Sau những vụ “dân chơi” phê thuốc: Vì sao giới trẻ tìm đến ma túy?

Từ những vụ phê thuốc…

Ngày 28/7, ập vào karaoke Happy World, Công an Bình Định phát hiện cả trăm thanh niên nam nữ có dấu hiệu phê ma túy trong các phòng hát, thu giữ nhiều gói hàng đá, thuốc lắc và dụng cụ sử dụng ma túy.

Ngày 18/6, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy phối hợp cùng Phòng Cảnh sát cơ động Công an tỉnh Tây Ninh tiến hành kiểm tra hành chính quán karaoke La Sương Sương, phát hiện 4 phòng karaoke vẫn đang hoạt động và nhiều thanh niên nam, nữ có biểu hiện phê thuốc. Kiểm tra nhanh, kết quả có tổng cộng 25 người dương tính với ma túy.

Ngày 29/4, Công an quận 10, TPHCM đã tổ chức phối hợp hàng trăm cảnh sát hình sự, ma túy, Cảnh sát giao thông... ập vào kiểm tra hàng loạt khách sạn, nhà nghỉ trên địa bàn.

Những cô gái này bị phát hiện đang phê thuốc trong quán karaoke. Ảnh internet

Sau quá trình sàng lọc trên địa bàn 2 phường 12 và 13, khoảng 40 dân chơi gồm cả nam lẫn nữ có biểu hiện phê ma túy hoặc không xuất trình được giấy tờ tùy thân nên cơ quan chức năng đã mời về trụ sở để đấu tranh.

Mới đây nhất, rạng sáng 6/8, Đội Cảnh sát hình sự, Công an quận Nam Từ Liêm và Công an phường Phương Canh (Hà Nội) đột kích bất ngờ quán karaoke Ánh Dương 2, thuộc địa bàn phường Phương Canh phát hiện tại 2 phòng hát số 103 và 201 đang có hàng chục nam nữ thanh niên có biểu hiện "phê" ma túy, đang “bay lắc” điên cuồng theo tiếng nhạc chát chúa. 

Đến con số đáng báo động

Nhận xét về tình hình sử dụng ma túy tại Việt Nam hiện nay, Thứ trưởng Nguyễn Trọng Đàm - Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho biết: “Vấn đề sử dụng, lạm dụng ma túy cũng có chiều hướng gia tăng. Con số hơn 210.000 người nghiện là phần đếm được, là phần nổi của tảng băng chìm. Trong đó, người sử dụng ma túy tập trung ở độ tuổi dưới 35, là lực lượng lao động chính của xã hội. Đáng chú ý, có 8% người nghiện ma túy ở tuổi vị thành niên, học sinh”.

Nghiên cứu của Viện Nghiên cứu tâm lý người sử dụng ma túy (PSD) năm 2014, với sự tham gia của hơn 1.000 học sinh phổ thông và sinh viên các trường đại học tại 5 quận trên địa bàn Hà Nội cho thấy, đa số các em chưa thực sự tự tin với hiểu biết của mình về ma túy. Có 4,5% số bạn cho rằng mình rất hiểu biết về khái niệm và các chất ma túy trong khi đó có tới 42,2% số người được hỏi tự đánh giá mình không hiểu về nội dung này.

Qua khảo sát, nghiên cứu đánh giá về khả năng nhận biết người nghiện ma túy và các kỹ năng phòng chống ma túy của học sinh, sinh viên còn hạn chế. Có tới 44% bạn cho rằng mình không biết dấu hiệu để nhận biết người nghiện ma túy và gần 40% khẳng định mình chưa được trang bị kỹ năng cần thiết để phòng tránh ma túy.

Hầu hết học sinh sinh viên (HSSV) đều nhận biết được những chất gây nghiện bất hợp pháp như: thuốc phiện (93,8%), heroin (89,8%) và cần sa (75,9%). Tuy nhiên, những loại ma túy có tác hại trực tiếp đến hệ thần kinh của người sử dụng và đang trở nên phổ biến hiện nay, đặc biệt là trong giới trẻ như methaphetamine (ma túy đá) chỉ có 56,4 % cho rằng chất đó khả năng gây nghiện. Khả năng gây nghiện của một số chất khác như shisha, bóng cười cũng được rất ít HSSV biết đến.

Điều đáng lo ngại là nhiều em vẫn còn những hiểu biết sai lầm về tác hại của ma túy. Có tới 23,5% số bạn đồng ý với ý kiến rằng: “Sử dụng ma túy khiến tinh thần tỉnh táo, vui vẻ, lạc quan”, 24,8% số bạn đồng ý rằng: “Sử dụng ma túy một lần thì không gây nghiện và không nguy hiểm”.

Để đấu tranh phòng, chống ma túy hiệu quả

Việc lạm dụng chất ma túy  từ quá sớm đã gây không ít nguy hiểm cho chính bản thân người sử dụng, cho gia đình và cộng đồng xã hội. Theo các chuyên gia tâm lý Viện PSD, có 3 nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng trẻ hóa độ tuổi người sử dụng ma túy hiện nay.

Thứ nhất là do sự thay đổi tâm sinh lý lứa tuổi. Thực tế cho thấy, thanh thiếu niên tìm đến ma túy vì nhiều lý do. Tuổi thanh thiếu niên là tuổi tò mò và sẵn sàng chấp nhận rủi ro. Việc sử dụng ma túy ở lứa tuổi này, thông thường do tâm lý sử dụng ma túy chỉ là để thử, cũng có thể là do sự khiêu khích của bạn bè, bắt chước người lớn, đôi khi là tâm lý muốn thể hiện mình.Một số trường hợp là do cha mẹ ít quan tâm chăm sóc, thiếu kiến thức về ma túy. Bên cạnh đó, môi trường sống có người sử dụng ma túy cũng là nguyên nhân đẩy các em đến với ma túy.

Thứ hai, thiếu hiểu biết về tác hại của ma túy. Kết quả khảo sát kiến thức về ma túy của phụ huynh học sinh trong các trường học của PSD thời gian qua cho thấy, đa số phụ huynh học sinh thiếu hoặc không có kiến thức về ma túy, đặc biệt là các loại ma túy mới. Hậu quả là, họ có những lầm tưởng về ma túy, dẫn đến việc thiếu cảnh giác, buông lỏng quản lý, vô hình tạo kẽ hở để ma túy tấn công vào chính con em mình.

Cuối cùng là do áp lực cuộc sống và ngoài xã hội.  Một trong những nguyên nhân nữa khiến tình trạng thanh thiếu niên sử dụng ma túy tăng là do học sinh không thích nghi ở trường, có khó khăn ở nhà, không đạt được kỳ vọng, căng thẳng cá nhân, hoặc bị chấn thương. Việc dùng thuốc hoặc ma túy lúc này có thể hiểu như giúp đối phó hoặc tránh đối phó với căng thẳng. Dần dần, chúng sẽ cảm thấy thèm nhớ cảm giác thoải mái, “phê pha” do ma túy mang lại và tiếp tục tìm đến nó để đáp ứng nhu cầu bản thân.

Thực tế này cho thấy, nhận thức của lứa tuổi thanh thiếu niên về ma túy và các chất gây nghiện chưa được đầy đủ. Thiếu kiến thức phòng vệ, thiếu bản lĩnh đã khiến các em dễ dàng mắc vào cái bẫy của ma túy. Việc lạm dụng chất gây nghiện đã gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, cũng như đời sống của thanh thiếu niên.

Để góp phần làm giảm những tác động của ma túy đến đời sống xã hội, theo PSD cần phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp như tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức cho thanh thiếu niên, thầy cô giáo, các bậc phụ huynh… về ma túy, kỹ năng phòng tránh ma túy, giúp các em có thông tin chính xác, kịp thời, từ đó có những quyết định đúng đắn. Công tác này cần được thực hiện nghiêm túc, thường xuyên và liên tục. Bên cạnh đó, nội dung và phương pháp truyền thông về ma túy cũng cần được cập nhật, phù hợp với từng đối tượng, từng vùng miền.

Tăng cường các hoạt động văn hóa để giải trí, vui chơi lành mạnh, bổ ích đối với từng lứa tuổi, tạo môi trường lành mạnh, giúp các em tránh xa những đối tượng xấu lôi kéo, sa ngã vào ma túy.

Củng cố mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và các cơ quan chức năng trong việc giáo dục, phòng ngừa tội phạm ma túy, tiếp tục có những biện pháp tăng cường sự giám sát của nhân dân trong tố giác tội phạm ma túy, phát động nhiều hơn nữa những phong trào toàn dân phát hiện và tố giác tội phạm ma túy.

Để đấu tranh, phòng, chống ma túy có hiệu quả và bảo vệ thế hệ trẻ khỏi hiểm họa ma túy, cần hành động quyết liệt, mạnh mẽ với các giải pháp đồng bộ, toàn diện. Sự vào cuộc, chung tay của cả cộng đồng, đặc biệt là sự gắn kết chặt chẽ của các thành viên trong gia đình sẽ góp phần bảo vệ mỗi cá nhân, giảm thiểu nguy cơ sử dụng ma túy cũng như các hành vi, lối sống không lành mạnh của giới trẻ.