Nghiện ma túy và sử dụng ma túy có khác nhau?

Đại đa số những người sử dụng ma túy với mục đích ban đầu là thử nghiệm, tò mò và đua đòi… nhưng họ sử dụng không thường xuyên, việc sử dụng ma túy của họ phụ thuộc vào cơ hội và sự sẵn có của ma túy và họ có thể ngừng sử dụng ma túy khi nào họ muốn – đó là người sử dụng ma túy. Còn những người nghiện ma túy là những người coi  vấn đề sử dụng ma túy là vấn đề ưu tiên trong cuộc sống cá nhân hàng ngày của họ, sự dung nạp ma túy ngày càng nhiều hơn cả về số lượng và tần suất, bất chấp hậu quả có thể xảy ra của việc sử dụng ma túy. Tóm lại, người nghiện ma túy là người không thể ngừng sử dụng ma túy, không thể sống thiếu ma túy, hoàn toàn lệ thuộc vào ma túy và dần dần phải tăng liều sử dụng.

Những người nghiện ma túy coi vấn đề sử dụng ma túy là vấn đề ưu tiên trong cuộc sống hàng ngày. Ảnh Citijournal

Theo một nghiên cứu của các nhà xã hội học Hoa Kỳ cho thấy, không phải tất cả những người sử dụng ma túy cuối cùng đều trở thành người nghiện ma túy. Tỷ lệ những người sử dụng ma túy trở thành người nghiện ma túy phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố (môi trường, hoàn cảnh gia đình, điều kiện sống…); tỷ lệ này ở Mỹ, khoảng từ 20 đến 25% số người đã từng sử dụng heroin trở thành người nghiện.

Châm ngòi cho sự trở thành nghiện là chứng cai hay còn gọi là cơn thèm thuốc (thiếu ma túy). Thiếu ma túy, người nghiện sẽ bị đau đớn (hiện tượng ròi bò) trong cơ thể, cảm giác đau đớn này khiến họ phải tăng liều dùng  ma túy.

Trong xã hội, mọi người thường lên án và kỳ thị người nghiện là tệ nạn xã hội mà không biết rằng chứng nghiện đã vượt ra ngoài tầm kiểm soát của người sử dụng ma túy. Trên thế giới, các nhà khoa học đã nghiên cứu thực tế hình ảnh não bộ của người nghiện và đưa ra kết luận rằng, nghiện là bệnh mãn tính của não bộ chứ không phải là sự xuống cấp về đạo đức. Nghiện ma túy là bệnh mãn tính nên phải điều trị theo phác đồ điều trị của các bệnh mãn tính. Tuy nhiên, nghiện ma túy lại đặc biệt hơn các loại bệnh mãn tính khác (như tim mạch, huyết áp…), bởi khi người nghiện sử dụng ma túy có chất kích thích (ma túy tổng hợp) sẽ gây nên hiện tượng hoang tưởng mà bản thân họ không thể kiểm soát được nên thường gây ra hành vi vi phạm pháp luật nguy hiểm cho xã hội.

Theo Tiến sỹ Kevin – chuyên gia nghiên cứu về bệnh nghiện của Hoa Kỳ thì tất cả những người sử dụng ma túy đều cho rằng, họ chỉ sử dụng ma túy đến khi họ bắt đầu nhận thấy các hành vi xuất hiện liên quan đến việc sử dụng ma túy thì họ sẽ ngừng ngay để tránh bị nghiện. Quan điểm này rất sai lầm, bởi ảnh hưởng của việc sử dụng ma túy đến não bộ là những thay đổi xảy ra từ từ trong não và rất khó xóa bỏ.

Chúng ta cần đối xử như thế nào với người nghiện chích ma túy? Khi đã hiểu và coi nghiện ma túy là bệnh mãn tính của não bộ thì người nghiện cần phải được điều trị, tôn trọng, cảm thông, hỗ trợ và động viên. Nếu chúng ta kỳ thị họ, có nghĩa là chúng ta đã xóa đi tính nhân văn của người đó, không khơi dậy được những giá trị tích cực khác trong con người họ. Mặc dù chúng ta không thích những hành vi, tác phong, cử chỉ, hành động mà  những người nghiện có thể gây ra, nhưng hãy cố gắng hiểu hoàn cảnh của họ và hãy tôn trọng họ.

Nếu chúng ta đối xử tốt với người nghiện ma túy, họ sẽ giữ được lòng tự tôn và rất có thể họ sẽ dễ dàng hơn trong việc vượt qua chứng nghiện ma túy. Nếu chúng ta kỳ thị họ, coi họ là tệ nạn xã hội nguy hiểm thì họ sẽ tiếp tục ngập sâu hơn nữa vào ma túy để chạy trốn sự đau khổ, nhục nhã và cô đơn.