Nghệ An kiên trì mục tiêu ‘Xã sạch về ma túy’, giữ vững vùng biên an toàn

Chủ động ngăn chặn tội phạm ma túy từ cơ sở

Trước khi triển khai đề án, toàn tỉnh Nghệ An có hơn 4.400 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý và trên 1.500 người sử dụng trái phép chất ma túy. Khi đó, mới chỉ có 109 xã, phường, thị trấn được công nhận "sạch về ma túy", còn lại 351 đơn vị vẫn tồn tại tình trạng phức tạp, đặc biệt tại các huyện biên giới như Kỳ Sơn, Tương Dương, Quế Phong… Trong đó, có những xã tỉ lệ người nghiện rất cao như Tri Lễ (Kỳ Sơn) với 53 người nghiện và ba tụ điểm ma túy hoạt động phức tạp.

Trước thực trạng đó, Công an tỉnh Nghệ An đã chủ động khảo sát, đề xuất mô hình "Xã biên giới sạch về ma túy" – một "vành đai an toàn" nhằm ngăn chặn nguy cơ tỉnh trở thành địa bàn trung chuyển ma túy. Sau hơn một năm triển khai thí điểm, mô hình này phát huy hiệu quả rõ rệt, được nhân rộng ra toàn bộ các xã nội địa. Đến năm 2023, có 185 xã đăng ký tham gia phong trào "làm sạch về ma túy", tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị.

Để đề án phát huy hiệu quả bền vững, Công an Nghệ An xác định nhiệm vụ "làm sạch" và "giữ sạch" ma túy là trọng tâm, đột phá của cấp ủy, chính quyền địa phương. Các lực lượng nghiệp vụ đồng loạt mở nhiều đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm ma túy, gắn với quản lý chặt chẽ người nghiện, người có nguy cơ cao. Toàn bộ dữ liệu được cập nhật trên phần mềm quản lý chuyên dụng, giúp theo dõi, giám sát hiệu quả từng địa bàn.

Song song với công tác đấu tranh, lực lượng công an phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, Sở Y tế, Bộ đội Biên phòng cùng các tổ chức đoàn thể để hỗ trợ người dân, nhất là gia đình có người nghiện. Hàng trăm căn nhà được xây mới hoặc sửa chữa; nhiều trường học đưa mô hình "Giáo dục ý thức pháp luật và kỹ năng sống" vào giảng dạy cho học sinh. Đặc biệt, hơn 1.000 diễn đàn "Công an lắng nghe ý kiến nhân dân" đã được tổ chức, qua đó tiếp nhận hàng trăm tin báo, tố giác tội phạm, góp phần quan trọng trong việc triệt xóa các tụ điểm ma túy.

Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cũng được đẩy mạnh thông qua 65 phiên tòa lưu động và 10 phiên tòa giả định, tạo hiệu ứng răn đe mạnh mẽ trong cộng đồng.

Ngăn chặn hiệu quả hoạt động vận chuyển ma túy xuyên quốc gia

Chỉ tính riêng trong giai đoạn 2022–2025, Công an Nghệ An đã phát hiện và xử lý 3.163 vụ, bắt 4.270 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 66,7kg heroin, 85,2kg cùng gần 905.000 viên ma túy tổng hợp, 106,8kg ma túy đá, 37,6kg cần sa và 8,2kg thuốc phiện. Hơn 150 đường dây, 100% tụ điểm phức tạp bị triệt phá. Đáng chú ý, Công an Nghệ An còn phối hợp với lực lượng chức năng Lào đấu tranh thành công hai chuyên án lớn, ngăn chặn hiệu quả hoạt động vận chuyển ma túy xuyên quốc gia.

Tại thành phố Vinh, công an triệt phá 97 vụ, bắt 121 đối tượng, thu giữ gần 100kg ma túy các loại, xóa bỏ nhiều đường dây mua bán lẻ tồn tại nhiều năm. Những kết quả này góp phần trực tiếp giảm mạnh số người nghiện – từ hơn 4.400 người xuống còn 2.356 người (tính đến 30/6/2025), giảm 2.065 người so với trước khi triển khai đề án. Hơn 2.900 người được đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc và hơn 2.600 người tự nguyện cai nghiện tại gia đình, cộng đồng.

Để duy trì kết quả bền vững, Công an Nghệ An chú trọng chính sách an sinh, hỗ trợ người sau cai tái hòa nhập cộng đồng. Từ năm 2022 đến nay, đã có hơn 2.800 ngôi nhà tình nghĩa được xây dựng, trong đó 1.420 căn do Bộ Công an hỗ trợ, 400 căn do Cục Cảnh sát kinh tế vận động và 1.000 căn do Công an Nghệ An cùng các tổ chức, cá nhân quyên góp. Ngoài ra, 100 ngôi nhà trị giá 6 tỉ đồng đã được trao tặng cho người nghiện sau cai và các gia đình đặc biệt khó khăn.

Một trong những điểm sáng là mô hình kết nghĩa giữa 18 đơn vị công an trong tỉnh với 18 xã biên giới, nhằm chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ công tác phòng chống ma túy và đảm bảo an ninh biên giới. Cùng với đó, phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc được triển khai sâu rộng, hình thành hơn 27.400 tổ tự quản về an ninh trật tự. Đến tháng 6/2025, toàn bộ 123 xã, thị trấn của sáu huyện biên giới đã ra mắt mô hình "Xã sạch về ma túy", đồng thời nhiều địa phương nội địa cũng xây dựng hơn 1.500 mô hình "Khối, xóm, bản sạch về ma túy".

Từ tháng 3/2025, sau khi tiếp nhận hệ thống cơ sở cai nghiện từ Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, Công an Nghệ An nhanh chóng kiện toàn bộ máy, đảm bảo công tác cai nghiện, quản lý sau cai được duy trì ổn định. Hiện toàn tỉnh có 3 cơ sở với 7 phân khu đang hoạt động, tiếp nhận điều trị hơn 1.000 người nghiện, trong đó có 132 người mới và 108 người hoàn thành chương trình cai nghiện trong quý II/2025.

Với sự chỉ đạo quyết liệt và đồng bộ, đến nay, toàn bộ 27 xã biên giới của Nghệ An đã được công nhận "Xã sạch về ma túy". Tính đến ngày 30/6/2025, toàn tỉnh có 254/412 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn "Sạch về ma túy", trong đó sáu đơn vị cấp huyện đạt 100% chỉ tiêu. Đặc biệt, tại TP Vinh (cũ), có 18/33 xã, phường được công nhận sạch, tăng thêm 10 đơn vị so với thời điểm trước khi thực hiện đề án.

Những kết quả này không chỉ thể hiện nỗ lực bền bỉ của lực lượng công an, mà còn khẳng định sức mạnh đoàn kết của cả hệ thống chính trị và nhân dân Nghệ An trong cuộc chiến cam go chống lại "cái chết trắng". Từ một địa bàn từng được coi là "nóng" về ma túy, Nghệ An đã trở thành điểm sáng toàn quốc trong xây dựng xã hội an toàn, lành mạnh – giữ vững vùng biên an toàn, góp phần bảo vệ bình yên cho Tổ quốc.

Ngọc Hân