Báo động tình trạng tài xế sử dụng ma tuý: Hiểm hoạ rình rập trên mọi khung đường
(Chinhphu.vn) - Tình trạng tài xế sử dụng ma tuý để tỉnh táo khi lái xe đường dài ngày càng trở nên báo động. Qua công tác kiểm tra tuần tra, làm nhiệm vụ bảo đảm an toàn giao thông trên các tuyến đường, lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý nhiều tài xế sử dụng ma tuý khi điều khiển phương tiện.

Hiện trường vụ lái xe gây tai nạn do sử dụng ma túy tại Huế. Ảnh: Công Hậu
Hiểm hoạ tiềm ẩn của tài xế "phê" ma tuý
Theo thông tin ban đầu, lúc 13h15 ngày 27/7, xe ô tô đầu kéo mang BKS: 70H-042.47 kéo theo rơ moóc 70R-020.61 do tài xế Hồ Triệu Vĩ (SN 1994, ngụ xã Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh) điều khiển, lưu thông trên tuyến đường ĐT795. Đến ngã tư giao nhau giữa đường ĐT795 và đường ĐT793, đoạn qua ấp Thạnh Hưng, xã Tân Châu, xe đầu kéo đã va chạm với xe mô tô BKS: 60L3-5497 do anh anh T.M.T. (SN 1985, ngụ xã Xuyên Mộc, TPHCM) điều khiển, chở theo con trai là cháu T.M.Đ.P. (SN 2013) lưu thông cùng chiều.
Cú va chạm mạnh khiến cháu P. tử vong tại chỗ, còn anh T. bị thương nặng. Sau đó, anh T. được người dân đưa đến Bệnh viện Đa khoa khu vực Tân Biên (tỉnh Tây Ninh) cấp cứu, rồi chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM) để tiếp tục điều trị. Theo chẩn đoán ban đầu, nạn nhân bị gãy xương chậu, dập bàng quang. Qua kiểm tra chất gây nghiện, tài xế Vĩ dương tính với chất ma túy.
Trong quá trình tuần tra kiểm soát trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh và một số tuyến giao thông trọng điểm, lực lượng Cảnh sát giao thông đã phát hiện nhiều trường hợp tài xế điều khiển phương tiện trong tình trạng dương tính với ma túy.
Cụ thể, sáng 6/7, tại tuyến QL1A (phường Nam Hồng, thị xã Hồng Lĩnh), tổ công tác kiểm tra một xe đầu kéo biển số Lào do tài xế T.H.Đ. (SN 1990, trú tại Quảng Trị) điều khiển, kết quả test nhanh cho thấy tài xế dương tính với Methamphetamine (ma tuý đá).
Trước đó, ngày 20/6, tại Km33 QL8A (xã Hương Sơn, Hà Tĩnh), tổ công tác phát hiện tài xế P.T.T. (SN 1983, trú tại Hà Tĩnh) cũng có kết quả dương tính với chất ma túy. Ngày 15/6, tại cao tốc QL45 - Nghi Sơn - Diễn Châu - Bãi Vọt, tài xế N.V.Đ. (SN 1997, trú tại Hà Nội) điều khiển ô tô con BKS 30F-326.04 bị phát hiện dương tính với Ketamin; trong xe còn có 2 gói bột màu trắng nghi là ma túy. Vụ việc đã được bàn giao cho cơ quan điều tra tiếp tục xử lý theo quy định.
Tại Nghệ An, chỉ riêng ngày 30/6, UBND tỉnh đã ra quyết định xử phạt hành chính ba tài xế có sử dụng ma túy khi điều khiển phương tiện giao thông, với tổng số tiền phạt lên tới hơn 120 triệu đồng. Đáng chú ý, một trong ba tài xế là N.V.D. (SN 1987), lái xe tải biển số Lào, từng bị xử phạt về hành vi tương tự vào tháng 7/2024.
Nâng cao trách nhiệm để bảo vệ an toàn cho toàn xã hội
Nhiều tài xế thừa nhận sử dụng ma tuý với mục đích duy trì sự tỉnh táo khi lái xe xuyên đêm, đặc biệt trong bối cảnh áp lực công việc, nhu cầu vận chuyển hàng hóa khẩn trương và mong muốn gia tăng thu nhập khiến họ rơi vào tình trạng căng thẳng kéo dài. Tuy nhiên, việc lạm dụng chất kích thích tiềm ẩn hiểm họa khôn lường.
Ma tuý tổng hợp có thể tạo cảm giác hưng phấn giả tạo, song thực tế lại làm giảm khả năng quan sát, xử lý tình huống và phản xạ khi điều khiển phương tiện. Trong trạng thái "phê" thuốc, người lái dễ rơi vào tình trạng mất kiểm soát, điều khiển xe với tốc độ, vượt ẩu hoặc mắc sai lầm nghiêm trọng như đạp nhầm chân ga. Khi tác dụng của thuốc qua đi, giảm cảm giác mệt mỏi, uể oải và buồn ngủ xuất hiện, khiến nguy cơ tai nạn càng tăng cao.
Đại diện Cục Cảnh sát Giao thông (Bộ Công an) cho biết, trong quá trình tuần tra kiểm soát, nhiều tài xế khai nhận sử dụng ma túy tổng hợp nhằm chống lại cảm giác buồn ngủ khi lái xe đường dài. Tuy nhiên, ma túy không hề giúp tỉnh táo như họ tưởng, mà thực tế làm giảm khả năng quan sát, phán đoán, phản xạ và gây mất kiểm soát phương tiện.
Điều đó cho thấy một sự ngộ nhận phổ biến trong giới tài xế rằng dùng ma túy có thể "tăng tỉnh táo". Đây là điều cực kỳ nguy hiểm vì tác động thực tế của chất kích thích là giảm khả năng điều khiển phương tiện, không khác gì "lái xe trong ảo giác".
Hành vi sử dụng ma tuý khi lái xe không chỉ là vi phạm pháp luật mà còn đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng của chính tài xế và những người tham gia giao thông khác. Một giây mất kiểm soát do ma tuý có thể để lại hậu quả cả đời. Do đó, việc nâng cao ý thức, trách nhiệm của người điều khiển phương tiện là yếu tố sống còn để bảo vệ an toàn cho toàn xã hội.
Để ngăn chặn hiệu quả tình trạng này, các chuyên gia cho rằng, cần một cách tiếp cận toàn diện và phối hợp đồng bộ từ trung ương đến địa phương, bao gồm:
Thứ nhất, hoàn thiện khung pháp lý, bổ sung quy định hình sự hóa hành vi tái phạm lái xe khi sử dụng ma túy, dù chưa gây hậu quả nghiêm trọng.
Thứ hai, thiết lập hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia kết nối thông tin về giấy phép lái xe, tiền sử vi phạm, kết quả xét nghiệm, giúp cơ quan chức năng theo dõi, kiểm soát và ngăn ngừa từ sớm.
Thứ ba, định kỳ kiểm tra chất kích thích đối với các tài xế thuộc nhóm nguy cơ cao (xe khách, xe container, xe đường dài).
Thứ tư, đẩy mạnh giáo dục - truyền thông - đào tạo tâm lý hành vi cho tài xế, doanh nghiệp vận tải, đồng thời xây dựng môi trường lao động nhân văn, giảm áp lực bóc lột thời gian.
Thứ năm, cần ứng dụng công nghệ giám sát hiện đại, như camera phát hiện hành vi nguy hiểm, cảm biến phát hiện ma túy - rượu bia, đảm bảo quyền riêng tư nhưng vẫn đủ sức răn đe và ngăn chặn.
Quan trọng hơn cả, mỗi cá nhân, đặc biệt là người cầm vô lăng, cần hiểu rằng: Ma túy không giúp họ tỉnh táo mà chỉ đưa họ và người khác đến gần cái chết hơn. Khi một tài xế mất kiểm soát, hậu quả không chỉ gói gọn trong một vụ tai nạn, mà có thể là sự mất mát không thể bù đắp của cả một gia đình, cả một cộng đồng.
Xây dựng văn hóa giao thông an toàn, trong sạch và nhân văn là trách nhiệm không của riêng ai. Mỗi bước đi mạnh mẽ hôm nay sẽ là tiền đề để mai sau không còn những cung đường nhuốm máu bởi sự chủ quan và sai lầm từ chính người cầm lái.
Hân Anh