Phương pháp điều trị mới ngắn, hiệu quả cho bệnh lao kháng thuốc

Theo kết quả công bố tại Hội nghị Thế giới lần thứ 52 về Sức khỏe Phổi (RR-TB), một phác đồ điều trị mới bằng đường uống kéo dài 6 tháng an toàn và hiệu quả hơn trong việc điều trị bệnh lao kháng rifampicin (RR-TB).

Những kết quả này báo hiệu sự khởi đầu của một chương mới cho những người bị kháng thuốc (DR)-TB, những người hiện đang phải đối mặt với các phác đồ điều trị kéo dài tới 20 tháng, có thể bao gồm tiêm đau và tối đa 20 viên thuốc/ngày có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Những phác đồ khắc nghiệt này chỉ chữa khỏi cho một trong hai bệnh nhân và có thể gây ra những ảnh hưởng thảm khốc đến sức khỏe thể chất và tinh thần của mọi người, cũng như cuộc sống tài chính và xã hội của họ.

Thử nghiệm mới này được thực hiện bởi Nhóm Bác sĩ không biên giới (MSF) với Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London (LSHTM) cùng các đối tác khác. Thử nghiệm TB-PRACTECAL là thử nghiệm lâm sàng có đối chứng, ngẫu nhiên, đa quốc gia đầu tiên được báo cáo về hiệu quả và độ an toàn của phác đồ 6 tháng, toàn bộ bằng đường uống cho RR-TB.

Phác đồ đã thử nghiệm một chế độ 6 tháng gồm bedaquiline, Pretomanid, linezolid và moxifloxacin (BPaLM), theo tiêu chuẩn chăm sóc được chấp nhận tại địa phương. Thử nghiệm thu nhận tổng thể 552 bệnh nhân, trong đó 301 bệnh nhân được đưa vào phân tích ở giai đoạn này. Thử nghiệm diễn ra tại 7 địa điểm trên khắp Belarus, Nam Phi và Uzbekistan.

Các nhà nghiên cứu thử nghiệm đang chia sẻ dữ liệu này với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trước khi xem xét hướng dẫn điều trị lao DR-của WHO với hy tác động đến các hướng dẫn quốc gia về DR-TB và cuối cùng là thực hành lâm sàng.

Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2-3 cho thấy phác đồ điều trị mới ngắn hơn rất hiệu quả đối với RR-TB. 89% bệnh nhân trong nhóm BPaLM đã được chữa khỏi, so với 52% ở nhóm chăm sóc tiêu chuẩn. Có 4 bệnh nhân tử vong do lao hoặc do tác dụng phụ của điều trị trong nhóm chứng, trong khi không có bệnh nhân nào tử vong trong phác đồ mới. Ngoài ra, kết quả thử nghiệm cho thấy các loại thuốc mới dẫn đến tỷ lệ tác dụng phụ chính thấp hơn đáng kể, với 80% bệnh nhân tránh được bất kỳ tác dụng phụ chính nào so với 40% ở nhóm đối chứng.

Bern-Thomas Nyang'wa, Giám đốc Y tế MSF kiêm Điều tra viên trưởng của cuộc thử nghiệm, cho biết: "Khi chúng tôi bắt tay vào hành trình này cách đây 9 năm, các bệnh nhân mắc DR-TB trên khắp thế giới phải đối mặt với việc điều trị kéo dài, không hiệu quả và mệt mỏi khiến cuộc sống của họ bị gián đoạn. Các bệnh nhân cho chúng tôi biết việc tuân thủ điều trị đã khó khăn như thế nào, nhưng có rất ít tiến bộ trong việc tìm kiếm các phương pháp điều trị vì các bệnh phổ biến nhất ở các nước thu nhập thấp và trung bình không thu hút được đầu tư. Vì vậy, chúng tôi buộc phải tự mình theo đuổi các lựa chọn điều trị mới. Những kết quả này sẽ mang lại cho bệnh nhân, gia đình họ và nhân viên y tế trên toàn thế giới hy vọng về tương lai của phương pháp điều trị lao bằng thuốc DR-TB".

Giáo sư David Moore từ LSHTM cho biết: "Trong nhiều thập kỷ, chúng tôi đã điều trị những người bị lao đa kháng thuốc bằng các phác đồ thuốc kéo dài, dung nạp kém, đã không thể chữa khỏi một nửa số bệnh nhân và mang lại những tác dụng phụ đáng sợ. Thử nghiệm này cho thấy chúng ta có thể đạt được tỷ lệ điều trị thành công cao, có thể so sánh với kết quả của điều trị tiêu chuẩn đối với bệnh lao mẫn cảm với thuốc mà không có độc tính khó chịu".

"Đây là bước đột phá mà bệnh nhân và bác sĩ đã hy vọng - một chế độ dùng thuốc không cần tiêm hàng ngày không chỉ hiệu quả hơn 'tiêu chuẩn chăm sóc' mà còn là thời gian điều trị ngắn hơn nhiều, ít thuốc hơn và ít tác dụng phụ gây suy nhược", Giáo sư David Moore nói.

Ông Nosipho Ngubane, Điều tra viên chính tại Bệnh viện King DinuZulu, Nam Phi - là 1 một trong 7 địa điểm thử nghiệm TB-PRACTECAL, cho biết: "Thật vinh dự khi được phục vụ cộng đồng của chúng tôi thông qua nghiên cứu này. Đối với những người tham gia, việc tuân thủ điều trị và hoàn thành chế độ điều trị ngắn hơn, sử dụng ít viên thuốc hơn này đã trở nên dễ dàng hơn".

Các nhà nghiên cứu hy vọng những kết quả này sẽ đóng góp lớn vào cơ sở ngày càng tăng bằng chứng cho các khuyến nghị điều trị toàn cầu được cập nhật để bao gồm một phác đồ điều trị ngắn, hiệu quả và an toàn, vì họ tin rằng thử nghiệm này chứng minh rằng một sự thay đổi trong thực hành lâm sàng quá hạn.

Các đối tác của TB-PRACTECAL tiếp tục cung cấp dịch vụ chăm sóc và kiểm tra cho những bệnh nhân đang kết thúc quá trình điều trị của họ trong thử nghiệm, với lịch tái khám cho bệnh nhân cuối cùng vào mùa hè năm nay.

Giang Oanh (theo WHO)