Tình trạng sử dụng ma túy tổng hợp diễn ra ở nhiều địa phương

Sáng 13/9, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 26, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về các báo cáo công tác năm 2023 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng, công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật và công tác thi hành án năm 2023.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường cho biết, về công tác phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật, năm 2023, Chính phủ đã triển khai nhiều giải pháp, bảo đảm phát triển kinh tế, ổn định đời sống người dân và đấu tranh có hiệu quả đối với các vi phạm pháp luật và tội phạm. Lực lượng Công an đã triển khai nhiều biện pháp để phát hiện, xử lý nhanh chóng những điểm nóng; kịp thời truy bắt các đối tượng khủng bố, chống chính quyền nhân dân; xử lý nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp; tổng số vụ án được phát hiện tăng so với cùng kỳ.

Một số loại tội phạm được kiềm chế và kéo giảm như: Số vụ phạm tội có tổ chức giảm 26,92%; số vụ dâm ô với người dưới 16 tuổi giảm 5,62%. Về tình hình an toàn giao thông, giảm cả 3 tiêu chí: số vụ tai nạn, số người chết và số người bị thương.

Tuy nhiên, cũng theo Ủy ban Tư pháp, mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng tổng thể chung, tội phạm gia tăng cả về số vụ, số người chết và thiệt hại tài sản do tội phạm gây ra. Trong đó một số loại tội phạm tăng mạnh như: Tội phạm giết người; cướp tài sản; cướp giật; lừa đảo chiếm đoạt tài sản; cho vay lãi nặng; gây rối trật tự công cộng...

Đáng chú ý, trong các loại tội phạm, số vụ tội phạm ma túy phát hiện tăng 18,42%; số ma túy tổng hợp thu giữ tăng đặc biệt cao (1.484,19%), cho thấy diễn biến hết sức phức tạp của tội phạm ma túy. Tình trạng sử dụng trái phép ma túy, nhất là ma túy tổng hợp diễn ra ở nhiều địa phương; xuất hiện một số loại ma túy được "núp bóng" thuốc lá điện tử, đồ uống, thực phẩm... gây tác hại nhiều mặt đến thanh, thiếu niên.

Trao đổi thêm về tình hình tội phạm ma túy, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Văn Tuyến cho biết, số vụ và số ma túy thu giữ tăng, tuy nhiên trong đó nhiều vụ là vận chuyển, trung chuyển qua địa bàn Việt Nam, không chỉ thuần túy qua đường bộ mà còn qua đường biển, đường hàng không. Các đường dây ma túy không chỉ từ khu vực "Tam giác vàng", mà còn cả từ châu Phi trung chuyển qua Việt Nam sang nước thứ ba. Theo thống kê thì hơn 37,8% các vụ ma túy là trung chuyển qua địa bàn Việt Nam. 

"Việc tăng số vụ ma túy xử lý, phát hiện cho thấy nỗ lực của Công an Việt Nam và các cơ quan chức năng, cũng như hợp tác quốc tế trong phát hiện, đấu tranh các đường dây ma túy trung chuyển qua Việt Nam" - Thứ trưởng Bộ Công an đánh giá.

Tại phiên họp, các ý kiến nhận định, hành vi mua bán, vận chuyển trái phép ma túy từ các nước vào Việt Nam hoặc quá cảnh qua Việt Nam để vận chuyển đi nước khác đã diễn ra với nhiều thủ đoạn tinh vi; trong đó nổi lên là việc vận chuyển qua đường hàng không gia tăng; các đối tượng buôn bán ma túy cũng đã mua chuộc, lôi kéo, lợi dụng, sự thiếu hiểu biết của đồng bào dân tộc thiểu số để trở thành các "mắt xích" phạm tội. Mặc dù các cơ quan chức năng đã có nhiều cố gắng nhưng kết quả phát hiện, xử lý vẫn chưa tương xứng với tình hình thực tế.

Tình hình tội phạm ma túy được nhận định còn tiếp tục có những diễn biến phức tạp trong thời gian tới, trong khi đây là đối tượng phạm tội đặc biệt nguy hiểm, được coi là "tội phạm của các loại tội phạm" do đó cần phải được đấu tranh triệt phá triệt để.

Đối với công tác điều tra, xử lý tội phạm, Ủy ban Tư pháp ghi nhận, trong thời gian qua, công tác này đã tiếp tục có chuyển biến tích cực, chất lượng công tác điều tra đã được nâng lên, một số chỉ tiêu tại Nghị quyết số 96/2019/QH14 của Quốc hội về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác của Viện kiểm sát nhân dân, của Tòa án nhân dân và công tác thi hành án đã đạt và vượt; công an xã chính quy đã triển khai thực hiện thẩm quyền về xử lý tố giác, tin báo về tội phạm, góp phần giảm tải cho Cơ quan điều tra cấp huyện.

Bên cạnh những kết quả đạt được, theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp, công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn một số bất cập, dẫn đến các đối tượng lợi dụng để phạm tội, như: Đăng kiểm phương tiện giao thông, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy phép khai thác khoáng sản, cấp phiếu lý lịch tư pháp... Về tội phạm tham nhũng, chức vụ, các cơ quan chức năng phát hiện tăng 71,46% về số vụ, tăng 116,17% số đối tượng; đặc biệt, số vụ nhận hối lộ được phát hiện tăng 312,5%. Điều này cho thấy, với quyết tâm cao của Đảng và Nhà nước ta, công cuộc chống tham nhũng ngày càng hiệu quả. Bên cạnh đó, kết quả trên cũng thể hiện công tác quản lý nhà nước, phòng ngừa tham nhũng còn hạn chế.

Giang Oanh