Đề xuất nâng gấp 10 lần mức vay ưu đãi cho người sau cai nghiện ma túy

Theo Dự thảo, người sau cai nghiện ma túy từ đủ 15 tuổi trở lên, bao gồm người hoàn thành cai nghiện tự nguyện, cai nghiện bắt buộc hoặc đã kết thúc điều trị nghiện bằng thuốc thay thế sẽ được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội để học nghề ngắn hạn hoặc sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm.

Các cơ sở sản xuất, kinh doanh có sử dụng lao động là người sau cai nghiện cũng thuộc diện được vay vốn ưu đãi để mở rộng quy mô, tăng cường cơ hội việc làm cho nhóm đối tượng yếu thế này.

Người vay vốn có thể thông qua hộ gia đình hoặc trực tiếp đứng tên vay (nếu từ đủ 18 tuổi trở lên), với sự ủy thác của các tổ chức chính trị – xã hội. Cách làm này giúp bảo đảm quản lý chặt chẽ, minh bạch và thuận tiện trong quá trình giải ngân.

Ngoài ra, mức cho vay tối đa đối với người sau cai nghiện được nâng lên 200 triệu đồng/người, cao gấp 10 lần so với quy định cũ (Quyết định 29/2014 và Quyết định 02/2020) là 20 triệu đồng.

Đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh, mức vay tối đa là 2 tỉ đồng/cơ sở, song không vượt quá 200 triệu đồng cho mỗi lao động là người sau cai nghiện. Riêng người sau cai nghiện vay để học nghề có thể được vay tối đa 4 triệu đồng/tháng, tương đương mức cho vay học sinh, sinh viên tại Ngân hàng Chính sách xã hội hiện nay. Khoản vay này được dùng để trang trải học phí, chi phí học nghề và sinh hoạt phí trong thời gian đào tạo, giúp người học an tâm học nghề, chuẩn bị kỹ năng cần thiết để tìm việc làm ổn định.

Đặc biệt, lãi suất cho vay bằng lãi suất cho vay hộ nghèo quy định theo từng thời kỳ (hiện ở mức 6,6%/năm). Lãi suất nợ quá hạn được quy định bằng 130% lãi suất cho vay, bảo đảm tính răn đe và khuyến khích trả nợ đúng hạn. Người vay không phải thực hiện bảo đảm tiền vay, trừ trường hợp cơ sở sản xuất vay trên 200 triệu đồng.

Về thời hạn cho vay, dự thảo đề xuất, với cá nhân vay vốn để học nghề, sẽ được áp dụng như chính sách sinh viên vay vốn: thời hạn trả nợ, tối đa sẽ bằng hai lần thời hạn phát tiền vay (từ khi nhận khoản vay đầu tiên đến khi hết khóa học). Nghĩa là, nếu bắt đầu nhận tiền vay từ tháng đầu tiên của khóa học nghề 12 tháng thì người này sẽ có thời hạn là 24 tháng để trả nợ. Đối với vay vốn để sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, thời hạn cho vay tối đa 60 tháng, như cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội.

Gần 2.000 tỉ đồng mỗi năm cho người sau cai nghiện vay

Theo Bộ Công an, tính đến ngày 15/9, cả nước có hơn 92.000 người nghiện ma túy và trên 31.000 người đang được quản lý sau cai nghiện. Đây là nhóm đối tượng đặc thù, đa số có trình độ hạn chế, tâm lý mặc cảm, gặp nhiều khó khăn trong hòa nhập xã hội. Nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh vẫn còn e ngại khi tiếp nhận họ vào làm việc, dẫn đến tình trạng thất nghiệp và tái nghiện vẫn chiếm tỉ lệ cao. Việc vay vốn học nghề, kinh doanh cũng là hạn chế lớn với họ, dẫn đến nên hòa nhập cộng đồng hiệu quả chưa cao.

Khảo sát khoảng 5.000 người nghiện và người sau cai nghiện ma túy cho thấy, có 42% mong muốn được vay vốn để học nghề, sản xuất, kinh doanh. Trong đó, gần 23% có nhu cầu vay để học nghề ngắn hạn, còn lại có nhu cầu vay vốn để mở rộng sản xuất, kinh doanh, phát triển nông nghiệp hoặc các ngành nghề khác.

Tính trung bình, nếu mỗi cá nhân học nghề trong 12 tháng vay 4 triệu đồng/tháng, tổng nhu cầu vay cho nhóm này khoảng 128 tỉ đồng mỗi năm. Phần còn lại, nếu mỗi người cần 200 triệu đồng để đầu tư sản xuất, kinh doanh, tổng nhu cầu vốn lên tới khoảng 1.824 tỉ đồng. Như vậy, tổng nhu cầu vay vốn của người sau cai nghiện ma túy hằng năm ước khoảng 1.952 tỉ đồng.

Nguồn vốn cho vay được huy động 50% từ Ngân sách Trung ương và 50% từ nguồn vốn huy động của Ngân hàng Chính sách xã hội, đồng thời khuyến khích các địa phương ủy thác thêm nguồn vốn từ ngân sách địa phương để mở rộng khả năng tiếp cận tín dụng.

Ngọc Hân