Kinh hoàng loại ma túy biến vô số người thành ‘xác sống’

“Người dùng gia vị xác sống đang đẩy các dịch vụ khẩn cấp của Anh đến bờ vực”, The Sun cảnh báo. “Cơn ác mộng gia vị đang biến trung tâm thành phố thành những bộ phim kinh dị thực sự”, The Mirror đánh giá. “Spice biến người dùng thành xác sống chỉ trong vài phút và đang hủy hoại cuộc sống trên khắp nước Anh”, theo Daily Mail… Một loạt những bài viết tương tự đã được đăng tải rầm rộ từ năm 2016 đến 2017 khiến dư luận hoang mang.

Vậy sự thật đằng sau loại ma túy kì lạ này là gì?

Sự thật về Spice

Spice (AKA K2) không chỉ là một loại thuốc mà còn là một loại hóa chất tạo ra từ phòng thí nghiệm được thiết kế để bắt chước tác động của hợp chất thần kinh nổi tiếng trong cần sa gọi là THC, hoặc tetrahydrocannabinol.

THC trong cần sa hoạt động bằng cách bám vào thụ thể cannabinoid trong não. Các hóa chất trong “gia vị spice” cũng có tác động tương tự nhưng có thể có hiệu quả hơn 100 lần và tạo ra các hiệu ứng khác nhau rất dai dẳng so với cần sa. Sự giống nhau duy nhất giữa spice và cần sa là cách nó hoạt động, hủy hoại hệ thần kinh và nhiều người “biết hại vẫn hút”.

Để làm cho mọi thứ phức tạp hơn, sự kết hợp của các hóa chất trong spice đang thay đổi từng ngày, dẫn đến hiệu ứng hơi khác nhau và mức độ hiệu lực của từng lô hàng cũng là riêng biệt. Có hàng trăm hoặc thậm chí hàng ngàn biến thể bị đẩy ra khỏi các phòng thí nghiệm tinh ranh ở Nga và Trung Quốc.

Cho dù hỗn hợp này có thành phần nào đi chăng nữa, chất bột được hình thành sẽ được đưa đếnchâu Âu và Bắc Mỹ, phun lên lá cây húng quế, hoa damian hoặc thậm chí lá chè. Sau đó, spice được đặt vào bao bì bắt mắt và được bán bởi các đại lý nhỏ hay một số cửa hiệu “thảo dược”. Spice là bất hợp pháp ở Mỹ từ năm 2013 và tại Vương quốc Anh kể từ tháng 5/2016.

Nguồn gốc của spice

Vào giữa những năm 90, một nhà hóa học người Mỹ tên là John Huffman và các cộng sự tại Đại học Clemson đã nghiên cứu tác động của cần sa lên bộ não con người. Công việc liên quan đến việc tạo ra các hợp chất tổng hợp hoạt động theo cách tương tự, dẫn đến sự tổng hợp một hợp chất gọi là JWH-018 (JHW là tên viết tắt của John).

Mặc dù hầu hết sản phẩm nguy hại xuất hiện trên đường phố ngày nay không bao gồm JWH-018- thay vào đó, nó chứa đựng nền tảng, thường không được kiểm tra và không đáng tin cậy. Hợp chất này là sự kết hợp khởi nguồn cho cơn ác mộng chung của cây cần sa thế giới đang phải đối mặt ngày hôm nay.

Huffman, nay đã 84 tuổi, kể với tờ Washington Post về lần đầu tiên ông nghe thấy ma túy. Một blogger người Đức đã gửi cho ông một bài báo giới thiệu một loại thuốc mới mà người đàn ông lạ mặt nào đó đã hút và nó được gọi là gia vị hay spice. “Tôi nghĩ đó là một trò vui nhộn vào thời điểm đó”, nhà khoa học nói. “Sau đó, tôi bắt đầu nghe về một số kết quả xấu, và tôi nghĩ rằng, tôi đoán ai đó đã mở hộp Pandora”.

Lời kể của nhân chứng

Brian Arthur, 38 tuổi cho biết: “Nó giống như cảnh trong một bộ phim về xác sống vậy, một khung cảnh khủng khiếp”. Arthur phát trực tiếp hình ảnh những kẻ dùng spice tại Brooklyn, New York sau khi chứng kiến 3 người đổ xuống. “Loại thuốc này thực sự làm tê liệt mọi người.”

Bất cứ nơi nào có spice, các nhân chứng cũng sẽ nói cùng một điều: người dùng dường như đang ở trên một hành tinh khác. Matthew Nuttall, một người từng dùng spice từ Manchester, nói với tờ Metro của Anh: “Bạn sẽ chỉ cảm thấy như thời gian trôi nhanh hơn 1 nửa. Mọi người nói rằng chúng tôi trông giống như zombie, và đó là cảm giác thật sự”.

“Lần đầu tiên, tôi thậm chí không thể giải thích cảm giác giống như thế nào. Nó chỉ khiến trí óc bay mất. Tôi đã nghĩ mình sẽ không bao giờ dùng nữa. Loại hợp chất này cực kỳ mãnh liệt”, anh tiếp tục. “Cơn mơ màng đầu tiên kéo dài khoảng 1 giờ, nhưng thực sự là cảm nhận tồi tệ sẽ dài hơn rất nhiều. Kiểu như bạn ở đó nhưng bạn không thể giao tiếp. Bạn đang sống ở đó, nhưng bạn không thể nhìn thấy thế giới bên ngoài. Bạn chỉ cần thấy như bị chết não rồi ấy”.

Cảm giác chính xác của người dùng sau khi dùng spice sẽ phụ thuộc vào sự kết hợp cụ thể của các loại hóa chất được sử dụng và nồng độ được phun trên thảo mộc. Không giống như cần sa tự nhiên, chất liệu giúp người dùng “phê” được phun lên một loại thực vật khô và không được phun đều khiến 1 túi thường có những “điểm nóng” khác nhau.

Hai yếu tố này làm cho các nhà khoa học – thậm chí cả người sử dụng – khó có thể mô tả chính xác những ảnh hưởng và nguy cơ của thuốc. Sử dụng từ nồng độ thấp đến trung bình dường như sẽ tạo ra cảm giác ấm áp, hạnh phúc và thư giãn, đương nhiên là cả nhầm lẫn thường xuyên, hoang tưởng và lo lắng.

Tuy nhiên, các hiệu ứng được cho là mạnh hơn nhiều so với cần sa thảo dược và gây ra nhiều rủi ro lớn hơn. Trong khi nhịp tim của nhiều người tăng lên một chút vì hút quá nhanh, có những dấu hiệu cho thấy spice thậm chí còn khiến một số người bị nhồi máu cơ tim và đột quỵ – thậm chí tử vong ngay sau khi dùng thuốc. Các trường hợp khác đã được báo cáo bao gồm tổn thương nặng đối với thận, gan và tâm thần.

New York Times cho biết có sự gia tăng mạnh mẽ các “chuyến thăm” phòng cấp cứu và các cuộc gọi tới các trung tâm kiểm soát chất độc trên khắp nước Mỹ, phần lớn là vì spice.

Tại sao người ta dùng spice?

Những lý do chính khiến nhiều người dùng spice là vì cảm giác mạnh mẽ và rẻ tiền. Những người dễ bị tổn thương trong xã hội như người vô gia cư thường ưa chuộng loại chất gây nghiện này. Trong một bài đăng trên Guardian về “dịch bệnh gia vị spice tàn phá trung tâm thành phố Manchester” có hình ảnh của 2 con nghiện là John và Steve, giải thích rằng spice đã thay thế heroin và thậm chí là cả rượu với thuốc lá.

Spice có thể làm cho 1 giờ trôi qua nhanh như 1 phút, 1 ngày cũng chỉ dường như 1 giờ. Cảm giác hạnh phúc và quên đi thực tại khiến những người có hoàn cảnh khó khăn lệ thuộc vào nó.

Điều trị cho người nghiện spice như thế nào?

Bởi vì spice là một loại thuốc tương đối mới, người dùng có thể sử dụng các chương trình điều trị cụ thể nhằm “gột rửa” bản thân hoàn toàn. Thông thường, người nghiện các loại ma tuý đều được kê toa thuốc và các liệu pháp giải quyết triệu chứng thần kinh, có nghĩa là phải chăm sóc lâu dài.

Cả hai phương pháp điều trị nội trú và ngoại trú đều được cung cấp, tùy thuộc vào từng quốc gia. Những người sử dụng spice cũng có thể phải đối mặt với nhiều triệu chứng cai nghiện, bao gồm lo lắng, kích thích, buồn nôn, và rối loạn giấc ngủ.