Khả năng lây nhiễm HIV của 19 y, bác sĩ là rất thấp

Ông Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS. Ảnh: Thúy Hà

Phơi nhiễm với HIV được hiểu là tình huống có tiếp xúc với máu, hoặc dịch tiết có khả năng mang mầm bệnh HIV. Khi đó, khả năng lây nhiễm HIV phụ thuộc vào số lượng virus này. Nếu số lượng lớn và xâm nhập vào tế bào máu, đồng thời sau 72 giờ đồng hồ không được dùng thuốc điều trị phơi nhiễm thì mới có khả năng lây nhiễm.

Ông Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS, Bộ Y tế cho biết như vậy khi trao đổi với phóng viên Báo điện tử Chính phủ.

PV: Vì sao ông có thể khẳng định tỷ lệ lây nhiễm HIV của 19 y bác sĩ này là rất thấp?

Ông Hoàng Đình Cảnh: HIV lây nhiễm qua 3 tình huống: Bị kim, vật nhọn xuyên chích qua da và niêm mạc, mà vật đó vừa tiếp xúc với máu và dịch của người nhiễm HIV; vết thương hở trên da và niêm mạc tiếp xúc với máu, dịch của người nghi nhiễm HIV; máu, dịch của người nhiễm HIV bắn vào mắt, mũi, họng của người khác.

Đối chiếu với sự việc này, mặc dù phần lớn cán bộ y tế không nhớ chính xác các đường tiếp xúc với bệnh nhân, nhưng hầu hết họ đều đi găng tay và đeo khẩu trang.

Bệnh nhân này cũng đang điều trị bằng thuốc ARV, nên nồng độ virus HIV trong máu thấp, dẫn tới khả năng lây nhiễm cho người khác cũng rất thấp.

Bên cạnh đó, trong số 19 y, bác sĩ tham gia ca cấp cứu này thì có 18 người đã được uống thuốc dự phòng sau 4 giờ có tiếp xúc với bệnh nhân (theo quy định là trong vòng 72 giờ)  và 1 người khẳng định chắc chắn không thể lây nhiễm nên không uống thuốc.

Theo công bố của cơ quan y tế Mỹ, khả năng lây nhiễm qua tiếp cận này thấp; thậm chí, khi kim tiêm đâm vào tay cán bộ y tế, mà kim tiêm này vừa dính máu của bệnh nhân nghi nhiễm HIV, thì khả năng lây nhiễm cũng chỉ là 0,3%.

Với những dữ kiện trên, cùng kinh nghiệm trong ngành, tôi cho rằng khả năng lây nhiễm ở trường hợp này rất thấp.

PV: Trên thực tế, hiện nay tình trạng nhân viên y tế bị phơi nhiễm HIV do rủi ro nghề nghiệp như thế nào? Họ được bảo vệ ra sao khi phải đối với những trường hợp giống như ở BV Phụ sản Hà Nội vừa rồi, thưa ông?

Ông Hoàng Đình Cảnh: Các cán bộ nhân viên ngành Y tế thường xuyên phải đối diện mối nguy từ bệnh truyền nhiễm như bệnh viêm gan, HIV, MERS, SARS…

Trường hợp ở BV Phụ sản Hà Nội vừa qua, cả tập thể các y, bác sĩ của BV đã lao vào cứu sống bệnh nhân trong tình trạng nguy cấp nên họ không kịp sử dụng các dụng cụ dự phòng an toàn. Điều này, chúng ta nên chia sẻ với khó khăn của ngành.

Hiện nay, trên thực tế, mỗi năm nước ta có khoảng 1.000 cán bộ y tế, công an bị phơi nhiễm HIV. Cụ thể, năm 2013, có 914 nhân viên y tế bị phơi nhiễm, năm 2014 có 951 người, nhưng số dương tính rất ít.

Việc phơi nhiễm HIV ở BV Phụ sản Hà Nội là hy hữu, vì phơi nhiễm một lúc với hàng chục người trong 1 ca cấp cứu đặc biệt.

Ngay sau khi biết bệnh nhân HIV dương tính, lãnh đạo BV Phụ sản Hà Nội đã làm việc với Trung tâm HIV/AIDS Hà Nội để 18 y, bác sỹ uống thuốc.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ cũng có Quyết định 265/2003/QĐ-TTg về chế độ với người bị phơi nhiễm và nhiễm HIV do tai nạn nghề nghiệp.

Theo đó, đối với người bị phơi nhiễm HIV (như 18 trường hợp này) sẽ được tư vấn xét nghiệm miễn phí, được cấp thuốc dự phòng miễn phí và được nghỉ 20 ngày nguyên lương để điều trị.

PV: Là cơ quan quản lý nhà nước, theo ông, kinh nghiệm rút ra từ sự việc này là gì?

Ông Hoàng Đình Cảnh: Hiện nay, Bộ Y tế đã quy định rất rõ các quy định dự phòng phổ cập các bệnh lây nhiễm. Các cán bộ y tế cần phải tuân thủ nghiêm quy định này.

Đối với người bệnh, nên chủ động nói với cán bộ y tế để họ chủ động dự phòng, mặt khác cán bộ y tế phải bảo mật thông tin cho người bệnh.

Lãnh đạo các cơ sở y tế phải có trách nhiệm bảo vệ chính nhân viên của cơ sở mình, trang bị đầy đủ đồ dự phòng cho nhân viên y tế.