Siết chặt quản lý người nghiện, người sử dụng ma túy

Thành lập các tổ rà soát từng thôn, từng tổ dân phố

Ngày 7/10/2024, Bộ Công an ban hành Kế hoạch mở cao điểm tổng rà soát, phát hiện, thống kê, quản lý người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy và đấu tranh, triệt xóa điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy (từ 15/10/2024 - 14/5/2025).

Là đơn vị đầu tiên trong cả nước thực hiện tổng rà soát, Công an TP. Hà Nội đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ, Công an quận, huyện, thị xã phân công lãnh đạo, cán bộ chiến sỹ phụ trách, theo dõi, giám sát việc triển khai thực hiện Kế hoạch; tăng cường xuống địa bàn phối hợp, hướng dẫn Công an cơ sở trong triển khai thực hiện rà soát, thống kê, đấu tranh, triệt xoá điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý.

Trên cơ sở mục tiêu, chỉ tiêu, nội dung công tác của Công an Thành phố, các đơn vị đã xây dựng kế hoạch chi tiết và tổ chức triển khai, đề ra giải pháp cụ thể, phân công trách nhiệm, giao chỉ tiêu tới cấp đội, Công an phường, đồn, trạm, thị trấn và cán bộ chiến sỹ.

Công an cấp xã thành lập các tổ công tác thực hiện cao điểm theo từng thôn, từng tổ dân phố do Cảnh sát khu vực làm tổ trưởng, tổ chức thu thập thông tin, rà soát các diện đối tượng theo kế hoạch cao điểm, cập nhật dữ liệu, số liệu thống kê, đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống”.

Điển hình như: Công an quận Hoàng Mai thành lập 234 tổ rà soát; Công an huyện Thường Tín thành lập 156 tổ rà soát.

Đồng thời tiếp tục phát huy và nhân rộng 3 mô hình: Mô hình “Tình nguyện viên giúp đỡ người sau cai nghiện ma tuý hoà nhập cộng đồng”, mô hình “Quản lý giáo dục, tư vấn giúp đỡ người cai nghiện ma tuý hoà nhập cộng đồng”, mô hình “Điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều tra nghiện ma tuý tại cộng đồng”.

Công tác rà soát, thống kê số người nghiện ma tuý, người sử dụng trái phép chất ma tuý, số người bị quản lý sau cai nghiện của Công an TP thực hiện nghiêm túc, đảm bảo đầy đủ thông tin, trung thực. Các đơn vị đã phối hợp Sở LĐTB&XH, các ban ngành đoàn thể tổ chức các hoạt động tạo sân chơi lành mạnh, tạo công ăn việc làm cho những người sau cai.

Các đơn vị cũng đã rà soát, phát hiện, lập danh sách về điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý, điểm có nguy cơ phức tạp về ma tuý; trao đổi với Viện kiểm sát nhân dân, Toà án nhân dân các cấp thống nhất nội dung, phương pháp thu thập tài liệu, chứng cứ để truy xét mở rộng, xử lý các đối tượng, đường dây, ổ nhóm mua bán, tàng trữ, tổ chức, chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma tuý.

Theo thống kê, toàn thành phố Hà Nội hiện có khoảng 16.536 người sử dụng, nghiện ma tuý có hồ sơ quản lý. 11 tháng đầu năm, thành phố đã vận động và tổ chức cai nghiện bắt buộc cho 2.038 người, đạt 119,9% kế hoạch năm. Tỉ lệ người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý được tiếp cận dịch vụ tư vấn, điều trị, cai nghiện ma túy đạt 80%. Ước thực hiện cả năm 2024, thành phố lập hồ sơ 2.200 người, đạt 129,4% kế hoạch năm.

Xử lý nghiêm khắc hành vi bao che, móc nối để 'giải cứu người nghiện'

Tại TPHCM, thời gian qua, Thành ủy, UBND TPHCM đã đặc biệt quan tâm, chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể TP, UBND các địa phương quán triệt, thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống và kiểm soát ma túy. Nhờ đó mà hầu như không còn xảy ra tình trạng sử dụng trái phép chất ma túycông khai tại công viên, gầm cầu, vỉa hè..., góp phần xây dựng hình ảnh TP văn minh, hiện đại.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy còn diễn biến phức tạp; số đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy được lực lượng chức năng phát hiện, lập hồ sơ quản lý ngày càng tăng. 

Trong 10 tháng đầu năm 2024, các địa phương đã lập 10.521 hồ sơ cai nghiện ma túy, tăng 49,21% so với cùng kỳ năm 2023; tình hình sử dụng ma túy tổng hợp trong giới trẻ ngày càng phổ biến (chiếm 76,23%).

Thông qua việc đấu tranh với tội phạm và tệ nạn về ma túy, lực lượng chức năng nhận thấy nhiều người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy chưa được quản lý, thống kê; nhất là quản lý người điều trị nghiện từ địa phương khác đến; một số trường hợp có dấu hiệu móc nối của những người có trách nhiệm để "giải cứu người nghiện"... ảnh hưởng xấu đến tình hình ANTT trên địa bàn.

Để thực hiện hiệu quả Kế hoạch của Bộ Công an, UBND TPHCM đã yêu cầu các sở, ban, ngành, đoàn thể TP, UBND các quận, huyện, TP Thủ Đức tăng cường vận động, xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; đổi mới công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy, tác hại của ma túy bằng nhiều hình thức phù hợp.

Cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc các sở, ban, ngành, đoàn thể các cấp thông qua công tác quản lý nhà nước, công tác chuyên môn nếu phát hiện các trường hợp nghi vấn, có biểu hiện vi phạm pháp luật về ma túy, tệ nạn ma túy kịp thời báo tin cho lực lượng Công an để xác minh, xử lý cũng như cung cấp các thông tin hữu ích phục vụ công tác điều tra, mở rộng vụ án. 

Nghiêm cấm các hành vi can thiệp, tác động vào quá trình kiểm tra, xử lý các đối tượng có liên quan đến ma túy của lực lượng thực thi công vụ; kiên quyết xử lý nghiêm khắc hành vi bao che, móc nối để “giải cứu người nghiện”, không áp dụng các biện pháp cai nghiện theo quy định.

Công an TPHCM chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan triển khai thực hiện, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện công tác thống kê, rà soát người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy và người quản lý sau cai nghiện tại nơi cư trú; kịp thời chỉ đạo, hướng dẫn tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện công tác rà soát, thống kê của các đơn vị, địa phương...

Theo đánh giá của Bộ Công an, trong giai đoạn 1 thực hiện cao điểm, Công an các đơn vị, địa phương đã làm tốt công tác phối hợp với ngành LĐTB&XH trong việc cung cấp danh sách người nghiện; lập hồ sơ quản lý sau cai nghiện ma túy; tiếp nhận người nghiện vào cai nghiện tại các cơ sở cai nghiện.

Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với ngành y tế trong cung cấp danh sách người đang điều trị các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; người bệnh điều trị tại các bệnh viện tâm thần, cơ sở y tế có tiền sử sử dụng trái phép chất ma túy; danh sách người tham gia điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện vi phạm quy trình điều trị Methadone để lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc...; tăng cường công tác xác định tình trạng nghiện…

Hiện nay, tổng số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện, người nghi nghiện, nghi sử dụng trái phép chất ma túy là 285.643 người, tăng 21.607 người (tăng 8,2% so với trước khi thực hiện kế hoạch). Trong đó có 909 người có biểu hiện loạn thần, "ngáo đá".

Bên cạnh đó, công tác rà soát phát hiện, đấu tranh triệt xóa điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy, đối tượng bán lẻ trái phép chất ma túy được đẩy mạnh. Công an các đơn vị địa phương đã đấu tranh triệt xoá 65 điểm, 3 tụ điểm phức tạp về ma tuý, 125 điểm nguy cơ phức tạp về ma túy, 302 đối tượng bán lẻ trái phép chất ma túy.

Hiện Bộ Công an đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, công an địa phương tập trung các giải pháp thực hiện giai đoạn 2 của cao điểm đạt hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Hoàng Giang