Định kiến liên quan đến HIV vẫn còn đầy rẫy ở Jamaica

Michael James (không phải tên thật) đã rất sốc khi bị sa thải. Lý do anh bị sa thải là hiệu suất và thường đi làm muộn. Nhưng đánh giá về hiệu suất là chưa xác đáng khi nhiều năm anh đã liên tục nhận được lời khen tích cực về hiệu quả công việc. Lý do duy nhất khiến anh nhận ra là gần đây các đồng nghiệp đã biết anh đang sống chung với HIV.

Định kiến liên quan đến HIV vẫn còn đầy rẫy ở Jamaica. Một phần ba số người sống với HIV phản ứng với Chỉ số kỳ thị những người sống với HIV ở Jamaica năm 2020 cho biết họ đã trải qua kỳ thị và phân biệt đối xử. Quấy rối bằng lời nói, buôn chuyện và nhận xét phân biệt đối xử là những vi phạm phổ biến nhất. Nhưng 1/10 cho biết họ bị từ chối việc làm hoặc mất nguồn thu nhập vì tình trạng nhiễm HIV. Không có luật nào cấm người sử dụng lao động người Jamaica phân biệt đối xử dựa trên tình trạng nhiễm HIV.

Điều này có ý nghĩa rõ rệt đối với phản ứng với HIV. 21% số người được hỏi lo lắng về việc các nhân viên chăm sóc sức khỏe bị ngược đãi hoặc vi phạm bí mật. 38% trì hoãn xét nghiệm và 29% trì hoãn việc bắt đầu điều trị vì lo lắng về cách họ sẽ được điều trị.

Shelly John (không phải tên thật của cô) kể lại việc nhảy từ địa điểm điều trị này sang địa điểm điều trị khác trước khi đến Tổ chức Hỗ trợ Cuộc sống AIDS của Jamaica. Tại các cơ sở khác, cô tình cờ nghe được các y tá nói chuyện phiếm về tiền sử bệnh của bệnh nhân.

 "Tôi đã cảm thấy không thoải mái. Nếu tôi đang nghe về những khách hàng khác, những khách hàng khác cũng có thể vào trong và nghe về tôi, "cô giải thích.

 "Nỗi sợ bị kỳ thị khiến một số người sống ngầm và tránh xa các dịch vụ y tế cần thiết. Do kỳ thị và phân biệt đối xử, một số người đã trì hoãn việc tiếp cận các dịch vụ cần thiết và kết quả là một số người được chẩn đoán nhiễm HIV ở giai đoạn cuối", Bộ trưởng Bộ Y tế và Sức khỏe kiêm Chủ tịch Hiệp hội Đối tác Jamaica Juliet Cuthbert Flynn nói.

Kết quả thử nghiệm và điều trị của Jamaica cho thấy điều này. Trong khi ước tính có khoảng 86% người nhiễm HIV nhận thức được tình trạng của mình vào năm 2020, thì chỉ có 40% người nhiễm HIV đang điều trị HIV.

Mặc dù Hiến chương về Quyền và Tự do cơ bản của Jamaica đảm bảo bảo vệ chống lại sự phân biệt đối xử, nhưng nó lại bị giới hạn về phạm vi. Các cơ sở được bảo vệ là chủng tộc, giới tính, xuất xứ, tầng lớp xã hội, màu da, tôn giáo và ý kiến chính trị. Có các điều khoản chống phân biệt đối xử từng phần trong các phần luật khác nhau, chẳng hạn như Đạo luật Người khuyết tật năm 2014 và Đạo luật Việc làm năm 1975. Nhưng cả hiến pháp và luật pháp thông thường đều không coi việc phân biệt đối xử trên những lý do khác là trái pháp luật.

Kể từ năm 2020, UNAIDS và Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc đã cung cấp hỗ trợ kỹ thuật và tài chính cho các tổ chức phi chính phủ địa phương, bao gồm Tổ chức Hỗ trợ Cuộc sống AIDS của Jamaica, để hỗ trợ triển khai khảo sát quốc gia về quan điểm và kinh nghiệm của công chúng đối với kỳ thị và phân biệt đối xử ở Jamaica và về sự cần thiết phải có các biện pháp bảo vệ đầy đủ hơn trong luật. Kết quả của cuộc khảo sát sẽ được sử dụng để vận động cho luật pháp nhằm giải quyết thỏa đáng sự phân biệt đối xử của các nhóm dễ bị tổn thương và bị gạt ra ngoài lề xã hội.

Luật được đề xuất nên cung cấp sự bảo vệ trên các lĩnh vực bao gồm phân biệt đối xử dựa trên tình trạng sức khỏe, mang thai hoặc sinh con, quyết định thuê hoặc chấm dứt hợp đồng và việc từ chối dịch vụ đối với các nhóm thiểu số. Nó cũng phải giải quyết hành vi phân biệt đối xử dựa trên các giả định về năng lực, khả năng, tuổi tác, sự thể hiện bản thân, mức thu nhập của một người, vùng lân cận nơi họ sống hoặc nền tảng giáo dục của họ.

Manoela Manova, Giám đốc Quốc gia UNAIDS tại Jamaica, giải thích: "Luật chống phân biệt đối xử toàn diện sẽ tăng cường khuôn khổ pháp lý để bảo vệ quyền con người nhằm đạt được bình đẳng cho tất cả mọi người.

Trong điều kiện thực tế, điều này có nghĩa là những người chịu trách nhiệm sẽ phải xem xét các chính sách, chương trình và dịch vụ của họ sẽ ảnh hưởng như thế nào đến những người có đặc điểm được bảo vệ. Về mặt quan trọng, việc tập trung vào các dấu hiệu liên quan đến nghèo đói có nghĩa là lần đầu tiên các cơ quan công quyền sẽ có nhiệm vụ xem xét những bất lợi về kinh tế xã hội khi đưa ra các quyết định chiến lược về cách thức thực hiện các chức năng của mình và khi đề xuất sử dụng công quỹ".

"Phát hiện tổng thể của chúng tôi là bất kể tình trạng sức khỏe, giới tính, tuổi tác hay khuynh hướng tình dục, yếu tố thúc đẩy sự phân biệt đối xử và khiến mọi người dễ bị tổn thương hơn là nghèo đói. Về phía trước, điều quan trọng là chúng ta không coi HIV như một mối quan tâm đơn lẻ mà đề cập đến bức tranh toàn cảnh về những gì khiến mọi người bị thiệt thòi và dễ bị tổn thương ở Jamaica", Cố vấn Hỗ trợ Cộng đồng UNAIDS cho Jamaica, Ruben Pages Ramos cho biết.

Giang Oanh