Dự thảo Công ước chống bạo lực và quấy rối nơi làm việc có gì?

Ngày 10/5, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cùng Tổ chức Care quốc tế tại Việt Nam đã công bố dự thảo và tham vấn Công ước của Tổ chức Lao động Thế giới (ILO) về chấm dứt bạo lực và quấy rối nơi làm việc (Công ước).

Toàn cảnh Tọa đàm về dự thảo Công ước mới. Ảnh Nhật Thy

Vấn đề bạo lực và quấy rối tại nơi làm việc đã được thảo luận tại Hội nghị các chuyên gia của ILO vào tháng 10/2016 và đã được đưa vào chương trình nghị sự của Hội nghị Lao động quốc tế vào tháng 6/2018. Các kết quả nghiên cứu và tham vấn với các quốc gia thành viên của tổ chức ILO về vấn đề này đã chỉ ra rằng bạo lực và quấy rối tại nơi làm việc để lại hậu quả nặng nề đối với cá nhân, doanh nghiệp, nền kinh tế và toàn xã hội. Tuy nhiên, những công cụ pháp lý quốc tế hiện có chưa đưa ra một định nghĩa hoàn chỉnh về bạo lực và quấy rối nơi làm việc, cũng chưa chỉ ra cách đối phó với các hình thức bạo lực và quấy rối cũng như chưa hướng tới tất cả các nhóm người lao động khác nhau.

Do vậy, ILO xác định, cần có một cách tiếp cận toàn diện trong việc giải quyết vấn đề bạo lực và quấy rối tại nơi làm việc, theo đó phân định rõ ràng trách nhiệm đối với người sử dụng lao động, người lao động, các tổ chức đại diện cho người lao động, các chính phủ và các chiến lược hợp tác. Do vậy, Công ước quốc tế mới là thiết yếu để đưa ra một thông điệp rõ ràng rằng bạo lực và quấy rối không thể được chấp nhận và đi ngược lại quan điểm về việc làm tử tế. Bên cạnh đó, một khuyến nghị đi kèm sẽ củng cố thêm thông điệp của Công ước bằng việc cung cấp những hướng dẫn chi tiết và thực tế về cách thức hiện thực hóa những nguyên tắc đưa ra trong công ước.

Phạm vi của Công ước mới bao hàm tất cả các nhóm người lao động và tất cả các hình thức bạo lực, quấy rối tại nơi làm việc cũng như cách giải quyết vấn đề này một cách toàn diện và hoàn chỉnh.

Công ước mới đưa ra định nghĩa và nội hàm của một số khái niệm chủ chốt.  Cụ thể, “bạo lực và quấy rối” được định nghĩa là một chuỗi các hành vi, thực hành, đe dọa không chấp nhận được ở các mức độ khác nhau, dù diễn ra một lần hay lặp lại nhiều lần, nhằm gây tổn hại về thể chất, kinh tế, tâm lý hay tình dục, bao gồm cả bạo lực trên cơ sở giới. “Bạo lực trên cơ sở giới” được định nghĩa là bạo lực và quấy rối hướng tới một người bởi giới tính của người đó, hay tác dodongjd dến những người thuộc một giới nhiều hơn các giới khác…

Bạo lực và quấy rối tại nơi làm việc bao gồm các tình huống xảy ra trong các trường hợp như: Tại văn phòng, bao gồm cả không gian công và tư nơi diễn ra công việc; tại những nơi người lao động được trả lương hay nghỉ ngơi, dùng bữa; trên đường đi và về từ nơi làm việc; trong các chuyến công tác hay di chuyển liên quan đến công việc, trong tập huấn, sự kiện hay các hoạt động xã hội; trong các hoạt động truyền thông liên quan đến công việc được thực hiện thông qua các phương tiện công nghệ thông tin và truyền thông.

Nạn nhân và người gây ra bạo lực, quấy rối tại nơi làm việc có thể là người sử dụng lao động, người lao động và các bên thứ ba bao gồm đối tác, khách hàng, người cung cấp dịch vụ và công chúng…

Nhằm hướng tới chấm dứt bạo lực và quấy rối tại nơi làm việc, Công ước quy định rằng mỗi quốc gia thành viên cần tôn trọng, đẩy mạnh và hiện thực hóa những nguyên tắc và quyền cơ bản trong công việc, bao gồm quyền tự do lập hội, thương lượng tập thể, xóa bỏ mọi hình thức lao động cưỡng bức, xóa bỏ lao động trẻ em và phân biệt đối xử trong công việc và việc làm.

Công ước nhấn mạnh việc đảm bảo quyền bình đẳng và không phân biệt đối xử cần với tất cả người lao động, bao gồm nữ lao động và người lao động thuộc các nhóm dễ bị ảnh hưởng bởi bạo lực và quấy rối như người trẻ, cao tuổi; người khuyết tật; người nhiễm HIV; người nhập cư…

Công ước yêu cầu các quốc gia thành viên xây dựng các luật và quy định đòi hỏi người sử dụng lao động phải thực hiện các bước nhằm chấm dứt mọi hình thức bạo lực và quấy rối tại nơi làm việc, đặc biệt là cân nhắc về rủi ro bạo lực, quấy rối cũng như các rủi ro tâm lý liên quan trong vấn đề sức khỏe, an toàn lao động. Trên cơ sở tham vấn người lao động và đại diện của họ, cần thông qua những chính sách liên quan đến mọi hình thức bạo lực và quấy rối. Xác định các hiểm họa và đánh giá nguy cơ bạo lực và quấy rối, thực hiện các hoạt động cần thiết để phòng, chống và kiểm soát chúng. Trang bị thông tin và thực hiện tập huấn cho người lao động về những hiểm họa và rủi ro được xác định cũng như những phương thức phòng, chống, bảo vệ.

Công ước cũng yêu cầu mỗi quốc gia thành viên cần áp dụng những biện pháp hợp lý để đảm bảo việc giám sát và áp dụng các luật, quy định liên quan đến bạo lực và quấy rối nơi làm việc…