Sóc Trăng: Đã đưa hơn 100 học viên cai nghiện bỏ trốn trở lại cơ sở

Trao đổi với Báo điện tử Chính phủ, bà Đàm Thị Minh Thu, Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội (Bộ LĐTB&XH) cho biết, ngay khi nhận được thông tin, Cục Phòng chống tệ nạn xã hội đã cử đoàn công tác đang trên đường đến Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Sóc Trăng để xem xét, đánh giá tình hình, xác định nguyên nhân và bàn phương án giải quyết vụ việc.

Cục sẽ phối hợp với chính quyền, các ngành chức năng của địa phương bàn phương án, giải pháp khắc phục hậu quả; tập trung tuyên truyền, vận động, truy tìm đưa các học viên trở lại cơ sở; tăng cường cơ sở vật chất; củng cố, kiện toàn công tác tổ chức bộ máy và nhân sự của cơ sở; thực hiện đầy đủ các chế độ chính sách cho học viên cai nghiện theo quy định...

Theo báo cáo của Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Sóc Trăng, khoảng trưa ngày 24/2, lợi dụng mâu thuẫn giữa học viên tại cơ sở, một số học viên đã kích động những học viên khác gây náo loạn. Đến khoảng 18 giờ, nhiều học viên chạy ùa ra cổng. Lực lượng bảo vệ ngăn cản nhưng bị những người này khống chế, rồi họ đập phá khóa cổng để tràn ra ngoài. Khi nhận tin báo, lực lượng cảnh sát cơ động sớm có mặt nhưng nhóm người cai nghiện đã chống lại và trốn chạy ra ngoài, tản đi nhiều hướng. Có một số cảnh sát bị thương khi ngăn giữ người bỏ trốn.

Đến khoảng 21h, tình hình an ninh trật tự cơ sở tạm ổn, qua kiểm tra sơ bộ các phòng ở học viên cửa và các ổ khoá đều bị hư. Số lượng học viên còn lại tại Cơ sở là 226 học viên, số học viên trốn là 191 học viên.

Đến 14h50 ngày 25/2, Sở LĐTB&XH tỉnh Sóc Trăng cho biết có trên 100 học viên đã được đưa trở lại cơ sở cai nghiện. Có một số học viên trốn về nhà, được gia đình đưa trở lại cơ sở.

Được biết, vài năm trước, tại Cơ sở cai nghiện tỉnh Sóc Trăng cũng xảy ra tình trạng hàng trăm học viên trốn cơ sở ra ngoài.

Nhiều cơ sở quá tải và xuống cấp

Đánh giá từ vụ việc, Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội Đàm Thị Minh Thu cho biết, mặc dù nguyên nhân đang được điều tra, làm rõ nhưng qua nhiều vụ học viên trốn khỏi cơ sở cai nghiện từ trước đến nay cho thấy cần phải nhìn nhận lại những khó khăn trong công tác cai nghiện tại các cơ sở cai nghiện ma túy, trong đó sự quá tải và xuống cấp trầm trọng của cơ sở khiến cho các học viên có thể trốn cơ sở ra ngoài.

Theo báo cáo của Bộ LĐTB&XH, hiện cả nước có 110 cơ sở cai nghiện ma túy, trong đó có 97 cơ sở cai nghiện công lập. Hầu hết các cơ sở đều ở tình trạng quá tải và cơ sở vật chất xuống cấp trầm trọng.

Bộ LĐTB&XH đánh giá, tổng công suất tiếp nhận của hệ thống cơ sở cai nghiện bắt buộc hiện nay mới chỉ đáp ứng được khoảng 60% nhu cầu thực tế và không đồng đều ở các tỉnh, thành phố, các khu vực.

Về chất lượng, do các cơ sở xây dựng đã lâu hoặc tiếp nhận cơ sở vật chất từ hệ thống khác nên không có thiết kế phù hợp với việc tổ chức cai nghiện ma túy; mặt khác, do không được đầu tư, nâng cấp, sửa chữa thường xuyên nên đã xuống cấp nghiêm trọng.

Hơn 50% cơ sở không bảo đảm các yêu cầu, điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị tối thiểu để thực hiện quy trình chuyên môn về cai nghiện ma túy cũng như các điều kiện sinh hoạt cho người cai nghiện ma túy.

Đến nay, có rất ít các tỉnh quan tâm, bố trí kinh phí kinh phí cho việc nâng cấp, sửa chữa, đầu tư trang thiết bị cho cơ sở cai nghiện theo quy định Nghị định 116/2021/NĐ-CP.

Số lượng viên chức, người lao động làm việc tại cơ sở cai nghiện ma túy thiếu so với quy định, trong khi do tích chất đặc thù của công việc, nên viên chức, người lao động thường xuyên phải trực, làm việc nhiều thời gian hơn so với quy định, trong khi chính sách, chế độ thu hút người lao động vào làm việc tại cơ sở cai nghiện còn hạn chế, chưa thực sự hấp dẫn… nên nhiều địa phương không tuyển được người vào làm việc tại cơ sở cai nghiện ma túy, không nâng cao được chất lượng, hiệu quả công tác cai nghiện bắt buộc.

Ngoài ra, người nghiện ma túy vào cai nghiện phần lớn có trình độ hạn chế, gần 40% đã có tiền án, tiền sự và khoảng 25% nhiễm HIV, Lao, viêm gan A, B… không có tính hợp tác trong cai nghiện nên việc quản lý, giáo dục học viên gặp khó khăn… Nhiều học viên thường xuyên có hành vi chống đối cán bộ tại cơ sở.

Để hướng đến từng bước khắc phục, giải quyết cơ bản khó khăn trên, Cục Phòng chống tệ nạn xã hội đã tham mưu Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm có một số chỉ đạo.

Thứ nhất, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, đánh giá thực trạng cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện tại các cơ sở cai nghiện ma túy; đánh giá nhu cầu cai nghiện, xây dựng phương án hoàn thiện cơ sở cai nghiện ma túy theo đúng quy định của pháp luật.

Về chỉ đạo này, trên cơ sở báo cáo, rà soát của các địa phương, Bộ LĐTB&XH đã tổng hợp, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về thực trạng cơ sở cai nghiện ma túy, nhu cấp cấp bách trong đầu tư, nâng cấp, sửa chữa, bổ sung trang thiết bị cho các cơ sở xuống cấp, phải di dời…. Từ đó, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho các bộ, ngành có liên quan xem xét, cân đối, hỗ trợ ngân sách Trung ương cho những tỉnh, thành phố cấp trong đầu tư cơ sở cai nghiện ma túy.

Về lâu dài, để giải quyết cơ bản những khó khăn nêu trên, Thủ tướng Chính phủ đã giao bộ, ngành liên quan nghiên cứu, xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về phòng, chống, nâng cao hiệu quả cai nghiện ma túy, trình Chính phủ để hoàn thiện trình Quốc hội trong năm 2024.

Thứ hai, rà soát, đánh giá thực trạng viên chức, người lao động trong các cơ sở cai nghiện ma túy, đồng thời xây dựng đề án vị trí việc làm, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ viên chức, người lao động tại các cơ sở cai nghiện ma túy trong bối cảnh không được tăng biên chế.

Thứ ba, các cơ sở cai nghiện ma túy phải chủ động, tăng cường phối hợp với cơ quan công an, y tế địa phương các tổ chức có liên quan nhằm bảo đảm an ninh, trật tự; phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng thẩm lậu, mua bán, tang trữ, sử dụng trái phép chất ma túy tại các cơ sở cai nghiện ma túy; tăng cường kiểm tra, giám sát không để xảy ra tình trạng kích động, gây rối, bỏ trốn tập thể ra khỏi cơ sở cai nghiện.

Hoàng Giang