Huy động cộng đồng vào cuộc chấm dứt bệnh lao

 Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chủ trì phiên họp thứ nhất Uỷ ban quốc gia về chấm dứt bệnh lao.

Ảnh: Thùy Chi

Chiều 9/3, tại Hà Nội, Uỷ ban quốc gia về chấm dứt bệnh lao đã họp phiên thứ nhất, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Chủ tịch Uỷ ban.

Tại cuộc họp, các thành viên Uỷ ban đã thảo luận về thực trạng và định hướng chấm dứt bệnh lao vào năm 2030 khi tình hình dịch tễ bệnh lao có biến chuyển tốt, nhưng tốc độ giảm số ca nhiễm quá chậm so với mục tiêu đưa số người mắc lao trên 100.000 dân từ 289 người (năm 2017) xuống 20 người (năm 2030). Hiện tốc độ giảm số bệnh nhân lao trên 100.000 dân mới đạt trung bình 3,8%/năm, trong khi yêu cầu đặt ra cho giai đoạn 2017-2025 là 9%/năm, giai đoạn 2025-2030 là 15%/năm

Mỗi năm hệ thống y tế Việt Nam phát hiện và đưa vào điều trị hơn 100.000 người mắc lao mới, nhưng vẫn còn khoảng 50.000 ca mắc mới chưa được phát hiện, báo cáo trong cộng đồng. Tỷ lệ điều trị khỏi được duy trì ở mức trên 90% đối với bệnh nhân lao mới, 75% bệnh nhân lao đa kháng thuốc sử dụng phác đồ dài hạn và 80% bệnh nhân lao đa kháng thuốc sử dụng phác đồ ngắn hạn.

Cả nước có 99 bệnh viện chuyên khoa đủ khả năng áp dụng hiệu quả caocác kỹ thuật mới, thuốc mới, phác đồ điều trị mới trên thế giới về phát hiện, điều trị bệnh nhân lao. Mạng lưới này đã phủ kín đến tận các xã, phường, thôn bản.

Vì vậy, tỷ lệ tử vong của bệnh nhân thuộc Chương trình chống lao quốc gia khoảng 2.000 người trên tổng số hơn 100.000 người được phát hiện, điều trị trong năm 2018. Còn lại, phần lớn các trường hợp tử vong do không được phát hiện và điều trị kịp thời, khoảng 9.000 người trong năm 2018.

PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết, các tổ chức quốc tế đánh giá mô hình phòng, chống lao của Việt Nam đã bước vào con đường chấm dứt bệnh lao. Tuy nhiên, những thách thức đặt ra cho Chương trình phòng chống lao quốc gia hiện nay là bảo đảm tính bền vững; nguồn thuốc điều trị; đặc biệt là sự vào cuộc và hưởng ứng của cộng đồng.

Các thành viên Uỷ ban cho rằng vấn đề là phải phát hiện được hết những người nhiễm lao mới với tinh thần “đây không phải là nhiệm vụ của riêng ngành y tế mà cần sự vào cuộc của cả cộng đồng”; tăng cường hợp tác, hỗ trợ từ các quốc gia, tổ chức quốc tế.

Chương trình chống lao quốc gia cần áp dụng tối ưu các công cụ hiện có, kết hợp với bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân và bảo trợ xã hội. Đồng thời nhanh chóng mở rộng áp dụng công cụ chẩn đoán mới, thuốc mới, vaccine mới, các tiếp cận can thiệp mới nhằm phát hiện, điều trị sớm ca nhiễm lao, cắt đứt nguồn lây, điều trị những người có nguy cơ tiến triển thành bệnh lao.

Bên cạnh đó, các ý kiến đồng ý đề xuất, hàng năm, các trường Trung học phổ thông trên cả nước nên có hoạt động giới thiệu về các chương trình bảo vệ sức khoẻ, phòng bệnh, đặc biệt các bệnh truyền nhiễm. Qua đó, các chương trình hướng tới mục tiêu nâng cao ý thức người dân, tham gia phòng chống tiêm chủng và có ứng xử phù hợp với các dịch bệnh.

Các thành viên Ủy ban Quốc gia thống nhất mục tiêu chung Chương trình hành động quốc gia: Cơ bản chấm dứt bệnh lao vào năm 2030 để người dân Việt Nam được sống trong môi trường không còn bệnh lao. Cụ thể, giai đoạn hết năm 2020, mục tiêu so với năm 2017 sẽ giảm 20% tỷ lệ người mới mắc bệnh lao trong cộng đồng; giảm 40% số người chết do bệnh lao; khống chế số người mắc bệnh lao kháng đa thuốc với tỷ lệ dưới 5% trong tổng số người bệnh lao mới phát hiện; giảm 50% số gia đình chịu gánh nặng chi phí thảm họa do bệnh lao gây ra.