Hỗ trợ cai nghiện và quản lý sau cai: ‘Chìa khóa’ giúp người nghiện ma túy làm lại cuộc đời
(Chinhphu.vn) - Cai nghiện ma túy và trở về với cuộc sống bình thường không phải là con đường dễ dàng. Bên cạnh quyết tâm của người nghiện, sự đồng hành của gia đình và nguồn lực hỗ trợ từ Nhà nước đóng vai trò quan trọng để họ có thể dứt bỏ ma túy, làm lại cuộc đời.
Nhiều chính sách hỗ trợ được triển khai
Để thực hiện hiệu quả công tác hỗ trợ cai nghiện và quản lý sau cai, thời gian qua, tỉnh Tây Ninh đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ cai nghiện và quản lý sau cai, đáp ứng mong mỏi của người trong cuộc.

Các học viên được thường xuyên thăm khám sức khỏe, bảo đảm hiệu quả của quá trình cai nghiện.Ảnh: Yến Mai
Tại Tây Ninh, công tác cai nghiện ma túy luôn nhận được sự quan tâm của các cấp ủy, chính quyền. Để hỗ trợ công tác cai nghiện, quản lý sau cai, Chính phủ, bộ ngành Trung ương và địa phương đã ban hành nhiều cơ chế hỗ trợ, giúp người nghiện có điều kiện cai nghiện thành công, từng bước giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Hiện nay, chế độ chi trả và mức hỗ trợ đang được thực hiện theo Luật Phòng, chống ma túy số 73/2021/QH14, ngày 30/3/2021; Nghị định số 116/2021/NĐ-CP, ngày 21/12/2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng, chống ma túy, Luật Xử lý vi phạm hành chính và quản lý sau cai nghiện (Nghị định số 116); Thông tư số 62/2022/TT-BTC, ngày 22/10/2022 của Bộ Tài chính quy định quản lý và sử dụng kinh phí thực hiện hỗ trợ cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy.
Theo quy định, người nghiện bắt buộc vào cơ sở cai nghiện được bảo đảm toàn bộ chi phí ăn ở, sinh hoạt, chăm sóc y tế. Sau cai, họ có thể được hỗ trợ học nghề, vay vốn, tạo việc làm để tái hòa nhập cộng đồng. Với hình thức cai nghiện tự nguyện, người nghiện vẫn được hưởng các chế độ gần tương tự, tùy điều kiện từng địa phương.
Trên địa bàn tỉnh Tây Ninh, người tự nguyện vào cơ sở chỉ phải chi trả 30% chi phí. Định mức tiền ăn hằng tháng cho người cai nghiện tại cơ sở cai nghiện bằng 0,9 mức lương cơ sở hiện hành theo Nghị quyết số 14/2023/NQ-HĐND, ngày 12/7/2023 của HĐND tỉnh - cao hơn so với quy định của Nghị định số 116, đây là chính sách ưu đãi hơn so với nhiều địa phương khác. Vào các dịp lễ, Tết, tiêu chuẩn bữa ăn cũng được nâng cao; khi ốm đau, học viên còn được hưởng chế độ đặc biệt. Song song, các cơ sở còn tổ chức đào tạo nghề, tạo nền tảng việc làm để giảm nguy cơ tái nghiện.
Anh H., quê ở huyện Châu Thành, là một trong những học viên đang tham gia chương trình cai nghiện tự nguyện tại Cơ sở Cai nghiện ma túy số 2 tỉnh Tây Ninh. Từng sa ngã vào ma túy vì nghe theo bạn bè rủ rê, nhưng sau khi nhận ra sự khổ tâm của gia đình và sức khỏe bản thân suy giảm nghiêm trọng, anh đã quyết định tự nguyện vào cơ sở với mong muốn đoạn tuyệt quá khứ và bắt đầu lại.
Được hưởng chính sách hỗ trợ 70% chi phí, anh H. cho biết, gia đình bớt đi gánh nặng, bản thân cũng an tâm hơn khi nhận được sự động viên, chăm sóc tận tình của cán bộ, nhân viên tại cơ sở. Sau gần 6 tháng điều trị, anh H. bày tỏ niềm vui khi chỉ còn ít ngày nữa sẽ hoàn thành quá trình cai nghiện để trở về với gia đình. Anh cũng chia sẻ dự định sẽ vay vốn mở quầy bán thức ăn nhanh tại quê nhà, như một cách để ổn định cuộc sống và vững bước trên con đường hoàn lương.
Theo đại diện Cơ sở cai nghiện ma túy số 2 tỉnh Tây Ninh, những chính sách hỗ trợ này góp phần nâng cao hiệu quả cai nghiện, đặc biệt ở giai đoạn cắt cơn, giải độc, điều trị rối loạn tâm thần và bệnh lý khác. Nhờ vậy, học viên an tâm rèn luyện, từng bước hình thành lối sống lành mạnh. Hiện cơ sở đang quản lý hơn 1.000 học viên, trong đó trên 30 người tự nguyện đăng ký cai nghiện.
Tỉnh Tây Ninh hiện có 2.420 người nghiện đang được quản lý, trong đó 1.668 người đang cai nghiện tại các cơ sở cai nghiện, 732 người cai tại cộng đồng, 20 người trong nhà tạm giam, trại tạm giam.
Từ đầu năm đến nay, địa phương đã lập hồ sơ đưa 677 người đi cai nghiện bắt buộc. Cùng với triển khai chính sách hỗ trợ, tỉnh còn chú trọng cải tạo, xây dựng cơ sở vật chất, tạo môi trường thuận lợi để người nghiện có cơ hội điều trị, học tập, rèn luyện, từng bước tái hòa nhập xã hội.
Cơ hội để những người lầm lỡ làm lại cuộc đời
Sau 6 tháng, Công an tỉnh Tây Ninh chính thức tiếp nhận chức năng quản lý cai nghiện, kết quả rõ nét trong công tác này đã được ghi nhận. Trước hết, an ninh trật tự tại các cơ sở cai nghiện được siết chặt, kỷ luật nghiêm minh, chấm dứt tình trạng học viên bỏ trốn. Đây là nền tảng quan trọng để công tác giáo dục, trị liệu chuyên sâu được triển khai hiệu quả, giúp gần 1.700 học viên dần ổn định và nâng cao ý thức chấp hành.
Công tác giáo dục cũng được đa dạng hóa. Các lớp học pháp luật, kỹ năng sống, thậm chí cả lớp xóa mù chữ cho 25 học viên đã góp phần hình thành lối sống tích cực. Hoạt động lao động trị liệu được tổ chức thường xuyên qua các mô hình trồng trọt, chăn nuôi, vừa rèn luyện sức khỏe vừa tạo giá trị sản xuất. Cùng với đó, những hoạt động văn hóa, thể thao sôi nổi, đặc biệt là các giải bóng chuyền, giao lưu văn nghệ nhân dịp kỷ niệm Quốc khánh 2/9 đã thực sự trở thành "liều thuốc tinh thần" quý giá, khơi dậy niềm tin và ý chí phấn đấu của học viên.
Y tế được coi là nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình phục hồi. Đội ngũ y tế đã bảo đảm quy trình cắt cơn, giải độc cho toàn bộ 541 học viên mới, đồng thời điều trị hiệu quả cho nhiều trường hợp phức tạp như người nhiễm HIV, bệnh nhân lao hay người rối loạn tâm thần. Việc kết hợp chặt chẽ giữa kỷ cương, y tế và giáo dục đã giúp học viên yên tâm điều trị, từng bước hình thành thói quen sống lành mạnh.
Công tác kết nối tình cảm gia đình cũng được chú trọng, với hơn 5.300 lượt thân nhân được tạo điều kiện đến thăm gặp, động viên. Đây là điểm tựa tinh thần quan trọng giúp học viên quyết tâm sửa chữa lỗi lầm. Kết quả là đã có 478 học viên đủ điều kiện tái hòa nhập cộng đồng, trở về cuộc sống đời thường với niềm tin mới.
Những thành quả toàn diện này cho thấy công tác hỗ trợ cai nghiện và quản lý sau cai ở Tây Ninh đang đi đúng hướng. Bằng sự kết hợp giữa chính sách, kỷ cương, chuyên môn và tình thương, công tác cai nghiện tại địa phương không chỉ góp phần bảo đảm an ninh trật tự, mà còn mở ra cơ hội để những người lầm lỡ làm lại cuộc đời, trở thành công dân có ích cho xã hội.
Ngọc Hân