Tăng cường hợp tác phòng chống ma túy Việt Nam - Thái Lan

Thông báo về tình hình, kết quả công tác phòng, chống ma túy, đoàn Thái Lan cho biết, trong những năm qua, tình hình ma túy tại Thái Lan tiếp tục diễn biến phức tạp, loại ma túy chủ yếu là hồng phiến và ma túy đá.  Thái Lan hiện có khoảng trên 1 triệu người người sử dụng ma túy, trong đó có hơn 30.000 người nghiện đã được điều trị trong năm 2022. Người sử dụng ma túy chủ yếu ở độ tuổi từ 18-34, chiếm tỷ lệ 57% trong tổng số người sử dụng ma túy toàn quốc.

Với đặc điểm là một trong những quốc gia nằm tiếp giác khu vực Tam Giác Vàng, Thái Lan đang phải đối mặt với thực trạng là nước nằm trên tuyến đường trung chuyển ma túy quốc tế từ khu vực này đi các nước khác và các khu vực trên thế giới.

Về phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng chủ yếu là vận chuyển ma túy theo đường tiểu ngạch vào Thái Lan tập kết, sau đó cất giấu ma túy lẫn với hàng hóa, nông sản hoặc các khoang kín của phường tiện để đưa đi tiêu thụ. Để tránh bị phát hiện, các đối tượng thường xuyên sử dụng nhiều phương tiện, đi thành đoàn, có xe dò đường và thường xuyên liên lạc để tránh các trạm, chốt kiểm soát ma túy của lực lượng Cảnh sát.

Năm 2021, mặc dù đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, lực lượng chức năng Thái Lan đã bắt giữ hơn 346.000 vụ với trên 360.000 đối tượng phạm tội về ma túy; thu giữ 597 triệu viên hồng phiến (tăng 61% so với năm 2020), trên 450.000 viên ecstasy, 22 tấn ma túy đá (tăng 20%), 3,37 tấn heroin (tăng 85%), 67,8 tấn cần sa (tăng 295%), 1,3 tấn ketamin.

Đáng chú ý, trên cơ sở 24 luật và các quy định liên quan, Thái Lan đã xây dựng Bộ luật về phòng, chống ma túy, có hiệu lực từ ngày 09/11/2021, trong đó có việc đưa cây cần sa ra khỏi danh mục các chất ma túy. 

Tại Thái Lan, cần sa được quản lý như một loại thảo dược, người dân được quyền đăng ký, xin phép trồng cây cần sa để sử dụng vào mục đích y tế. Việc mua bán, vận chuyển cần sa qua biên giới sẽ chỉ vi phạm quy định Hhải quan với hình phạt thấp hơn so với tội phạm ma túy. 

Văn phòng Ủy ban kiểm soát ma túy Thái Lan đang xây dựng dự thảo luật kiểm soát việc trồng, mua bán cần sa, quy định về độ tuổi, giới tính của người có thể sử dụng cần sa. Mục tiêu là để người dân có thể tiếp cận và sử dụng lợi ích của cần sa trong lĩnh vực y tế và không để cần sa bị lợi dụng vào các mục đích bất hợp pháp.

Ngoài ra, hiện Thái Lan phát hiện nhiều loại ma túy mới, cả dạng viên và dạng bột. Kết quả giám định phát hiện thành phần các loại ma túy này gồm nhiều chất ma túy khác nhau, điển hình như bột trà sữa có thành phần chính là Diazepam và các chất ma túy khác như Ketamin; ma túy cà phê (đóng gói trong bao bì cà phê), nước vui có thành phần chính là MDMA (Ecstasy).

Tại Hội nghị, đoàn đại biểu hai nước đã trao đổi, thảo luận về một số hoạt động, kết quả hợp tác quan trọng mà hai bên đã đạt được. Trong công tác trao đổi thông tin, hai bên thống nhất duy trì và phát huy hiệu quả đường dây nóng đã được thiết lập; cử cán bộ trực tiếp là đầu mối liên lạc giữa Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy và Tham tán công sứ về ma túy (Đại sứ quán Thái Lan tại Hà Nội).

Trong công tác điều tra, tùy từng trường hợp cụ thể, hai bên báo cáo cấp có thẩm quyền cho phép thành lập tổ công tác chung trực tiếp làm việc tại hiện trường để tiến hành điều tra chung, thẩm vấn hoặc tổ chức các cuộc họp trực tuyến chia sẻ thông tin kịp thời, hiệu quả về các đường dây tội phạm ma túy xuyên quốc gia; phối hợp điều tra mở rộng, thu thập các chứng cứ có liên quan nhằm triệt phá toàn bộ đường dây, tổ chức tội phạm ma túy, truy bắt đối tượng truy nã lẩn trốn trên lãnh thổ của nhau.

Trên thực tế, được sự cho phép của lãnh đạo Bộ Công an Việt Nam, hiện C04 đang tham gia chuyên án do Cảnh sát Thái Lan thực hiện; tổ chức xác minh, cung cấp thông tin về một số đối tượng người Việt Nam có liên quan đến đường dây tội phạm ma túy xuyên quốc gia liên quan đến hai nước Thái Lan và Lào.

Hai bên cũng thống nhất tăng cường trao đổi thông tin tiền xuất khẩu các loại tiền chất, hóa chất bao gồm các chất thuộc danh mục quản lý theo hệ thống thông báo tiền xuất khẩu trực tuyến (PEN-Online) và nằm ngoài danh mục thông qua hệ thông báo cáo của Trung tâm điều phối sông MeKong an toàn về kiểm soát ma túy (Trung tâm SMCC).

Đối với việc triển khai Trung tâm SMCC giữa 6 nước (Campuchia, Trung Quốc, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam) giai đoạn 2019-2022, được sự cho phép của Chính phủ, Bộ Công an Việt Nam, hiện Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đang tiến hành hoàn thiện trụ sở để đón đại biểu các nước sang làm việc trong Quý I/2023.

Hoàng Giang