hàng hóa hóa chất bị hạn chế sản xuất, kinh doanh quy định Phụ lục 2 Nghị định 82/2022/NĐ-CP. Hiện nay khí N2O được sử dụng chủ yếu trong y tế, chủ yếu sử dụng để gây tê, giảm đau trong hoặc dùng để đóng gói, bảo quản thực phẩm.

Như vậy, mặc dù bóng cười không nằm trong danh mục chất ma túy và tiền chất theo quy định tại Nghị định 57/2022/NĐ-CP, do vậy việc sử dụng bóng cười tuy chưa có điều luật cụ thể nào quy định cấm, song việc mua bán, sử dụng bóng cười cho người là sai phạm do đây là chất bị hạn chế sản xuất, kinh doanh và gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người sử dụng.

Đề xuất đưa "bóng cười" vào danh sách tiền chất ma túy để xử lý

Hút bóng cười đang là một trào lưu phổ biến và được ưa chuộng bởi giới trẻ ở nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Sự thiếu hụt thông tin về bóng cười đã khiến nhiều thanh thiếu niên bị thu hút bởi loại chất kích thích này mà không hiểu rõ về những ảnh hưởng nghiêm trọng của bóng cười đối với sức khỏe.

Theo các bác sĩ, khí N2O thực ra là thuốc gây mê. Khi hít phải ở lượng nhỏ sẽ kích thích thần kinh trung ương tạo ra hưng phấn và gây cười. Việc thần kinh bị kích thích, hưng phấn và cười một cách cơ học như vậy rất nguy hiểm nếu diễn ra thường xuyên. Việc một chất kích thích đúng vào trung tâm gây cười mà không xuất phát từ cảm xúc thực sự sẽ làm cho thần kinh bị chai lì, quen với việc bị kích thích mới cười. Lâu dần sẽ làm người hít bóng cười bị tự kỉ, vui cũng không thể cười được, không muốn nói năng gì, đau đầu, mệt mỏi.

Nếu sử dụng một thời gian dài hơn, người dùng có thể bị thiếu vitamin B12, gây tổn thương thần kinh ở tay và chân, hoặc các vấn đề với hệ thống miễn dịch vì hóa chất có thể ngăn chặn các tế bào bạch cầu hình thành đúng cách. Ở liều cao có thể dẫn đến ảo giác và chóng mặt, làm tăng nguy cơ tai nạn lao động hoặc tai nạn giao thông, khiến cơ thể dễ mất kiểm soát.

Theo Trung tâm Chống độc của Bệnh viện Bạch Mai, tất cả các chất hóa học đều có thể gây nghiện và nếu sử dụng sai mục đích, với thời gian dài đều gây tác hại đặc biệt là các tổn thương vĩnh viễn trên não bộ. N2O được sử dụng trong y học từ hơn 150 năm trước để gây mê toàn thân. Tuy nhiên do tác dụng yếu nên hiện nay trong y học chất này ít được sử dụng đơn độc mà thường được sử dụng phối hợp với các thuốc gây mê khác.

Nhận thấy những nguy cơ, tác hại đến sức khỏe con người, cũng như gây mất trật tự an toàn xã hội, tại cuộc họp ngày 6/3, Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng, Phó Giám đốc Công an Hà Nội nói: "Đây là chất gây nghiện, nhiều tác hại. Công an Hà Nội đã kiến nghị Bộ Công an đề xuất các bộ, ngành, Chính phủ đưa "bóng cười" vào danh sách tiền chất ma túy. Như thế mới xử lý tận gốc được".

Trước đề xuất này, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hà Nội Lê Hồng Sơn yêu cầu lực lượng Quản lý thị trường tăng cường kiểm tra các cơ sở kinh doanh khí N2O; các quận, huyện thị xã xử lý nghiêm các cơ sở tái phạm nhiều lần kinh doanh "bóng cười", đồng thờ tiến hành hạn chế cấp phép hoạt động ban đêm.

Về phía Bộ Công an, Bộ cho biết, khi có đủ căn cứ sẽ đề xuất Chính phủ đưa vào Danh mục các chất ma túy và tiền chất để có căn cứ đấu tranh, xử lý các đối tượng mua bán, vận chuyển, sản xuất, tổ chức sử dụng trái phép các chất này.

Giang Oanh