Nên chi trả BHYT cho người cai nghiện bằng thuốc thay thế Methadone?

Điều trị Methadone cho người nghiện ma túy giúp giảm các hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV, cải thiện tình trạng sức khỏe cho bệnh nhân. Ảnh: Thùy Chi

Ngoài ra, từ năm 2013, các tổ chức quốc tế không còn tài trợ cho hoạt động vận hành điều trị Methadone, gồm chi phí nhân sự và chi thường xuyên. Do vậy, Thành phố phải bổ sung hơn nửa tỷ đồng để trả lương cho nhân sự làm việc ở các cơ sở cai nghiện.

Theo báo cáo của UBND TPHCM, chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone trên địa bàn đã giúp người nghiện cải thiện sức khỏe, 70% có việc làm, không phát hiện ai nhiễm HIV mới trong quá trình điều trị. Những người nghiện trước điều trị thường cướp giật, bán ma túy, lừa đảo... sau cai nghiện ít phạm pháp hơn.

Đánh giá chương trình cai nghiện bằng Methadone có nhiều hiệu quả về mặt y tế, an ninh trật tự và kinh tế cho người bệnh. Dự kiến năm 2018, TPHCM tăng từ 21 lên 26 cơ sở cai nghiện, tiếp nhận 7.000 bệnh nhân và phải chi hơn 21 tỷ đồng mua Methadone.

TPHCM kiến nghị, nếu không thể chi trả cho toàn bộ quá trình điều trị, BHYT có thể chi cho việc xét nghiệm trước và trong quá trình điều trị.

Cho ý kiến về đề xuất này, TS. Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS, Bộ Y tế cho biết, khái niệm nhìn nhận về nghiện ma túy hiện nay đã khác trước. Theo đó, nghiện là một bệnh não mạn tính phải được điều trị lâu dài và phối hợp các biện pháp về y tế, xã hội trong điều trị. Do vậy, theo ông nên thanh toán BHYT cho người điều trị cai nghiện bằng thuốc thay thế Methadone bởi đây là những người nghèo, khó khăn, nên không có tiền chi trả. Cần tạo điều kiện hỗ trợ để họ tham gia suốt quá trình điều trị Methadone.

Điều trị ma túy không có trong danh sách được thanh toán BHYT

Chia sẻ quan điểm về vấn đề này, ông Lê Văn Phúc, Phó trưởng Ban phụ trách Ban Thực hiện chính sách BHYT, BHXH Việt Nam cho biết, hiện BHXH chưa nhận được thông tin về việc UBND TPHCM có đề xuất về việc thanh toán BHYT đối với điều trị cai nghiện ma túy bằng Methadone. Tuy nhiên, trong các quy định của Luật BHYT, điều trị ma túy không có trong danh sách được thanh toán BHYT. Do vậy, không thể triển khai việc thanh toán BHYT với đối tượng này.

Ông Lê Văn Phúc cho biết thêm, người nghiện rượu cũng không được thanh toán BHYT cho quá trình điều trị nghiện rượu. Tuy nhiên, nghiện rượu phát sinh bệnh liên quan đến gan, tâm thần thì việc điều trị bệnh gan, bệnh tâm thần đó hoàn toàn được chi trả từ quỹ BHYT. Như vậy, việc sử dụng thuốc để cai nghiện rượu, nghiện ma túy đều chưa được quy định chi trả theo Luật BHYT. Do vậy, với đề xuất của TPHCM về BHYT chi trả cho chi phí xét nghiệm trước, trong quá trình điều trị cai nghiện sẽ không được chi trả từ quỹ BHYT, vì đây là một trong những hoạt động khám, chữa bệnh liên quan đến cai nghiện ma túy.

“Với nhóm điều trị methadone, đây là nhóm đối tượng đặc biệt, do vậy, nếu có tính đến việc triển khai thanh toán BHYT, BHXH cũng cần hợp phối với Bộ Y tế trước khi có hướng dẫn cụ thể”, ông Phúc cho biết thêm.

Về vấn đề này, ông Hoàng Đình Cảnh cho hay, hiện Trung ương hỗ trợ cơ bản tất cả các địa phương qua việc cấp nguồn Methadone. Chỉ có một số tỉnh, thành phố có điều kiện kinh tế như Hà Nội, TPHCM thì trích từ nguồn của địa phương để mua thuốc Methadone. Bệnh nhân được cấp miễn phí Methadone trong quá trình điều trị. Tuy nhiên, bệnh nhân điều trị Methadone phải chi trả các khoản khác trong quá trình điều trị như xét nghiệm, hay chi phí vận hành cơ sở như tiền cốc, nước uống thuốc, điện nước…; riêng khoản này có thể được một số tỉnh, thành phố chi trả nhưng một số nơi được phép thu dịch vụ của người bệnh tối đa 10 nghìn đồng/lần.

Theo ông Hoàng Đình Cảnh, để thực hiện việc chi trả BHYT cho bệnh nhân này, cần phải sửa Luật BHYT. Cũng như với điều trị HIV, thuốc điều trị ARV cho bệnh nhân HIV trước đây không có trong Luật BHYT, nhưng lại có trong Luật Phòng, chống HIV/AID. Sau đó, BHXH cũng chấp nhận và hiện đã đưa loại thuốc điều trị ARV vào thanh toán BHYT.

Tính đến hết 30/9/2017, chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone đã được triển khai tại 63/63 tỉnh, thành phố, với 299 cơ sở điều trị và điều trị cho 52.818 bệnh nhân, đạt 65,2% chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định 1008/QĐ-TTg.

Chương trình đã tiếp tục mở rộng phát thuốc tại tuyến xã (hiện đã có 26 địa phương triển khai, với tổng số bệnh nhân chiếm 22% tổng số bệnh nhân hiện đang điều trị). Các tỉnh miền núi như Lai Châu, Điện Biên có đến 40% -50% bệnh nhân uống thuốc tại xã. Chương trình về cơ bản được triển khai theo đúng các quy định của pháp luật và các hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế.