Phát triển công nghệ mới xét nghiệm HIV tại chỗ chính xác trong vài phút

Theo trang tin của The journal Biosensors/Bioelectronics, công nghệ chẩn đoán HIV theo truyền thống dựa vào việc phát hiện kháng thể đặc hiệu HIV hình thành sau vài tuần nhiễm trùng. Xét nghiệm mới hơn sau đó phát hiện cả kháng thể HIV và kháng nguyên p24 (một dấu hiệu sớm của nhiễm HIV) hiện là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán, nhưng yêu cầu các phòng xét nghiệm lâm sàng phải chạy kết quả, góp phần làm tăng thời gian xử lý, chi phí cao hơn và cần phải thăm khám nhiều bệnh nhân.

Công nghệ mới này sử dụng nền tảng cơ học nano và các thanh đỡ nhỏ để phát hiện nhiều kháng nguyên HIV với độ nhạy cao chỉ trong vài phút. Những thanh đỡ silicon này rẻ và dễ sản xuất hàng loạt, có thể dễ dàng được trang bị đầu đọc kỹ thuật số. Được tích hợp vào một thiết bị chạy bằng năng lượng mặt trời, công nghệ này có thể được đưa đến những nơi khó tiếp cận trên thế giới.

Nhà virus học tại Northwestern, tác giả của nghiên cứu, Judd F. Hultquist cho biết: "Chúng tôi hy vọng công nghệ này sẽ dẫn đến sự phát triển của phương pháp chẩn đoán HIV tại chỗ mới để cải thiện sức khỏe của bệnh nhân và góp phần chấm dứt đại dịch này".

TS. Nguyễn Thị Thúy Vân, Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam cho biết, xét nghiệm sớm HIV để xác định tình trạng nhiễm hoặc không nhiễm HIV, giúp người bệnh có thể tiếp cận dịch vụ tư vấn, điều trị kịp thời, cũng như giảm nguy cơ lây nhiễm cho người khác.

Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn có một số người dân nghĩ rằng, nhiễm HIV không có thuốc điều trị khỏi nên không cần phải đi xét nghiệm HIV sớm. Bên cạnh đó, nhiều trường hợp do không biết tình trạng nhiễm HIV, nên đã vô tình làm lây truyền HIV sang vợ, chồng, người thân trong gia đình.

Nhiều trường hợp không xét nghiệm sớm dẫn đến không điều trị sớm, bỏ qua giai đoạn vàng để điều trị HIV. Đến khi bắt đầu có các triệu chứng sút cân, tiêu chảy, nấm miệng, lao... và các bệnh nhiễm trùng cơ hội, các bệnh đồng nhiễm khác, khi điều trị rất phức tạp (phải uống đồng thời thuốc ARV và các loại thuốc điều trị bệnh khác như thuốc điều trị nấm, thuốc điều trị lao, thuốc điều trị viêm gan).

Các loại thuốc này có thể tương tác với nhau, làm giảm hiệu quả điều trị. Chưa kể, người bệnh còn phải nhập viện điều trị, kéo theo các loại chi phí tăng, thậm chí, trường hợp điều trị quá muộn phải đối mặt với nguy cơ tử vong. Điều này gây ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả công tác phòng, chống HIV/AIDS nói chung, công tác điều trị và phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS nói riêng. Do vậy, việc xét nghiệm HIV sớm là rất cần thiết giúp nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát và khống chế dịch HIV/AIDS, giảm số người nhiễm HIV.

Khi làm xét nghiệm HIV sớm, người bệnh có thể biết về tình trạng sức khỏe của mình, giúp chủ động điều trị HIV nếu phát hiện dương tính cũng như dự phòng lây nhiễm HIV. Khi xét nghiệm và biết tình trạng nhiễm HIV sớm, người nhiễm bệnh sẽ được cán bộ y tế tư vấn, cung cấp các kiến thức, kỹ năng, phương tiện dự phòng lây nhiễm HIV.

Được điều trị HIV kịp thời, sẽ giúp giảm chi phí thuốc men, chi phí khám, chữa bệnh và chi phí nằm viện, giúp người nhiễm HIV sống khỏe mạnh, lao động, học tập như những người bình thường khác, góp phần giảm khả năng lây truyền HIV trong cộng đồng.

Tổ chức Y tế thế giới và Bộ Y tế luôn khuyến cáo nên xét nghiệm HIV sớm để có thể dự phòng sớm, điều trị sớm, giúp các can thiệp có hiệu quả và giảm được chi phí không chỉ cho cá nhân mà cho cả cái hệ thống y tế.

Thùy Chi