Những điều cần biết trong điều trị lao kháng thuốc

 Theo Tổ chức Y tế Thế giới, bệnh lao khiến 4.400 người chết mỗi ngày trên thế giới, hơn 500.000 ca mắc lao siêu kháng thuốc trên tổng số 10 triệu ca nhiễm lao mỗi năm. Bệnh lao siêu kháng thuốc hiện đã kháng lại 4 loại kháng sinh các bác sĩ đang sử dụng điều trị. Ảnh: Newsweek

ThS Lê Quốc Thịnh (Trưởng khoa Dược Bệnh viện 71) cho biết, bệnh lao kháng thuốc là khi vi trùng lao trong cơ thể người bệnh kháng lại với một hay nhiều loại thuốc lao đang điều trị trong chương trình chống lao quốc gia.

Thuốc điều trị lao hàng 1 gồm có 5 loại là: Rifampicin (viết tắt là RIF hay R), Isoniazid (INH hay H), Pyrazinamide (PZA hay Z), Ethambutol (EMB hay E) và Streptomycin (SM hay S). Khi các thuốc trên bị vô hiệu vi khuẩn lao được dịp sinh sôi phát triển trong cơ thể người bệnh làm bệnh tình trầm trọng và dẫn đến những hệ quả xấu về sức khỏe, cuối cùng nếu không điều trị sẽ dẫn đến tử vong.

Nhiều bệnh nhân chỉ bị kháng thuốc ở mức độ ít nghiêm trọng, nhưng có những bệnh nhân kháng thuốc mức độ nặng hơn gọi là “lao đa kháng thuốc”, và có những bệnh nhân kháng thuốc mức độ nguy hiểm hơn nữa gọi là “lao siêu kháng thuốc”. Tùy theo mức độ kháng thuốc mà thầy thuốc sẽ lựa chọn phác đồ điều trị khác nhau cho bệnh nhân.

Hai loại thuốc mới trị bệnh lao kháng thuốc là bedaquilin và delamanid. Tuy nhiên, đây là hai loại thuốc mới, có khá nhiều tác dụng phụ và cũng chưa được nghiên cứu đầy đủ nên người bệnh cần tuân theo sự hướng dẫn điều trị bằng các thuốc chống lao hàng 2 khác đang được các cơ sở y tế sử dụng cho bệnh lao kháng thuốc như Kanamycin, Capreomycin, Amikacin, Ethionamide, PAS, Cycloserin, Clofazimin, Ciprofloxacine, Ofloxacin, Levofloxacin, …

Đây là các thuốc được dùng khi bệnh nhân bị kháng với thuốc lao hàng 1, hay dùng trong một số trường hợp đặc biệt. Các thuốc này thường có nhiều tác dụng phụ hơn và việc sử dụng thuốc cũng phức tạp hơn thuốc kháng lao hàng 1. Ngoài ra, giá thành của các thuốc kháng lao hàng 2 cũng đắt hơn rất nhiều. Vi trùng lao dễ kháng thuốc, nên điều trị lao cần dùng kết hợp nhiều thuốc, chứ không thể chỉ dùng đơn thuần một loại thuốc lao mà điều trị khỏi bệnh được.

Lưu ý khi điều trị lao nói chung, lao kháng thuốc, kháng đa thuốc: Thời gian điều trị lao kháng thuốc có thể cần kéo dài đến 24 tháng. Điều trị lao kháng thuốc cần kết hợp nhiều loại thuốc lao hơn bình thường, và các thuốc lao hàng hai dùng trong điều trị lao kháng thuốc cũng có nhiều tác dụng phụ hơn. Do đó, quá trình điều trị lao kháng thuốc sẽ phức tạp hơn, cần được theo dõi nhiều hơn.