Vòng tay bạn bè - ngôi nhà chung của những người muốn từ bỏ ma túy

Trưởng nhóm Vòng tay bạn bè Nguyễn Hữu Nhân chia sẻ về những kết quả hoạt động của nhóm. Ảnh: Thùy Chi

Anh Nguyễn Hữu Nhân, trưởng nhóm Vòng tay bạn bè cho biết, Vòng tay bè bạn được thành lập từ tháng 7/2006, là ngôi nhà chung của những người muốn từ bỏ ma túy ở Hải Phòng. Ban đầu, mấy anh em nghiện ma túy đi cai về được một Sư thầy trên địa bàn giúp đỡ, động viên chống tái nghiện. Cả nhóm gặp nhau, hỗ trợ giúp đỡ cắt cơn cho những người muốn cai ở An Dương, cùng giúp nhau vượt qua những cơn thèm thuốc.

Thời gian đầu, anh Hiếu là người thành lập nhóm. Sự ra đời của Vòng tay bạn bè trong thời điểm đó rất “lạc lõng”. Họ phải chịu nhiều áp lực từ dư luận, xã hội, hoạt động hoàn toàn tự phát, không nhận được bất kỳ sự hỗ trợ từ cơ quan, tổ chức nào. Năm 2006, thuốc chống tái nghiện, hay thuốc hỗ trợ cai nghiện tại cộng đồng chưa được phổ biến. Những người cai nghiện đa phần cai bằng tay bo, để cai nghiện được chỉ có thể bằng chính ý chí, nghị lực của bản thân, hoặc phải tách biệt người cai nghiện cắt cơn thành không ra khỏi những nhóm người đang sử dụng ma túy.

Khi đó, với những nỗ lực của Trưởng nhóm Hiếu “trọc”, nhóm Vòng tay bạn bè đã vận động và quyết tâm cùng nhau từ bỏ ma túy, giữ cho nhóm “trong sạch” để còn là tấm gương cho những thành viên khác học theo.

Nhóm Vòng tay bè bạn bắt đầu 3 người, rồi 5 người, 20 người… và hiện nay nhóm đã có hơn 230 người đăng ký thành viên tại nhóm. Số lượng người có nhu cầu cai nghiện tăng dần, những trường hợp cai nghiện, cắt cơn thành công cũng tăng dần theo thời gian. Việc duy trì nhóm hoạt động thời gian đầu phải kể đến công rất lớn của trưởng nhóm Hiếu “trọc”.

Tuy nhiên, sau 3 năm hoạt động nhóm, tháng 12/2009 anh Hiếu đã mất vì bệnh sơ gan. Trong những ngày cuối đời, không muốn thấy anh đau đớn, đã có thành viên đưa ma túy cho anh Hiếu dùng để mong anh vượt qua những cơn đau một cách nhẹ nhành. Nhưng anh Hiếu đã nhất định từ chối vì không muốn đánh mất niềm tin mà anh đã tạo dựng cho mọi người trong suốt thời gian trước đó. Thấy được sự tinh thần trách nhiệm của trưởng nhóm Hiếu “trọc”, các thành viên trong nhóm càng quyết tâm cao hơn, giữ vững cho nhóm hoạt động lành mạnh, hiệu quả.

Đến tháng 5/2010, nhóm Vòng tay bạn bè đã nhận được sự bảo trợ của Trung tâm Sáng kiến Hỗ trợ Phát triển Cộng đồng (SCDI) thực hiện dự án can thiệp tại cộng đồng. Công việc của họ là tiếp cận người người có nguy cơ cao để phòng lây nhiễm HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục và qua đường máu, hỗ trợ cắt cơn cai nghiện tại nhóm và tại gia đình, cứu sốc ma túy và hỗ trợ tâm lý cho người nhà của những người sử dụng ma túy. Từ một nhóm cai nghiện mang tính tự phát, họ đã trở thành một nhóm cai nghiện tại cộng đồng

Thành viên nhóm được mở rộng không chỉ là người sử dung ma túy, người đang điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone, mà cả những thân nhân của họ. Nhóm sinh hoạt 2 lần/tháng với chủ đề sinh hoạt thay đổi tùy theo mong muốn của các thành viên.

Đặc biệt, nhóm Vòng tay bạn bè đã hoạt động rất hiệu quả trong việc xử lý cứu sốc cho những người nghiện ma túy bằng thuốc Naloxone. Nhóm đã cứu sốc cho hành trăm người nghiện ma túy bị sốc thuốc. Nhóm làm việc hoàn toàn trên tinh thần tự nguyện, bất kể đêm khuya, thời tiết lạnh giá thế nào, cứ có người gọi là cả nhóm lại lên đường. Những gầm cầu, đường tàu là nơi náu thân của các “tay chơi”, luôn rải rác nhiều nạn nhân sốc thuốc. Ngoài thời gian cứu sốc, nhiều “hiệp sĩ” trong nhóm là những người đang tham gia điều trị và tuyên truyền về điều trị ARV và điều trị nghiện bằng chất thay thế Methadone.

Chia sẻ về những khó khăn của nhóm, anh Nguyễn Hữu Nhân cho hay, điều mà nhóm Vòng tay bạn bè trăn trở nhất, đó là làm sao để có thể tăng mạnh số người nghiện ma túy cai nghiện thành công và kéo dài thời gian “giữ sạch” cho những người đã cai nghiện ma túy. Theo anh Nhân, một trong những nguyên nhân khiến cho các thành viên nhanh tái nghiện là vì họ không có công việc làm. Khi là người sử dụng thì cả ngày người đó phải suy nghĩ đến việc kiếm tiền. Nhưng khi đã cai được nghiện thì họ không biết làm gì cho qua ngày. Cảm giác trống rỗng, và sự phụ thuộc về mặt kinh tế cùng với nhiều biến cố của cuộc sống là nguyên nhân khiến họ sử dụng lại ma túy. Chính vì vậy, giai đoạn này, tìm kiếm việc làm và phát triển kinh tế là mục tiêu quan trọng của nhóm. Nó không chỉ giúp đời sống vật chất của các thành viên đi lên mà để hướng cho người sau cai lối sống tư lập và thấy được niềm vui trong công việc.

Nhân viên tiếp cận cộng đồng tư vấn phòng tránh HIV cho người nghiện ma túy tại văn phòng của nhóm Vòng tay bạn bè. Ảnh: Thùy Chi

May mắn, cuối năm 2011 nhóm đã được Trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến Phát triển Cộng đồng (SCDI) tài trợ một khoản vốn không hoàn lại cho nhóm để phát triển kinh tế. Ban đầu nhóm bắt đầu công việc nuôi 1.000 con gà. Công việc chăn nuôi gà thực sự vất vả, bởi trung bình 2-3 tiếng phải cho gà ăn một lần, đêm hôm cũng luôn phải có người túc trực. Không có kiến thức về chăn nuôi, tất cả phải tự học hỏi. Những thách thức trong việc nuôi gà phải kể đến tuần đầu tiên khi nhập đàn gà về ngày nào cũng thấy có con chết. Rồi khi đàn gà được 1 tháng tuổi, gần chục con gà trống to bị chết và bị mổ trụi lông… Ai cũng cảm thấy lo lắng và hoang mang... Nhưng sau khi tìm hiểu, nhóm cũng đã biết được nguyên nhân và tích lũy được nhiều kinh nghiệm hơn trong chăn nuôi gà. Đến nay, công việc chăn nuôi đã dễ dàng hơn đối với nhóm. Không dừng lại ở đó, họ đang cải tạo lại hệ thống chuồng trại và cũng tìm các nguồn vốn vay để phát triển đàn gà. Nhiều ý tưởng khác cũng đang được nung nấu như làm lò quay thịt và bán thịt quay, mua lò nướng bánh mì, bán bánh mì…giúp cho các thành viên trong nhóm ổn định kinh tế, cải thiện cuộc sống.

Nhìn những người đã từng vượt qua được cái chết trắng trở lại thành người hoàn lương, những người đã từng đắm chìm trong những cơn phê thuốc trở thành người trong sạch, cắt cơn thành công, đó là niềm vui lớn nhất đối với nhóm Vòng tay bạn bè. Hơn ai hết, đó là những thành quả mà trưởng nhóm Nguyễn Hữu Nhân đang ngày đêm đau đáu, trăn trở.