‘Mái ấm’ của những người nghiện hoàn lương trên quê hương Đồng Khởi

Trao đổi với Báo điện tử Chính phủ, ông Kiều Thanh Tâm (SN 1957), chủ Cơ sở xã hội Ánh Hồng chia sẻ, cơ sở được đi vào hoạt động từ năm 1978, do gia đình đầu tư máy móc thiết bị và thuê mướn nhân công sản xuất nhỏ lẻ với quy mô hộ gia đình. Đến năm 2007, thực hiện theo chủ trương của Nhà nước, ông Tâm làm thủ tục đăng ký cấp phép kinh doanh "Cơ sở sản xuất nước đá Ánh Hồng". Năm 2010, cơ sở đã đi vào hoạt động ổn định và có nhu cầu tuyển dụng thêm lao động.

Tình cờ đọc được trên các bài báo đăng tuyển dụng lao động đều có nội dung "Không tuyển dụng đối với những đối tượng từng có tiền án, tiền sự hoặc người nghiện ma túy", ông Tâm đã trăn trở rất nhiều.

Ông Tâm nghĩ đến bản thân mình đã từng "lên voi xuống chó" nhiều lần khi gây dựng cơ nghiệp, từ một người có nhà lầu, xe hơi thành kẻ trắng tay chỉ trong thời gian ngắn, phải bán nhà trả nợ, vợ chồng dắt díu nhau thuê trọ nên hiểu rõ giá trị của một lời an ủi hay sự giúp đỡ trong lúc khó khăn.

Ngoài xã hội, còn nhiều số phận bất hạnh hơn, họ đã từng lầm lỡ, sa vào ma túy. Nếu xã hội đều quay lưng, kỳ thị xa lánh họ thì ai sẽ là người giúp đỡ họ tìm được lối thoát để làm lại cuộc đời, trở thành công dân có ích cho xã hội.

Cảm hoá bằng tình yêu thương, sự sẻ chia 

Xuất phát từ suy nghĩ đó, ông Tâm đã làm văn bản gửi đến cơ quan công an các xã, phường của thành phố Bến Tre để yêu cầu được giới thiệu các đối tượng mới ra tù, nghiện ma túy thất nghiệp đến cơ sở sản xuất của mình để làm việc.

Ông Tâm quan niệm, những con người này chính là người có nhiều khao khát, ước vọng nhất. Họ ước mơ được làm lại cuộc đời, được gia đình, người thân, bạn bè, cộng đồng xã hội cho họ thêm cơ hội.

Ban đầu, việc làm của ông gặp nhiều khó khăn, bởi gia đình và bạn bè phản đối, nhiều người cho rằng ông bị "khùng". Nhưng với quyết tâm cao, được sự quan tâm của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh và đặc biệt là sự phối hợp trực tiếp trong thực hiện mô hình "Tiếp nhận, tạo việc làm cho những đối tượng lầm lỡ tái hoà nhập cộng đồng" của Đảng uỷ, UBND phường An Hội, lực lượng Công an chuyên trách phòng, chống ma tuý các cấp, từ năm 2010 đến nay, cơ sở Ánh Hồng đã tiếp nhận và tạo việc làm ổn định cho hơn 70 lao động, hầu hết là những đối tượng hết sức đặc biệt như: Mù chữ, nghiện ma túy, mới ra tù hoặc từng có tiền án, tiền sự...

Trước khi được cơ sở tiếp nhận, đa số những đối tượng này đều không có việc làm, tâm lý mặc cảm, chán nản, xa lánh xã hội, nhiều trường hợp không có giấy tờ tùy thân, bị người thân và gia đình kỳ thị.

Thấu hiểu và thông cảm với những hoàn cảnh, Cơ sở Ánh Hồng đã cùng với chính quyền địa phương, tiếp cận, giáo dục và tiếp nhận hướng dẫn họ làm quen với công việc sản xuất nước đóng chai, quan tâm chăm sóc sức khỏe của người lao động và giúp đỡ gia đình họ vượt qua khó khăn. Đối với cơ sở Ánh Hồng, những người lao động tại đây được đối xử bình đẳng, không bị kỳ thị, không bị phân biệt đối xử mà ngược lại, họ được quan tâm động viên và định hướng tương lai từ chính chủ cơ sở của mình.

Trước cách hỏi han, thường xuyên nhỏ to khuyên dạy chân tình và đối xử tử tế của ông Tâm, những thanh niên này đã bền chí hoàn lương và chuyển hóa hoàn toàn tâm tính. Thu nhập bình quân hàng tháng của mỗi lao động hiện nay tại cơ sở là 6,8 triệu đồng, ngoài ra họ được trợ cấp thêm hàng tháng: Gạo và nhu yếu phẩm, hỗ trợ đột xuất cho gia đình gặp khó khăn. Điều này đã giúp những người lầm lỗi có việc làm, thu nhập ổn định và tự tin hòa nhập cộng đồng, bắt nhịp một cuộc sống mới, sự thay đổi mới của chính mình.

Đặc biệt, rất nhiều trường hợp những người nghiện ma túy từng tái nghiện nhiều lần khi ở ngoài xã hội nhưng khi được cơ sở tiếp nhận họ đã từ bỏ việc sử dụng ma tuý và hiện tại họ đã trở thành những chủ cơ sở kinh danh có thu nhập ổn định, trở thành những công dân tốt, thậm chí tiên phong trong các phong trào của địa phương.

Trong đó, có thể kể đến trường hợp anh T. (trú tại Phường 7, TP.Bến Tre), vốn là con nghiện, xăm trổ kín người, đi tù khoảng 18 năm, ra tù vào tội liên tục, không ai nhận vào làm việc, được Công an Phường 7, TP. Bến Tre giới thiệu vào làm tại Cơ sở xã hội Ánh Hồng. Sau 7 năm không những cai nghiện thành công, anh T còn về mở được cơ sở sản xuất nước đá riêng, có 5 - 7 chiếc xe tải.

Hay anh Ngh. một đại ca quậy khét tiếng ở Bến Lỡ từ lúc mới 17 tuổi, được ông Tâm cho ăn ở luôn tại nhà để gần gũi khuyên nhủ, dạy bảo thêm. Khi Ngh. cưới vợ, ông Tâm đứng ra lo liệu mọi thứ. Anh Ngh cùng vợ về quê ngoại ở Long An lập nghiệp, chuyên tâm làm ăn nên kinh tế khá giả. Hay như Đ 12 lần trộm cắp, nghiện ma túy, không cha, không mẹ, quê ở Bình Đại, Bến Tre cũng được ông Tâm nhận về cơ sở Ánh Hồng làm việc. Hai năm sau, thấy Đ hết nghiện, ông Tâm đưa đủ tiền lương suốt thời gian làm việc ở xưởng nước đá để Đ lên Sài Gòn học nghề làm cửa sắt và trở thành một thợ giỏi, được trả lương 20 triệu đồng/tháng...

Hiện tại, Cơ sở xã hội Ánh Hồng còn 6 người nghiện đang tham gia lao động. Tất cả họ đều có ý thức chấp hành giờ giấc rất nghiêm chỉnh, không quậy phá, đi thu tiền hàng đều giao nộp đầy đủ.

Ông Tâm kể, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi thời còn làm lãnh đạo tỉnh Bến Tre, Tết nào cũng đến cơ sở thăm hỏi, tặng quà. Số tiền tuy không nhiều nhưng rất ấm áp, cảm động. Sau này, dù rất bận nhưng mỗi lần về quê, ông Phan Văn Mãi cũng vẫn thỉnh thoảng ghé qua cơ sở thăm hỏi sức khỏe, công việc làm ăn, động viên mọi người. Hay bà Nguyễn Thị Ngọc Thôi, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy TP. Bến Tre, trước đây là Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ TP. Bến Tre, bà Nguyễn Thị Kim Chi, Chủ tịch UBND phường An Hội cũng tìm những người lầm lỡ giới thiệu vào làm việc ở cơ sở xã hội Ánh Hồng và hỗ trợ Cơ sở rất nhiều…

Vừa qua, Đoàn công tác của Ủy ban Xã hội của Quốc hội cũng làm việc tại địa bàn tỉnh Bến Tre tham quan thực tế cơ sở Ánh Hồng và đánh giá cao về chất lượng mô hình, đồng thời đề nghị UBND tỉnh nghiên cứu nhân rộng.

Đại diện UBND phường An Hội, thành phố Bến Tre cho biết, mô hình tiếp nhận, giúp đỡ, tạo việc làm cho các đối tượng "lầm lỡ" của cơ sở xã hội Ánh Hồng đã mang lại hiệu quả thiết thực cho cá nhân những người lao động lẫn gia đình và xã hội, được chính quyền địa phương đồng tình ủng hộ và khuyến khích nhân rộng trên phạm vi toàn tỉnh. 

Những người từng vi phạm pháp luật, bị cộng đồng phê phán quay lưng, giờ đây không còn là gánh nặng của xã hội mà đã trở thành những công dân có ích, có thu nhập ổn định, đảm bảo cuộc sống gia đình và vươn lên phát triển kinh tế. Đồng thời, việc làm của cơ sở đã giúp cộng đồng và xã hội có cách nhìn tích cực, thân thiện không còn khoảng cách với những người từng vi phạm pháp luật.

Ngoài ra, cơ sở Ánh Hồng đã thành lập một đội tình nguyện xung kích, cùng với địa phương Phường An Hội giúp đỡ người dân ứng phó với tình hình biến đổi khí hậu, dịch bệnh như hạn mặn năm 2019-2020 và đại dịch COVID - 19 năm 2020 - 2021, tổ phản ứng nhanh giúp dân khi có bão lụt năm 2022-2023.

Với những nghĩa cử cao đẹp, từ năm 2018 đến năm 2023, ông Kiều Thanh Tâm đã nhận được rất nhiều giấy khen, bằng khen của các cấp, trong đó có Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bằng khen của UBND tỉnh Bến Tre… Ông cũng là một trong những điển hình tiên tiến được vinh danh tại Chương trình tôn vinh điển hình tiên tiến trong phòng, chống tội phạm ma túy do Bộ Công an tổ chức nhân dịp Tháng hành động phòng chống ma túy năm 2023.

Ông Tâm chia sẻ: "Tôi cảm thấy những đóng góp của bản thân chưa là gì so với những mất mát, hy sinh của các anh hùng liệt sĩ trên mặt trận phòng, chống ma tuý. Tôi sẽ tiếp tục đồng hành cùng Tỉnh uỷ, UBND quê hương Đồng Khởi tiếp tục phát huy những mặt làm được, là người tiên phong trong vận động, chuyển tải kinh nghiệm đến các anh em là chủ các cơ sở kinh doanh sản xuất tại địa phương xoá bỏ đi những kỳ thị, mặc cảm để đồng hành cùng Đảng, Nhà nước trong tạo việc làm cho người lầm lỡ nói chung và người sử dụng, người nghiện và người sau cai nghiện nói riêng, nhằm giúp họ có thu nhập tái hoà nhập cộng đồng".

Hoàng Giang