Thực hư về thuốc dự phòng trước phơi nhiễm HIV
Dự phòng trước phơi nhiễm - PreEP giúp giảm nguy cơ lây nhiễm HIV trong cộng đồng. PreEP đang giúp cho 1.200 người có nguy cơ cao lây nhiễm HIV dự phòng trước phơi nhiễm. Đây là một loại thuốc, chứ không phải là vaccine như một số người đang nhầm lẫn.
Ths. Nguyễn Thị Lan Hương, Phó Trưởng phòng điều trị HIV/AIDS, Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho biết, PrEP (Pre – exposureprophylaxis) bản chất là thuốc ARV điều trị kháng virus chứ không phải vaccine.
 |
| Cách để phòng bệnh tốt nhất đó là cần phải chung thủy với bạn tình và quan hệ tình dục an toàn bằng cách sử dụng bao cao su. Ảnh: Thùy Chi |
PrEP kết hợp 2 loại thuốc, trong khi đó thuốc ARV phải kết hợp 3 thuốc dùng cho phác đồ điều trị bội nhiễm. Thuốc PrEP giúp ức chế một enzyme quan trọng trong quá trình sinh sản của HIV, khiến chúng không thể nhân bản và diễn tiến thành nhiễm virus.
PrEP là loại thuốc dự phòng lây nhiễm đối với người có quan hệ tình dục với những người có yếu tố nguy cơ cao nhiễm HIV. Người nhiễm HIV sẽ phải uống thuốc ARV hàng ngày và suốt đời. Còn đối với người chưa nhiễm dùng dự phòng chỉ cần uống 1 tuần 4 liều/2 viên khi có quan hệ tình dục. Không cần phải uống thuốc nếu như dừng quan hệ tình dục với nhóm có yếu tố nguy cơ nhiễm cao.
Thuốc PrEP khác hoàn toàn so với vaccine, vì vaccine được đưa vào cơ thể để nâng cao sức đề kháng, sản sinh ra kháng thể để phòng chống bệnh trong một thời gian nhất định ít nhất 1-10 năm. Còn khi dùng PrEP, thuốc sẽ hiện diện trong máu nhằm khống chế virus HIV, nếu chúng xâm nhập, do vậy có hiệu quả dự phòng lây nhiễm. Trong trường hợp không dùng thuốc thì khả năng bảo vệ sẽ giảm đi nhanh chóng do nồng độ thuốc giảm và mất đi.
Thuốc PrEP là một loại thuốc rất tốt nên được khuyến khích dùng cho nhóm có nguy cơ cao nhiễm HIV. Thuốc PrEP hiện nay đã có dự án thử nghiệm tại Hà Nội và TPHCM trong nhóm quan hệ đồng tính nam (MSM) hiệu quả rất khả quan.
Theo Ths. Nguyễn Thị Lan Hương, bất kỳ loại thuốc gì khi sử dụng lâu dài đều có thể gây ra những tác dụng phụ nhất định. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc PrEP tác dụng phụ sẽ không quá nghiêm trọng so với hiệu quả phòng lây nhiễm mà thuốc mang lại. Qua thực tế Cục Phòng, phống HIV/AIDS đã tài trợ thuốc cho cộng đồng MSM ở hai thành phố lớn Hà Nội và TPHCM. Hiện vẫn chưa ghi nhận tác dụng phụ nào khi sử dụng thuốc.
Qua nghiên cứu lâm sàng, thuốc PrEP có thể gây ra tác dụng phụ thoáng qua như chán ăn, buồn nôn, nhức đầu. Các tác dụng phụ này gặp ở số ít bệnh nhân và thường hết sau một tháng sử dụng thuốc.
Đối với thuốc ARV dùng trong thời gian kéo dài và uống hàng ngày có thể gây ra tác dụng phụ loãng xương, thiếu máu… Những tác dụng phụ này đều có thể cải thiện và khắc phục được.