Phú Thọ: Xét nghiệm sớm để loại trừ lây nhiễm HIV từ mẹ sang con

 Xét nghiệm sàng lọc sớm HIV cho phụ nữ mang thai. Ảnh: TTPC  HIV/AIDS Phú Thọ

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Phú Thọ, bình quân mỗi năm trên địa bàn tỉnh có khoảng 12 phụ nữ mang thai nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV) và sinh ra những đứa con khỏe mạnh.

Riêng 6 tháng đầu năm 2018, toàn tỉnh có 5 phụ nữ mang thai bị nhiễm HIV được điều trị dự phòng, trong đó 2 trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV được điều trị dự phòng và cả 2 trẻ đều khỏe mạnh, không bị lây nhiễm HIV. Kết quả này cho thấy hiệu quả của công tác dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con là rất lớn. Nếu người mẹ được xét nghiệm HIV sớm và điều trị kịp thời khi mang thai thì khả năng lây HIV sang con giảm đáng kể.

Xác định công tác truyền thông là trọng tâm, ngành Y tế tỉnh đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về phòng, chống HIV/AIDS. Trong đó, triển khai hàng loạt các hoạt động truyền thông trực tiếp và trên các phương tiện truyền thông đại chúng về Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con hằng năm. Từ đó tác động đến nhận thức của các tầng lớp nhân dân, nhất là chị em phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và phụ nữ mang thai, phụ nữ ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số.

Đặc biệt, với phương châm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con ngay từ cơ sở, ngành Y tế tỉnh mở rộng các dịch vụ tiếp cận, tư vấn, xét nghiệm sớm HIV tại tất cả các tuyến từ tỉnh đến cơ sở để có những can thiệp kịp thời, thích hợp. Nội dung tư vấn, xét nghiệm HIV miễn phí được đưa vào hoạt động khám thai định kỳ và quản lý thai nghén cho các bà mẹ mang thai, nhất là phụ nữ có nguy cơ lây nhiễm HIV cao tại các cơ sở dịch vụ y tế, tạo cơ hội để chị em được tiếp cận sớm các dịch vụ.

Bên cạnh đó, đội ngũ tuyên truyền viên, đồng đẳng viên, nhân viên tiếp cận cộng đồng chủ động tiếp cận cơ sở, trực tiếp tuyên truyền, vận động, tư vấn giúp chị em phụ nữ tiến hành xét nghiệm tự nguyện sớm; cung cấp kiến thức, biện pháp để chị em tự phòng bệnh cho mình, tránh lây nhiễm HIV cho con và cộng đồng.

Đến nay, 100% trạm y tế xã, phường, thị trấn trong tỉnh được cấp test kit (sinh phẩm xét nghiệm) và được hướng dẫn kỹ thuật xét nghiệm sớm HIV. Theo đánh giá của các cán bộ y tế cơ sở, việc triển khai kỹ thuật xét nghiệm sớm HIV bằng test kit có nhiều ưu điểm. Nếu như trước đây, việc xét nghiệm HIV thường được thực hiện ở những bệnh viện hay đơn vị y tế tuyến tỉnh với cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật phức tạp thì hiện nay, người có nhu cầu xét nghiệm HIV có thể đến xét nghiệm trực tiếp tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn. Kỹ thuật xét nghiệm HIV cũng đơn giản, thuận tiện hơn, có thể thực hiện bằng cách lấy máu đầu ngón tay hoặc bằng dịch miệng. Thời gian có kết quả nhanh chóng, chỉ từ 15 - 20 phút.

Ông Hồ Quang Trung, Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh cho biết: Hiện Phú Thọ là địa phương duy nhất trong cả nước triển khai xét nghiệm sớm HIV trong toàn xã, phường, thị trấn nhờ nguồn kinh phí hỗ trợ theo Đề án bảo đảm tài chính phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh giai đoạn 2016-2020. Việc xét nghiệm HIV sớm có ý nghĩa rất quan trọng, giúp người dân, nhất là các đối tượng phụ nữ mang thai và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nắm bắt được tình trạng sức khỏe, tình trạng nhiễm HIV và tiếp cận với các dịch vụ dự phòng, điều trị HIV/AIDS.

Hằng năm, thông qua việc xét nghiệm sớm, toàn tỉnh đã phát hiện và điều trị thuốc kháng virus (ARV) cho trên 200 người nhiễm HIV; trong đó 100% số phụ nữ mang thai nhiễm HIV và trẻ em sinh ra từ bà mẹ nhiễm HIV được quản lý, chăm sóc, điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, góp phần giảm thiểu tình trạng lây nhiễm HIV trong gia đình và cộng đồng.

Để thực hiện thành công mục tiêu loại trừ hoàn toàn tình trạng lây truyền HIV từ mẹ sang con, thời gian tới ngành Y tế tiếp tỉnh tục mở rộng độ bao phủ và nâng cao chất lượng các dịch vụ y tế. Đặc biệt là đẩy mạnh công tác tư vấn xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai; tăng cường hình thức xét nghiệm lưu động tại những nơi có ổ dịch lớn, đảm bảo đủ test kit để xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai và đối tượng có nguy cơ cao; đảm bảo phụ nữ mang thai nhiễm HIV được đồng thời chăm sóc thai nghén và điều trị bằng thuốc ARV.