Giúp người khuyết tật nhiễm HIV, Lao được tiếp cận các dịch vụ y tế

Đến trung tâm y tế nhưng không thể tiếp cận được; cần thông tin về sức khỏe nhưng không thể đọc được; nhờ bác sĩ tư vấn kế hoạch hóa gia đình nhưng phải nhờ bên thứ ba dịch sang ngôn ngữ ký hiệu, dẫn đến thiếu tính bảo mật và riêng tư... đây chỉ là một vài trong số những thách thức mà 1 tỷ người khuyết tật trên toàn thế giới phải đối mặt khi cố gắng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, người khuyết tật có quyền được hưởng sức khỏe như mọi người.

Thông tin trên UNAIDS cho thấy, tỷ lệ người khuyết tật đang gia tăng, do dân số già và sự gia tăng các tình trạng sức khỏe mãn tính, cùng với các yếu tố khác. Thông qua việc tiếp cận lâu dài với liệu pháp điều trị ARV, ngày càng có thể sống lâu hơn với HIV mãn tính, nhưng có thể xảy ra cùng với các bệnh đồng mắc khác và nguy cơ tàn tật.

Người khuyết tật có nguy cơ nghèo đói cao, bất bình đẳng về luật pháp và kinh tế, bạo lực trên cơ sở giới, bóc lột và lạm dụng tình dục, không được chăm sóc sức khỏe và vi phạm nhân quyền, tất cả đều làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV. Ở Tây Phi, phụ nữ và trẻ em gái khuyết tật có thể trở thành nạn nhân của những huyền thoại có hại như hiếp dâm trinh nữ - niềm tin rằng quan hệ tình dục với một trinh nữ bị khuyết tật sẽ chữa khỏi HIV - và bạo lực tình dục khác được cho là mang lại của cải hoặc quyền lực cho kẻ gây ra nó.

Những người trẻ tuổi bị khuyết tật cũng có nguy cơ cao hơn. Do kỳ vọng rằng họ không hoạt động tình dục, thanh niên khuyết tật thường bị bỏ sót trong các cuộc thảo luận về giáo dục tình dục toàn diện và không được tham gia các dịch vụ sức khỏe sinh sản và tình dục.

Trong bối cảnh đó, Chính phủ Na Uy và Ghana và Liên minh Người khuyết tật Quốc tế (IDA) đã tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh Người khuyết tật Toàn cầu lần thứ hai vào ngày 16 và 17/2 tại Accra, Ghana . Hội nghị Thượng đỉnh Thanh niên Khuyết tật Toàn cầu lần thứ nhất cũng sẽ diễn ra vào ngày 14/2, do IDA, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc và Liên minh Atlas đồng tổ chức.

"Kể từ Hội nghị thượng đỉnh về người khuyết tật toàn cầu vừa qua, do hậu quả của đại dịch COVID-19, tình hình của các nhóm dễ bị tổn thương nhất trong xã hội đã trở nên xấu đi và đặc biệt, người khuyết tật phải chịu bạo lực, loại trừ và hỗn loạn ngày càng cao. Sứ mệnh của chúng tôi là biến lời nói thành hành động để hiện thực hóa quyền của người khuyết tật ở khắp mọi nơi", bà Anne Beathe Tvinnereim, Bộ trưởng Bộ Phát triển Quốc tế, Na Uy cho biết.

Dữ liệu từ châu Phi cận Sahara cho thấy nguy cơ lây nhiễm HIV ở nam giới tăng 1,48 lần và phụ nữ khuyết tật tăng 2,2 lần so với những người không bị khuyết tật. Ở Tây Phi, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ hiện nhiễm HIV ở người khuyết tật cao hơn trung bình từ hai đến ba lần so với dân số nói chung.

"Thanh niên khuyết tật, ước tính khoảng 200 triệu người trên khắp thế giới, muốn được chăm sóc sức khỏe phù hợp, giáo dục hòa nhập, tiếp cận việc làm và tiếp cận tốt hơn với các công nghệ mới. Họ là những tác nhân thay đổi tương lai của chính họ và chúng tôi sẵn sàng lắng nghe họ và hỗ trợ họ", ông Hon Kwaku Agyeman-Manu, Bộ trưởng Bộ Y tế Cộng hòa Ghana cho biết.

Đại dịch COVID-19 đã khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Do các dịch vụ y tế bị gián đoạn và khóa cửa, phụ nữ khuyết tật nói riêng đang phải chịu áp lực tài chính nghiêm trọng - nhiều người đang phải tự mình nuôi con và do đó, nhiều khả năng bị bạo lực tình dục hơn.

Bà Angela Trenton-Mbonde, Giám đốc Quốc gia UNAIDS tại Ghana cho biết: "Tôi hy vọng cùng với những người tổ chức hội nghị thượng đỉnh, các chính phủ, nhà hoạch định chính sách và tổ chức trên toàn thế giới sẽ cam kết thay đổi và cùng nhau tạo ra một xã hội hòa nhập hơn".

Giang Oanh