4 lực lượng 'bắt tay' đấu tranh, ngăn chặn tội phạm ma túy

Ảnh minh họa

Từ những năm đầu của thế kỉ XXI đến nay, tình hình hoạt động phạm tội ma túy và người nghiện ma túy ở Việt Nam có diễn biến phức tạp gia tăng. Nguồn ma túy chủ yếu từ nước ngoài mua bán, vận chuyển vào Việt Nam tiêu thụ, hoặc tiếp tục vận chuyển đi nước thứ ba, qua tuyến biên giới đường bộ, đường hàng không, đường biển và bưu điện gây phức tạp, mất ổn định an ninh, trật tự an toàn xã hội.

Trước khó khăn, thách thức với tội phạm ma túy, ngày 9/1/2002, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 133/2002/QĐ-TTg ban hành quy chế phối hợp giữa lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng và Hải quan trong đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy tại địa bàn biên giới, cửa khẩu và trên biển.

Sau khi có quy chế phối hợp, lãnh đạo đơn vị từ các bộ đến địa phương đã kịp thời phổ biến, quán triệt đến cán bộ, chiến sỹ, để tổ chức thực hiện; đồng thời, Bộ Công an và Bộ Quốc phòng đã tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định 77/2010/NĐ-CP ngày 12/7/2003 về phối hợp giữa hai bộ trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội trong tình hình mới. Lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm (CSĐTTP) về ma túy-Bộ Công an đã ký Quy chế phối hợp với Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm (Bộ đội Biên phòng), Cục Cảnh sát biển (nay là Bộ tư lệnh Cảnh sát biển); Cục Điều tra chống buôn lậu của Tổng cục Hải quan.

Thực hiện Quyết định số 133/2002/QĐ-TTg và quy chế phối hợp, Cục CSĐTTP về ma tuý và các đơn vị đã tích cực phối hợp triển khai thực hiện nhiều chương trình, kế hoạch biện pháp phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm ma túy ở các tuyến, địa bàn trọng điểm trên tuyến biên giới, đường biển, qua đó, thu được nhiều kết quả quan trọng. Công tác nắm tình hình và trao đổi thông tin tội phạm ma túy giữa các lực lượng đã được quan tâm, triển khai có kết quả.

Đặc biệt trong những năm qua, lực lượng CSĐTTP về ma túy đã phối hợp với lực lượng phòng, chống ma túy của Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Cảnh sát biển triển khai các mặt công tác nghiêp vụ điều tra, nắm tình hình ma túy và hoạt động của tội phạm ma túy ở khu vực biên giới, đường bộ, trên biển, xác lập nhiều chuyên án bắt giữ rất nhiều vụ mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy ở khu vực biên giới tuyến biển, tuyến hàng không.

Điển hình như việc phối hợp thực hiện Kế hoạch 1048 ngày 23/11/2012 giữa Cục phòng, chống ma túy và tội phạm (Bộ đội Biên phòng) và Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an) giải quyết tình hình phức tạp về ma túy ở xã Chiềng Xuân, Chiềng Sơn, Lóng Luông, Vân Hồ huyện Mộc Châu-Sơn La; Kế hoạch SH-09 phối hợp đấu tranh ngăn chặn ma túy trên tuyến biên giới Sơn La-Hủa Phăn, Lào; Phương án 592 giải quyết tình hình tội phạm ma túy ở Loóng Luông, Vân Hồ, tỉnh Sơn La...

Năm 2008, Cục CSĐTTP về ma túy và Công an tỉnh Quảng Ninh phối hợp với các đơn vị Hải quan, Cảnh sát biển đấu tranh bắt 5 đối tượng quốc tịch Trung Quốc, thu vụ 8 tấn nhựa cần sa được vận chuyển từ Pakistan về Việt Nam tạm nhập, tái xuất đi Trung Quốc sau đó xuất đi Canada tiêu thụ. Ngày 15/5/2015, Cục CSĐTTP về ma túy phối hợp với Hải quan, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển bắt đối tượng người El Salvador thu 31,6 kg Cocain từ Nam Mỹ vào Việt Nam...

Bên cạnh đó, Công an các đơn vị, địa phương thường xuyên chú trọng phối hợp với các lực lượng chức năng thuộc Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Cảnh sát biển và các ban, ngành, đoàn thể, chính quyền địa phương, các phương tiện thông tin đại chúng trong tuyên truyền phòng, chống ma túy cho quần chúng nhân dân ở các khu vực biên giới, bến cảng. Hỗ trợ tập huấn cho cán bộ chiến sỹ của lực lượng Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Cảnh sát biển về điều tra các vụ án ma túy,  góp phần nâng cao về nghiệp vụ, pháp luật, chiến thuật, cách thức sử dụng các phương tiện kỹ thuật hiện đại... phục vụ công tác đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy trong tình hình mới.

Qua tổng kết công tác phối hợp giữa lực lượng Cảnh sát với Bộ đội Biên phòng, Tổng cục Hải quan cho thấy, từ sau khi triển khai thực hiện Quyết định 133/2002/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đến nay, quan hệ phối hợp giữa các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Cảnh sát biển ngày càng gắn bó; cơ chế phối hợp ngày càng, phát huy hiệu quả, tạo ra sức mạnh tổng hợp của 4 lực lượng trong đấu tranh, ngăn chặn tội phạm ma túy ở khu vực biên giới, cửa khẩu và trên biển.

Theo thống kê, tỷ lệ phát hiện, bắt giữ tội phạm và thu giữ ma túy ở 25 tỉnh biên giới đất liền đã tăng lên (từ 10% năm 2002 đến nay lên trên 25% tổng số vụ trong cả nước). Có trên 10% số vụ trong tổng số vụ của 44 tỉnh, đơn vị ở cấp Bộ phát hiện bắt giữ có sự phối hợp điều tra giữa 4 lực lượng.

Mặc dù công tác phối hợp giữa các lực lượng đã đạt được kết quả nhưng vẫn còn một số khó khăn, hạn chế như: Công tác phòng chống ma túy trên tuyến biên giới, trên biển có rất nhiều khó khăn, đường biên giới dài (trên 6.000 km), số lượng hàng hóa xuất nhập khẩu hàng năm rất lớn, việc cất giấu ma túy lẫn với hàng hóa rất khó kiểm soát, bắt giữ; lực lượng phòng, chống ma túy của Cảnh sát biển, Bộ đội biên phòng, Hải quan còn mỏng, chưa được đào tạo cơ bản, thường xuyên luân chuyển, nên công tác tuyên truyền, đấu tranh phòng chống ma túy còn nhiều hạn chế. Công tác kiểm tra, soi chiếu hàng hóa xuất nhập khẩu chưa chặt chẽ, còn nhiều sơ hở. Do chính sách thông thoáng của luật pháp về xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, tạm nhập, tái xuất, luồng xanh, luồng đỏ... là điều kiện để đối tượng phạm tội ma túy lợi dụng mua bán, vận chuyển ma túy.

Trong thời gian tới, tình hình hoạt động phạm tội ma tuý ở khu vực "Tam giác vàng" và ở Trung Quốc 10 năm nay liên tục gia tăng (trung bình mỗi năm 15%) là áp lực lớn tác động trực tiếp đến tình hình ma túy trong nước nói chung, nhất là trên các tuyến biên giới Việt-Lào; Việt-Trung tuyến đường không, đường biển. Do “siêu lợi nhuận” của việc mua bán ma túy, cũng như chịu ảnh hưởng của một số yếu tố địa lý, tự nhiên, kinh tế-xã hội, cơ chế thông thoáng của mở cửa hội nhập, các đối tượng phạm tội sẽ tiếp tục tìm cách gia tăng hoạt động với các phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt và manh động hơn, số lượng mua bán vận chuyển ma túy sẽ lớn hơn. Tội phạm ma túy sẽ lợi dụng những sơ hở, thiếu sót trong quản lý, kiểm soát hàng hóa, nếu như các lực lượng chức năng không quyết tâm, quyết liệt đấu tranh tìm ra phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ma túy để bắt giữ, xử lý thì chúng sẽ tiếp tục vận chuyển, cất giấu ma túy với số lượng lớn hơn, tinh vi hơn.

Để góp phần đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm về ma túy, đề nghị cấp ủy chính quyền các địa phương, các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Cảnh sát biển tiếp tục tuyên truyền và quán triệt đẩy mạnh việc triển khai thực hiện Quyết định 133/2002/QĐ-TTg gắn với việc triển khai các Nghị quyết, chương trình, kế hoạch khác có liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm ma túy ở khu vực biên giới, cửa khẩu, trên biển như Chỉ thị 21/CT-TW và Chỉ thị 48/CT-TW của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trong tình hình mới; Chỉ thị 09/TƯ của Ban Bí thư về “Tăng cường sự Lãnh đạo của Đảng đối với phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trong tình hình mới”; Đề án phòng, chống và kiểm soát ma túy đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030.

Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, các cơ quan thông tấn báo chí đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động quần chúng tích cực tham gia phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc với các nội dung và hình thức phong phú để nhân dân hiểu rõ tác hại của ma túy, các phương thức, thủ đoạn của bọn tội phạm ma túy, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và tích cực tham gia vào các phong trào toàn dân đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung và tội phạm ma túy nói riêng.

Bộ Công an, Bộ Quốc Phòng, Bộ Tài chính tăng cường, bổ sung biên chế cho lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Cảnh sát Biển, Bộ đội Biên phòng, Hải quan ở những tuyến và địa bàn trọng điểm, nơi cảng biển phức tạp, thành lập tổ công tác liên ngành tại các Sân bay, bến cảng phức tạp về tội phạm ma túy (như một số nước ASEAN đã thực hiện ở sân bay). Đầu tư trang bị, thêm các thiết bị soi chiếu hiện đại để các lực lượng có đủ điều kiện điều tra phát hiện bắt giữ tội phạm ma túy.

Đại tá Phạm Văn Chình, Phó Cục trưởng Cục CSĐTTP về ma tuý, Bộ Công an