Nhiều hoạt động hỗ trợ can thiệp giảm hại cho người bán dâm

Sau hai năm thực hiện, mô hình “Hỗ trợ can thiệp giảm tác hại đối với nữ lao động đang làm việc tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện trên địa bàn phường Phạm Ngũ Lão (quận 1, TP. Hồ Chí Minh)” được đánh giá khá hiệu quả. Các nhóm tự lực hỗ trợ người bán dâm trong mô hình đã tiếp cận những đối tượng nữ lao động tại các cơ sở dễ phát sinh tệ nạn xã hội trên địa bàn để truyền thông thay đổi hành vi tình dục không an toàn, khám sức khỏe định kỳ, cung cấp các kiến thức pháp luật, hỗ trợ pháp lý và xã hội có liên quan.

Tại TP. Hồ Chí Minh, trục đường Phạm Ngũ Lão, Bùi Viện, Đỗ Quang Đẩu có nhiều loại hình dịch vụ như bar, club, nhà hàng, quán ăn… trong đó có nhiều dịch vụ khá nhạy cảm. Do vậy, việc đảm bảo môi trường làm việc an toàn và lành mạnh, bảo vệ cho nữ lao động là rất cần thiết, nhằm tạo ổn định an ninh trật tự của địa phương.

Qua kết quả khảo sát bước đầu do các nhóm cộng đồng thực hiện tại 52/112 cơ sở kinh doanh dịch vụ tại khu vực này, chỉ khoảng 10% các nữ lao động sử dụng bao cao su khi tiếp khách và số lao động đi khám sức khỏe định kỳ theo tháng hoặc quý chiếm tỉ lệ cực kỳ thấp.

Nhận thấy vấn đề đáng lưu tâm này, Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội TPHCM đã phối hợp với Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng (SCDI), chính quyền địa phương và một số đơn vị khác thành lập CLB Sen Hồng tại địa chỉ 109B Phạm Ngũ Lão (quận 1). Đây là mô hình hỗ trợ, tư vấn, can thiệp giảm hại cho nữ lao động làm việc tại cơ sở kinh doanh dịch vụ trên hai tuyến đường Phạm Ngũ Lão và Bùi Viện.

Trong gần 2 năm triển khai kể từ giữa năm 2017, CLB Sen Hồng đã tiếp cận 514 người bán dâm, trong số đó 93 người được tham gia những dịch vụ y tế, và 5 người được kết nối điều trị ARV.

Với nòng cốt là CLB Sen Hồng, sau đó Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội TP.HCM đã tiếp tục phối hợp với SCDI xây dựng thí điểm “Mô hình hỗ trợ, can thiệp giảm hại đối với nữ lao động đang làm việc tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện” trên địa bàn phường Phạm Ngũ Lão.

Mô hình gồm 4 lĩnh vực hoạt động chính: Tiếp cận truyền thông cá nhân, truyền thông nhóm nhằm giảm lây nhiễm HIV, các bệnh về đường tình dục trong quá trình làm việc nếu có trong nhóm khách hàng; Chuyển gửi khách hàng đến các dịch vụ lây nhiễm HIV, các bệnh về đường tình dục, viêm gan siêu vi B, C hướng nghiệp, giới thiệu việc làm, tư vấn tâm lý, pháp lý đễ hỗ trợ các chị em đến những nơi cần thiết; Lắng nghe, chia sẻ nhằm giảm rủi ro, hướng dẫn hành vi an toàn khi hành nghề. Ngoài ra một số cơ sở còn cung cấp dịch vụ xét nghiệm HIV tại cộng đồng (laytest), giúp cộng đồng tiếp cận được các dịch vụ tốt hơn, và nhận kết quả nhanh hơn; Qua truyền thông nhóm (từ 6 đến 10 người), khách hàng có thể có không gian riêng biệt, chia sẻ cởi mở. Nhóm giúp khách hàng hỗ trợ lẫn nhau chia sẻ kinh nghiệm, kĩ năng, kiến thức bảo vệ nhau để giảm rủi ro, có hành vi an toàn trong công việc, cuộc sống để hỗ trợ cho các em làm việc tại các cơ sở làm việc tốt.

Với mong muốn hỗ trợ người bán dâm chuyển đổi nhận thức, chuyển đổi hành vi, từng bước đưa công tác phòng chống mại dâm đạt được những hiệu quả bền vững. Tháng 10/2019, tỉnh Khánh Hòa đã triển khai vận hành hệ thống kết nối hỗ trợ dịch vụ can thiệp giảm hại cho người bán dâm tại cộng đồng. Một hướng đi thể hiện tính nhân văn, mang lại nhiều ý nghĩa cho các đối tượng.

Để tổ chức các hoạt động hỗ trợ xã hội, các chương trình can thiệp giảm hại cho người bán dâm, năm 2019, tỉnh Khánh Hòa đã triển khai thí điểm các mô hình về phòng chống mại dâm gồm: Mô hình hỗ trợ tăng cường năng lực nhóm đồng đẳng của người bán dâm; mô hình cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho người bán dâm tại cộng đồng, cơ sở trợ giúp xã hội.

Hoạt động chính của các mô hình này là tập trung nâng cao năng lực tiếp cận của nhóm đồng đẳng với đối tượng đích là người bán dâm và những người có nguy cơ cao. Từ đó, nhóm đồng đẳng sẽ giúp cho các đối tượng đích của mình có điều kiện tiếp cận với các đơn vị hỗ trợ về dịch vụ xã hội cần thiết tại cộng đồng như dịch vụ y tế, tư vấn pháp lý, dịch vụ bảo vệ khẩn cấp cho người bán dâm bị bạo hành, hỗ trợ dạy nghề ngắn hạn để các đối tượng đích có thể thay đổi hoặc giảm mức độ công việc mại dâm.

Ngoài các dịch vụ trên, tỉnh Khánh Hòa cũng sẽ đẩy mạnh công tác truyền thông tới các đối tượng đích để nâng cao nhận thức, từng bước thay đổi hành vi, góp phần cho công tác phòng chống mại dâm đạt hiệu quả cao, mang tính bền vững hơn. Tuy chỉ mới triển khai một thời gian ngắn nhưng những kết quả bước đầu này sẽ là cơ sở để thời gian tới, tỉnh Khánh Hòa tiếp tục có những chính sách phù hợp với nhiệm vụ phòng chống mại dâm trong tình hình mới.