Luật Phòng, chống ma túy: Từng bước đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả tích cực

Bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/1/2022, Luật Phòng, chống ma túy 2021 có rất nhiều điểm mới, trong đó có nhiều nội dung lần đầu tiên được quy định.

Để tổ chức triển khai, thi hành hiệu quả Luật và các văn bản quy định chi tiết, với vai trò là Cơ quan thường trực phòng, chống ma túy của Bộ Công an, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã tham mưu giúp Bộ theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc triển khai Luật trên phạm vi toàn quốc.

Cục đã ban hành các công điện hướng dẫn Công an các đơn vị, địa phương tổ chức thực hiện; xây dựng kế hoạch khảo sát, đánh giá việc triển khai Luật và các văn bản quy định chi tiết; đánh giá tình hình, kết quả công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định của Luật mới.

Đồng thời biên soạn các tài liệu về pháp luật phòng, chống ma túy để tổ chức cấp phát cho tất cả các cơ quan liên quan, đặc biệt là lực lượng làm công tác phòng, chống ma túy ở cơ sở để nghiên cứu, áp dụng trong thực tiễn; đẩy mạnh công tác tuyên truyền Luật Phòng, chống ma túy và các văn bản quy định chi tiết trên phạm vi toàn quốc.

Ở địa phương, Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã phát huy tốt vai trò Cơ quan thường trực phòng, chống ma túy của Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm và toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, chủ động phối hợp với các ngành chức năng tham mưu cho UBND các cấp xây dựng kế hoạch thực hiện; tổ chức Hội nghị quán triệt, triển khai Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và các văn bản quy định chi tiết; ban hành Quy chế phối hợp quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, lập hồ sơ đưa người nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, phối hợp thực hiện công tác xác định tình trạng nghiện và quản lý người sau cai nghiện trên địa bàn; tổ chức họp liên ngành Công an, Tòa án, Viện Kiểm sát, Lao động - Thương binh và Xã hội, Y tế để thống nhất các nội dung liên quan đến quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, công tác cai nghiện...

Công tác phòng, chống ma túy đã có sự chuyển biến tích cực

Theo Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, qua một năm thực hiện, Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và các văn bản quy định chi tiết đã từng bước đi vào cuộc sống; từng bước hoàn thiện các cơ chế, chính sách pháp luật về phòng, chống ma túy và khắc phục những hạn chế, bất cập trong các quy định của Luật Phòng, chống ma túy năm 2000, sửa đổi bổ sung năm 2008. Qua đó đã phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác phòng chống ma túy.

Trong đó, triển khai các quy định mới của Luật trong phối hợp giữa các lực lượng chuyên trách về phòng, chống ma túy, công tác đấu tranh chống tội phạm ma túy đã có nhiều đổi mới, xác định rõ vị trí, vai trò của từng lực lượng và địa bàn, đối tượng đấu tranh. Nhiều kế hoạch phòng, chống tội phạm ma tuý được triển khai liên tục, sâu rộng…

Lực lượng Công an giữ vai trò chủ trì, nòng cốt đã phối hợp với lực lượng chức năng phát hiện, xử lý hơn 26 nghìn vụ, hơn 40 nghìn đối tượng phạm tội về ma túy; thu giữ gần 745 kg heroin, hơn 2 tấn và gần 4 triệu viên ma túy tổng hợp, 467 kg cần sa và nhiều vật chứng có liên quan.

Lực lượng Bộ đội Biên phòng chủ trì, phối hợp bắt giữ 848 vụ, 1.195 đối tượng; thu giữ hơn 1 tấn ma túy các loại. Lực lượng Cảnh sát biển chủ trì, phối hợp đấu tranh, bắt giữ 238 vụ, 328 đối tượng; thu giữ hơn 354 kg ma túy các loại. Lực lượng Hải quan chủ trì, phối hợp các lực lượng chức năng bắt giữ 303 vụ, 270 đối tượng; thu giữ gần 165 kg heroin, 161 kg cần sa và nhiều loại ma túy mới.

Đối với công tác quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, Công an các địa phương đã quan tâm chỉ đạo rà soát, phát hiện người sử dụng trái phép chất ma túy và tiến hành lập hồ sơ theo quy định của Nghị định số 105/2021/NĐ-CP ngày 04/12/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống ma túy.

Tính đến ngày 14/11/2022, tổng số người sử dụng trái phép chất ma túy trên toàn quốc là 50.962 người; trong đó số người có Quyết định áp dụng biện pháp quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định của Luật mới là 32.254 người (tăng 9.568 so với sơ kết 6 tháng đầu năm); số người sử dụng trái phép chất ma túy có nơi cư trú ổn định là 29.008 người, không có nơi cư trú ổn định là 3.246 người; số người sử dụng trái phép chất ma túy được xác định là người nghiện ma túy là 6.902 người...

Trong công tác xác định tình trạng nghiện, cai nghiện ma túy, Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và các văn bản quy định chi tiết được triển khai thực hiện đã tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác xác định tình trạng nghiện, cai nghiện ma túy, quy định tiêu chí đưa ra khỏi danh sách người nghiện.

Theo thống kê, hiện cả nước có gần 9 nghìn bác sỹ, y sỹ có thẩm quyền xác đinh tình trạng nghiện; hơn 4,4 nghìn cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện bước đầu đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Qua đó đã xác định tình trạng nghiện cho gần 38 nghìn người (từ 01/01/2022 đến 14/11/2022); trong đó 5.596 người có kết quả xác định tình trạng nghiện là không nghiện ma túy; 31.996 người có kết quả xác định tình trạng nghiện là nghiện ma túy (chiếm 85%).

Trên cơ sở đó, các địa phương đã tiến hành rà soát, phân loại quản lý người nghiện; tập trung chỉ đạo triển khai quyết liệt, đồng bộ, thực hiện hiệu quả công tác cai nghiện ma túy, tăng cường rà soát lập 17.285 hồ sơ đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Bên cạnh đó, các mặt công tác khác như: Kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy; hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy và quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy... cũng được quan tâm chỉ đạo thực hiện đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả.

Trong thời gian tới, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy sẽ tham mưu với lãnh đạo Bộ chỉ đạo thực hiện có hiệu quả Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, trọng tâm là Nghị định số 105 ngày 04/12/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng chống ma túy. Chỉ đạo Công an các địa phương làm tốt công tác rà soát, thống kê, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy. Tập trung chỉ đạo triển khai quyết liệt, đồng bộ, thực hiện hiệu quả công tác xác định tình trạng nghiện ma túy, tăng cường rà soát lập hồ sơ đưa người nghiện đi cai nghiện ma túy theo tinh thần Công điện số 365 ngày 20/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ...

Hoàng Giang