Quảng Nam: Quản lý người nghiện và sau cai nghiện còn nhiều khó khăn

Còn nhiều khó khăn

Theo thống kê của Sở LĐTB&XH tỉnh Quảng Nam, hiện nay, toàn tỉnh có 758 người sử dụng trái phép chất ma túy (trong đó 701 người nghiện ma túy) có hồ sơ quản lý; 110/241 xã, phường, thị trấn thuộc 15/18 huyện, thị xã, thành phố có người nghiện ma túy (trừ huyện Tây Giang, Đông Giang, Nông Sơn), địa phương có người sử dụng chất ma túy nhiều là Phú Ninh, Tam Kỳ, Điện Bàn.

Cơ sở cai nghiện ma túy Quảng Nam (đóng tại huyện Hiệp Đức) hiện đang quản lý 111 người cai nghiện ma túy bắt buộc, tự nguyện và được giao quản lý. Người cai nghiện bằng chất thay thế Methadone là 469 người tại cộng đồng. Hiện có 30 xã, phường, thị trấn quản lý 115 người sau cai nghiện ma túy.

Đại tá Nguyễn Hà Lai - Phó Giám đốc Công an tỉnh cho biết, tình hình tệ nạn nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua diễn biến phức tạp và khó kiểm soát. Đặc biệt là các đối tượng mua bán, tổ chức sử dụng ma túy ngày càng manh động, với nhiều thủ đoạn hết sức tinh vi, khó lường; người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy trên địa bàn đang có xu hướng gia tăng, sinh sống ở nhiều vùng miền, tập trung vào nhóm người trẻ tuổi, đa số có trình độ văn hóa thấp, không có nghề nghiệp ổn định, điều kiện kinh tế khó khăn.

Việc quản lý người nghiện ma túy tại nhà tạm giữ, tạm giam nếu xảy ra sự cố gì trong quá trình tạm giữ, tạm giam thì rất phức tạp, nhất là về phía gia đình người nghiện. Công tác quản lý người sau cai nghiện tại cộng đồng gặp khó, đối tượng đi khỏi địa phương không báo cáo, nên việc quản lý thông qua gia đình đôi khi gặp phản ứng.

Theo bà Lưu Thị Bích Ngọc - Phó Giám đốc Sở LĐTB&XH tỉnh, phần lớn các xã, phường, thị trấn chưa thực hiện việc ra quyết định và quản lý đối với người sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn, chưa bố trí địa điểm, nhân sự để thực hiện quản lý người nghiện và sau cai nghiện. Nhiều địa phương còn lúng túng trong công tác phối hợp lập hồ sơ đề nghị đưa người nghiện ma túy đi cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Trong khi đó quy mô tiếp nhận, chất lượng dịch vụ cai nghiện ở cơ sở cai nghiện ma túy còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu. Năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác cai nghiện ma túy còn hạn chế, nhiều cán bộ y tế ở các cơ sở, đơn vị, địa phương chưa được tập huấn cấp giấy chứng nhận để thực hiện chuyên môn xác định tình trạng nghiện ma túy theo quy định".

Nhiều đối tượng nghiện không tự nguyện đi cai nghiện

Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Hồng Lai - Phó Chủ tịch UBND TP.Tam Kỳ cho biết, thành phố đã có người nghiện ma túy tại 13/13 xã phường. Việc quản lý người cai và sau cai nghiện hiện khó khăn vì nhóm này không có việc làm, thường xuyên di chuyển khỏi địa phương, không có đơn vị cung cấp dịch vụ cai nghiện tại cộng đồng, hỗ trợ tạo việc làm cho người sau cai chưa thực hiện được.

Bên cạnh đó, việc sử dụng các dạng chất gây nghiện hiện nay chưa xác định là dạng chất ma túy nên không đưa vào cai nghiện được, vì thế cần có hướng dẫn sớm và cụ thể. Với người nghiện được đưa vào cơ sở cai nghiện có thể nên kéo dài thời gian cai nghiện để khi trở về với cộng đồng, cùng với sự quản lý của địa phương để họ quyết tâm không quay lại con đường nghiện ma túy.

Đại diện lãnh đạo huyện Núi Thành cho biết, thời gian qua việc phát triển công nghiệp mạnh kéo theo người đến cư trú đông, các dịch vụ xã hội ngày càng phát triển. Điều này đã kéo theo nhiều vấn đề, trong đó tệ nạn ma túy ngày càng tinh vi và liều lĩnh, phát sinh khó khăn khi theo dõi, xử lý...

Ngoài ra, việc cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng không được người nghiện đồng thuận, nên vẫn tiếp tục sử dụng ma túy sau khi đã có quyết định cai nghiện tại cộng đồng.

Ông Dương Đức Lin - Phó Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước cho biết, toàn huyện có 247 người nghiện ma túy. Việc cai nghiện ma túy tại cộng đồng gặp khó, người điều trị đến nhận Methadone không uống tại chỗ mà nhận mang về, lại không quản lý được họ có dùng hay không.

Trình tự thủ tục đưa người đi cai nghiện trải qua nhiều khâu thủ tục, nên tốn thời gian, đối tượng bỏ trốn. Bản thân đối tượng nghiện không tự nguyện đi cai nghiện, nên cấp xã gặp nhiều khó khăn, thậm chí là sự chống đối của đối tượng rất nguy hiểm. Cơ sở vật chất tại Trung tâm Y tế huyện không đủ điều kiện nên cần được đầu tư để thực hiện tốt nhiệm vụ chung.

Phấn đấu trên 80% người nghiện ma túy được tư vấn, điều trị, cai nghiện 

Trước thực trạng trên, ngày 15/3 vừa qua, Quảng Nam đã ban hành Kế hoạch 1404 về cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh Quảng Nam năm 2023. Theo đó, tỉnh phấn đấu đạt chỉ tiêu trên 80% số người nghiện và người sử dụng trái phép chất ma túy có hồ sơ quản lý được tiếp cận dịch vụ tư vấn, điều trị, cai nghiện ma túy, hỗ trợ hòa nhập cộng đồng. Tỷ trọng người cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng và ở cơ sở cai nghiện ma tuý trên tổng số người cai nghiện trên 30%.

100% người sau khi hoàn thành thời gian cai nghiện ma túy được quản lý sau cai. 100% cán bộ làm công tác quản lý, trực tiếp làm công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma túy được đào tạo, tập huấn cơ bản và nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ.

Kế hoạch yêu cầu tiếp tục quán triệt, thực hiện tốt các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo trong công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma tuý. Sớm xây dựng, ban hành các cơ chế, chính sách nhằm nâng cao hiệu quả công tác phối hợp quản lý người nghiện; hỗ trợ cho người cai nghiện, người sau cai nghiện ma tuý, cho đội ngũ cán bộ làm bông tác cai nghiện, thu hút các sĩ có chuyên môn vào làm việc ở Cơ sở cai nghiện ma tuý Quảng Nam.

Tập trung đầu tư, mở rộng việc cung cấp các dịch vụ cai nghiện và tăng cường công tác quản lý người sau cai nghiện ma tuý. Thực hiện tốt công tác tiếp nhận, điều trị và cấp phát thuốc cho người cai nghiện bằng chất thay thế Methadone; mở rộng quy mô tiếp nhận người cai nghiện tự nguyện, nâng cao hiệu quả cai nghiện cho Cơ sở cai nghiện ma tuý Quảng Nam.

Các xã, phường, thị trấn triển khai tiếp nhận đăng ký cai nghiện tự nguyện, quản lý đối với người sau cai nghiện ma tuý theo đúng quy định; tiếp tục duy trì, nhân rộng các hoạt động mô hình hỗ trợ người nghiện, người sau cai nghiện ma tuý ở cộng đồng.

Đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về phòng, chống ma tuý, cai nghiện và quản lý sau cai. Nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ làm công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma tuý. Tăng cường tổ chức các hoạt động kiểm tra, giám sát, hướng dẫn trên lĩnh vực cai nghiện và quản lý sau cai nghiện...

Vĩnh Hoàng