Ngăn chặn hiểm họa lái xe sử dụng ma túy

Khoảng 6h30' ngày 2/8, tài xế Trần Doãn Tùng (SN 1975, trú tại huyện Krông Pắk, Đắk Lắk) điều khiển xe bán tải biển kiểm soát 47C-286.03 lưu thông trên tuyến Quốc lộ 26 theo hướng huyện Krông Pắc đi thành phố Buôn Ma Thuột.

Khi đến Km 140+400 Quốc lộ 26 đoạn qua xã Ea Tu, thành phố Buôn Ma Thuột, mặc dù là đoạn đường có vạch liền, nhưng tài xế Tùng cố tình điều khiển xe bán tải vượt các xe đi trước thì bất ngờ tông trực diện xe máy biển kiểm soát 47F1-476.48 do chị Q.T.L. 36 tuổi, trú xã Ea Đar, huyện Ea Kar điều khiển chở theo chồng là V.V. H và con trai lưu thông theo hướng ngược lại.

Hậu quả, cú tông mạnh khiến chị L., anh H. và con trai tử vong tại chỗ. Sau khi xảy ra vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng khiến 3 người trong một gia đình tử vong, cơ quan Công an đã tiến hành kiểm tra nồng độ cồn và chất kích thích đối với tài xế Trần Doãn Tùng. Kết quả xét nghiệm xác định, tài xế Tùng dương tính với ma túy, không vi phạm nồng độ cồn.

Một vụ việc đáng tiếc khác xảy ra trưa 16/7 tại huyện Hoài Đức, TP. Hà Nội khi xe tải chở vật liệu xây dựng di chuyển nhanh, đâm vào xe thùng nhỏ khiến xe này văng vào thành cầu rồi ép kẹp xe máy chở 4 người dẫn tới hậu quả 4 mẹ con tử vong.

Qua điều tra, xe chở vật liệu xây dựng vượt tải trọng tới 74%. Đáng nói, kết qua xét nghiệm cho thấy, lái xe dương tính với ma túy.

Không chỉ tài xế xe tải, xe container, nhiều tài xế xe khách cũng bị phát hiện dương tính với ma túy. Điển hình như tại Đắk Nông, vào lúc 10h30', ngày 2/8, tại KM 1933 đường Hồ Chí Minh (Quốc lộ 14). Đội CSGT đường bộ số 2, Phòng CSGT Công an tỉnh nhận được tin báo của người dân về tài xế xe ô tô mang biển số tỉnh Nghệ An chở khách đi từ hướng tỉnh Bình Phước qua địa bàn tỉnh Đắk Nông có biểu hiện nghi vấn sử dụng ma túy điều khiển phương tiện giao thông.

Tổ tuần tra, kiểm soát đã nhanh chóng tiến hành dừng phương tiện xe ô tô khách BKS 337F-004xx do Võ Đức D. (SN 1976, trú tại huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An) điều khiển. Qua kiểm tra nồng độ cồn và ma túy kết quả tài xế Võ Đức D. dương tính với ma túy đá, Tổ công tác tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính, tạm giữ phương tiện xe ôtô khách.

Phát hiện gần 3.000 lái xe dương tính với chất ma túy trong 6 tháng

Trong nhiều năm qua, thực trạng lái xe sử dụng ma túy vẫn diễn ra, nhiều vụ tai nạn xảy ra bắt nguồn từ nguyên nhân lái xe "phê" ma túy nên đã không làm chủ được tay lái.

Do khoán sản phẩm hàng hóa, nhất là vào các dịp cuối năm hoặc chiến dịch vận chuyển hàng hóa… đã gây áp lực cho lái xe, trong đó có cả lái xe container, xe siêu trường, siêu trọng, xe tải…

Mặt khác, lái xe muốn chạy tăng chuyến, tăng ca, tăng hàng hóa, lái xe chạy đường dài, đường trường, chạy ban đêm dẫn đến mệt mỏi. Họ cho rằng sử dụng ma túy tổng hợp, các chất kích thích sẽ giúp lái xe có sức khỏe, bền bỉ trong qua trình điều khiển phương tiện giao thông.

Theo Cục CSGT, trong 6 tháng đầu năm, lực lượng CSGT toàn quốc đã phát hiện 2.901 lái xe dương tính với chất ma túy. Nếu không được phát hiện, ngăn chặn kịp thời, đây sẽ là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới tai nạn, gây thiệt hại về tài sản và thậm chí là tính mạng con người.

Thượng tá Tạ Thị Hồng Minh, Phó Trưởng phòng Phòng Hướng dẫn tuyên truyền và điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho biết, qua phân tích, đánh giá, việc lái xe sử dụng ma túy và các chất kích thích khác là một trong những nguyên nhân dẫn đến các vụ tai nạn giao thông gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng.

Mặc dù mức xử phạt cao nhất đối với lái xe trong cơ thể có chất ma túy đến 40 triệu đồng, tước giấy phép lái xe đến 24 tháng, tuy nhiên, hiện nay vẫn có nhiều lái xe vi phạm.

Nguyên nhân của tình trạng còn nhiều lái xe sử dụng ma túy, chất gây nghiện trong thời gian qua là do nhiều lái xe nghiện ma túy từ trước, không có ý thức tuân thủ pháp luật, cố tình vi phạm mặc dù biết hành vi của mình gây nguy hiểm cho xã hội. Một số đối tượng là thanh thiếu niên do ăn chơi, đua đòi, thích tìm cảm giác mạnh nên đã sử dụng ma túy trước khi điều khiển phương tiện...

Hơn nữa công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực vận tải còn hạn chế, một số doanh nghiệp vận tải buông lỏng vấn đề này, không thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát lái xe, chỉ chú trọng vào lợi nhuận trong hoạt động kinh doanh. Trong khi hiện nay, pháp luật đã quy định nhiều nội dung về trách nhiệm của chủ phương tiện về quản lý, tuyển dụng, tập huấn lái xe, theo dõi thiết bị giám sát hành trình hoặc phải có bộ phận theo dõi an toàn giao thông.

Theo Thượng tá Tạ Thị Hồng Minh, hiện nay, việc kiểm tra, xử lý lái xe mà trong cơ thể có chất ma túy là một chuyên đề thường xuyên của lực lượng CSGT.

Đặc biệt, khi xử lý các trường hợp vi phạm sử dụng chất ma túy, lực lượng Cảnh sát giao thông sẽ kiểm tra, rà soát trong hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính của đơn vị, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu xử lý vi phạm hành chính để phát hiện các trường hợp tái phạm, áp dụng xử phạt tình tiết tăng nặng theo quy định.

Bên cạnh đó, lực lượng chức năng sẽ tổ chức xác minh về nhân thân, thống kê, lập danh sách gửi cơ quan, tổ chức, UBND cấp xã nơi người đó làm việc, cư trú để có biện pháp quản lý theo quy định của Luật Phòng chống ma túy năm 2021...

Nghiên cứu tước giấy phép kinh doanh đơn vị vận tải có lái xe dùng ma túy 

Để ngăn chặn triệt để và xử lý tận gốc tình trạng lái xe sử dụng ma túy tham gia giao thông, theo ý kiến của nhiều chuyên gia, cần thắt chặt quản lý từ khâu cấp giấy phép lái xe và quản lý sau cấp phép lái xe.

Đáng chú ý, Bộ GTVT đã ban hành Thông tư 05/2024/TT-BGTVT sửa đổi, bổ sung một số điều của các thông tư liên quan lĩnh vực vận tải đường bộ, dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ, phương tiện và người lái, có hiệu lực thi hành từ 1/6/2024.

Theo đó, một trong các trường hợp bị thu hồi giấy phép lái xe, đó là thông qua việc khám sức khỏe, cơ quan có thẩm quyền xác định trong cơ thể người lái xe có chất ma túy. Đây là quy định mới nhằm góp phần kiềm chế và giảm thiểu các vụ việc tai nạn giao thông do tài xế sử dụng ma túy và nghiện ma túy gây ra.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Chỉ thị 23/CT-TTg ngày 26/7/2024 nhằm tăng cường công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đối với hoạt động kinh doanh vận tải đường bộ trong tình hình mới, góp phần kiềm chế, kéo giảm tai nạn giao thông,

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu, đề xuất hình thức xử phạt bổ sung như tước giấy phép kinh doanh vận tải có thời hạn đối với đơn vị sử dụng lái xe dương tính với chất ma túy và các chất cấm theo quy định của pháp luật.

Lái xe dương tính với ma túy khi bị phát hiện ngoài việc bị phạt hành chính còn bị thu hồi giấy phép lái xe và phải sát hạch lại để được cấp giấy phép lái xe khi có đủ điều kiện sức khỏe theo quy định của Bộ Y tế.

Bộ Công an khi phát hiện người điều khiển phương tiện sử dụng ma túy và các chất cấm khác theo quy định pháp luật, ngoài việc gửi thông tin cho chính quyền địa phương nơi lái xe cư trú, cần gửi thông tin cho cơ quan có liên quan về giao thông vận tải và y tế để cùng giám sát và quản lý.

Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các bộ ngành, sửa đổi quy định về khám sức khỏe lái xe để phòng chống hiệu quả hành vi gian lận trong khám sức khỏe lái xe, đặc biệt không để lọt những trường hợp dương tính với ma túy và các chất cấm, không đủ sức khỏe, hành vi, năng lực.

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng yêu cầu các đơn vị kinh doanh vận tải ô tô trên địa bàn chủ động cam kết và thực hiện các quy định pháp luật về trật tự, an toàn giao thông, tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho lái xe (khuyến khích có sự tham gia giám sát của các cơ quan liên ngành), cam kết không sử dụng lái xe dương tính với ma túy và các chất cấm khác theo quy định pháp luật.

Kiểm tra ngẫu nhiên việc khám sức khỏe cho lái xe tại các đơn vị kinh doanh vận tải, giám sát, xử lý đối với các trường hợp không thực hiện đúng quy định.

Cập nhật các trường hợp lái xe dương tính với ma túy và các chất cấm khác (thông qua khám sức khoẻ, thông tin xử phạt từ cơ quan chức năng...) trên hệ dữ liệu điện tử khám sức khỏe để cơ quan Công an, giao thông vận tải, y tế cùng giám sát, quản lý...

Hoàng Giang