Quyết liệt ngăn chặn kinh doanh 'khí cười' trái phép

Giới trẻ bị ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng khi lạm dụng "khí cười" - Ảnh Internet

Phát hiện nhiều vụ sử dụng, kinh doanh 'khí cười' trái phép

Thời gian gần đây, nhiều cơ sở kinh doanh trên một số địa bàn đã vì lợi nhuận nên đã bất chấp quy định của pháp luật để kinh doanh khí N2O (hay còn gọi là 'khí cười', một loại nằm trong danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp), gây nguy hại cho sức khỏe con người.

Trước thực trạng trên, tại tỉnh Thái Nguyên, Công an thành phố Thái Nguyên đã chỉ đạo lực lượng Cảnh sát kinh tế - môi trường tăng cường tuyên truyền, kiểm tra, xử lý vi phạm liên quan đến sản xuất, kinh doanh và sử dụng trái phép loại hóa chất này.

Kết quả, chỉ tính từ ngày 19/9 đến nay, Công an thành phố đã phát hiện 5 vụ việc, 4 đối tượng là chủ cơ sở trên địa bàn liên quan đến kinh doanh khí N2O, thu giữ hàng trăm bình kim loại chứa khí cười; gần 200 quả “bóng bay để bơm khí N2O khi sử dụng”.

Khi lực lượng chức năng kiểm tra, các chủ cơ sở đều không cung cấp được hóa đơn chứng từ gì chứng minh nguồn gốc hàng hóa cũng như giấy tờ chứng nhận việc được phép kinh doanh hóa chất bị hạn chế kinh doanh.

Hiện, Công an thành phố đang tiếp tục điều tra mở rộng, xử lý các vi phạm theo đúng quy định của pháp luật.

Điển hình là vào hồi 21 giờ 30 phút ngày 30/9, tại cổng tòa nhà A4-Chung cư Tiến Bộ (thuộc tổ 8, phường Quang Vinh), Tổ công tác của Đội Cảnh sát kinh tế, Công an T.P Thái Nguyên phát hiện trên xe máy của Đ.M.T, sinh năm 1999, hộ khẩu thường trú ở thị trấn Yên Lạc, huyện Na Rì (Bắc Kạn), hiện là sinh viên của một trường trên địa bàn, có chở 7 bình kim loại, hình trụ màu xanh.

Đ.M.T. hiện là sinh viên được thuê để vận chuyển khí cười, bóng cười cho Ninh Thế Thuyết.

T. khai nhận trong các bình này chứa khí cười mà T. được thuê vận chuyển từ khu vực nhà trọ tại tổ 1, phường Tân Thịnh, cho Ninh Thế Thuyết, sinh năm 1995, hộ khẩu thường trú ở xã Tân Lợi (Đồng Hỷ), mang đi bán với giá 5 năm triệu đồng. Tại thời điểm kiểm tra, công an còn phát hiện trên xe của T. có một túi nilong chứa 70 quả bóng bay để bơm khí N2O khi sử dụng.

Tiếp tục đấu tranh, mở rộng, Tổ công tác của Đội Cảnh sát kinh tế, Công an T.P Thái Nguyên phối hợp cùng Công an phường Tân Thịnh tiến hành kiểm tra cư trú và thu giữ tại phòng trọ số VI (xóm trọ “Cô Phượng” tại tổ 1, phường Tân Thịnh, theo trình bày của T. là địa điểm tập kết khí cười của Thuyết) 11 bình kim loại màu xanh, vàng và xám chứa khí N2O cùng một số tờ rơi quảng cáo cung cấp khí Notrous oxide…

Tiếp tục kiểm tra tại cửa hàng buôn bán điện thoại và phụ kiện T-Mobile của Ninh Thế Thuyết ở tổ 1, phường Tân Thịnh, Tổ công tác còn phát hiện và thu giữ 9 bình kim loại và 77 quả bóng bay nghi dùng để bơm khí cười khi sử dụng.

Tại Hà Nội, khoảng 4h ngày 15/9, tổ công tác của Công an huyện Gia Lâm đã bất ngờ kiểm tra căn hộ số 15.09 tòa nhà S2.1011 chung cư cao cấp, Khu đô thị Đa Tốn đã phát hiện tại một phòng ngủ có 8 thanh niên (4 nam, 4 nữ) có biểu hiện sử dụng ma túy trái phép.

Vào thời điểm kiểm tra, tổ công tác phát hiện bên trong ngăn tủ quần áo ở phòng ngủ có một đĩa sứ màu trắng, trên bề mặt đĩa có tinh thể màu trắng, 1 ống hút được quấn bằng tờ tiền polime mệnh giá 100.000 đồng, 1 đèn nháy đã qua sử dụng, 1 chiếc loa đã qua sử dụng. Ngoài ra, còn có 3 bình “khí cười” đã qua sử dụng.

Các đối tượng có mặt tại phòng ngủ nêu trên khai nhận tụ tập để sử dụng ma túy, còn chất tinh thể màu trắng trên đĩa sứ là ma túy “Ke”, ống hút cuốn bằng tờ tiền 100.000 đồng và thẻ nhựa dụng cụ các đối tượng dùng để sử dụng ma túy. Đèn nháy và loa dùng để nghe nhạc kích thích tạo cảm giác khi sử dụng ma túy.

Tổ công tác đã lập biên bản tạm giữ, niêm phong và đưa các đối tượng cùng tang vật về trụ sở để giải quyết. Xét nghiệm ma túy thì cả 8 đối tượng đều dương tính với chất ma túy.

Thực tế, thú chơi “bóng cười” đã trở thành trào lưu thu hút nhiều người trẻ tuổi tham gia từ khoảng 5 năm trở lại đây. Theo nguồn tin từ lực lượng chức năng, mỗi bình khí cười chủ các cơ sở nhập từ 400-500 nghìn đồng/bình và bán với giá 600-800 nghìn đồng/bình. Mỗi bình nhỏ có thể bơm được 30 quả bóng cười và bán với giá 80-150 nghìn đồng/quả. Khí N20 được các cơ sở cung cấp chủ yếu cho quán bar, club, karaoke, học sinh, sinh viên.

Như vậy, mỗi bình khí cười bán ra có thể cho thu lãi gấp đôi, còn nơi bán bóng sẽ lãi gấp 4-8 lần. Lợi nhuận cao nên nhiều đối tượng đã bất chấp quy định của pháp luật để kinh doanh mặt hàng khí lỏng gây nguy hại đến sức khỏe con người này.

Chưa có chế tài xử lý hành vi tổ chức sử dụng và sử dụng N2O trong vui chơi, giải trí

Theo Tiến sĩ Nguyễn Cửu Đức, Vụ Khoa giáo văn xã, Văn phòng Chính phủ, Nitrous oxide là một hợp chất có công thức hóa học là N2O, tên khoa học là Dinitrogen monoxide hay còn gọi là khí cười (Laughing gas), khí giả (Factitious air)... N2O được sử dụng rộng rãi trong ngành y tế, công nghiệp và phục vụ đời sống kinh tế, xã hội đem lại nhiều giá trị thiết thực: Sử dụng để làm chất đốt cho phân tích môi trường, phân tích tạp chất trong phòng thí nghiệm; làm chất gây mê, gây tê trong phẫu thuật; sản xuất silicon trong ngành cao su, sản xuất pin năng lượng mặt trời…

Theo thống kê của Cục hóa chất, Bộ Công Thương thì từ năm 2018 đến tháng 6/2019, các doanh nghiệp trong nước đã nhập khẩu khoảng 4.000 tấn N2O.

Hiện nay, bên cạnh các mục đích hợp pháp phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, khí N2O đang bị lạm dụng tràn lan trong giới trẻ qua việc sử dụng “bóng cười”. “Bóng cười” là quả bóng bay bơm khí N2O, khi được hít vào cơ thể, khí này tác động, kích thích mạnh lên một số điểm của hệ thần kinh, tạo ra cảm giác lâng lâng, gây tiếng cười sảng khoái cho người sử dụng trong một khoảng thời gian ngắn từ vài giây đến một phút.

Việc lạm dụng thường xuyên N2O có thể gây ra các rối loạn như: Cảm giác châm chích ở đầu các chi và đi lại loạng choạng, gây ra rối loạn khí sắc, rối loạn trí nhớ, rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng tim mạch, hạ huyết áp, thiếu máu lên não.

Ở hầu hết các tỉnh, thành phố lớn đã xuất hiện tình trạng sử dụng “bóng cười”, nhất là trong các cơ sở kinh doanh có điều kiện, nhạy cảm về an ninh trật tự như: quán cafe, quán bar, vũ trường, câu lạc bộ, nhà hàng, các buổi tổ chức sự kiện cá nhân ở nhà hoặc nơi công cộng…

Việc sử dụng “bóng cười” đã trở thành trào lưu, thú tiêu khiển, xu hướng chơi mới trong bộ phận không nhỏ giới trẻ hiện nay bất chấp tác hại gây ra đối với cơ thể con người của bóng cười. Đặc biệt nguy hiểm khi sử dụng chung bóng cười với một số loại ma túy khác làm mất kiểm soát năng lực hành vi, gây rất nhiều bức xúc trong quần chúng nhân dân, các mạng xã hội, ảnh hưởng sức khỏe người dân, an ninh trật tự trên địa bàn và nguy hiểm cho xã hội.

Pháp luật hiện nay chỉ quy định về việc sử dụng N2O trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của ngành công nghiệp. Chưa có quy định cụ thể và chế tài xử lý đối với hành vi tổ chức sử dụng và sử dụng N2O trong hoạt động vui chơi, giải trí, dẫn đến tình trạng sử dụng “bóng cười” tràn lan, khó kiểm soát. Bên cạnh đó, công tác quản lý đối với N2O của các cơ quan chức năng, các doanh nghiệp có liên quan chưa chặt chẽ, còn nhiều kẽ hở để các đối tượng lợi dụng, mua bán, sử dụng trái phép.

Đến nay mới có thành phố Hà Nội triển khai nhiều đợt ra quân xử lý các hành vi vi phạm về quản lý, kinh doanh, sử dụng N2O với mục đích vui chơi, giải trí trên địa bàn thành phố. Tuy nhiên chỉ xử lý được theo quy định tại Nghị định số 71/2019/NĐ-CP ngày 30/8/2019 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hóa chất và vật liệu nổ công nghiệp đối với các đối tượng kinh doanh không có hóa đơn chứng từ, giấy tờ liên quan đến nguồn gốc hàng hóa là khí N2O mà không có cơ sở để xử phạt đối với người có hành vi sử dụng “bóng cười”.

Quyết liệt ngăn chặn kinh doanh 'khí cười' trái phép

Điều 2 Luật Phòng chống ma túy nêu rõ: Chất hướng thần là chất kích thích, ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử dụng nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện.

Như vậy, theo TS Nguyễn Cửu Đức, đối chiếu với định nghĩa này thì N2O chỉ đáp ứng 1 tiêu chí là “gây kích thích, ức chế thần kinh” nhưng chưa có cơ sở khoa học và bằng chứng cho thấy “nếu sử dụng nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện” do vậy chưa thể bổ sung N2O vào danh mục các chất ma túy và tiền chất của Chính phủ để làm cơ sở xử lý hình sự các hành vi liên quan đến N2O mà hiện nay chỉ có thể xử lý hành vi vi phạm hành chính như các lực lượng chức năng TP.Hà Nội đã triển khai trong thời gian qua.

Để vừa tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế, xã hội, vừa phòng ngừa, ngăn chặn việc lạm dụng N2O trong các hoạt động vui chơi, giải trí gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người và mất trật tự, an toàn xã hội, thời gian qua các Bộ ngành chức năng đã có những biện pháp ngăn chặn kinh doanh và sử dụng 'khí cười' trái phép như: Bộ Thông tin và Truyền thông đã yêu cầu các phương tiện truyền thông đại chúng tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của quần chúng nhân dân về tác hại khi sử dụng khí N2O; Tổng cục Hải quan tăng cường kiểm soát, kiểm tra (trong và sau thông quan) các lô hàng có khai báo hóa chất là N2O; Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra, giám sát các đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân có sử dụng N2O; Bộ Công an chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường quản lý địa bàn, phát hiện, xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh khí N2O; nghiên cứu sửa đổi giải thích từ ngữ về Chất hướng thần trong quá trình xây dựng Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) để có cơ sở bổ sung khí N2O và các chất tương tự vào danh mục các chất ma túy và tiền chất trong Nghị định của Chính phủ để xử lý nghiêm hành vi tàng trữ, kinh doanh và sử dụng bất hợp pháp khí N2O và các chất tương tự; Bộ Y tế quản lý, kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng khí N2O trong lĩnh vực y tế.

Đặc biệt tại các địa phương, UBND các cấp chỉ đạo các cơ quan liên quan kiểm tra việc sản xuất, kinh doanh, buôn bán các loại chất hướng thần, khí N2O và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; vận động, yêu cầu chủ cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện ký cam kết không kinh doanh, tổ chức sử dụng “bóng cười”.

Để ngăn chặn hiệu quả hành vi này trong thời gian tới, rất cần sự phối hợp đồng bộ của các Bộ, ngành, cơ quan chức năng để kiên quyết loại bỏ tình trạng sử dụng, kinh doanh trái phép “khí cười” này.