Hiệu quả của phòng, chống ma túy ngay tại cơ sở

Quảng Nham là xã bãi ngang thuộc huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa, có dân số đông, với gần 18 nghìn nhân khẩu. Người dân trên địa bàn sống chủ yếu bằng nghề khai thác, đánh bắt hải sản ở nhiều vùng biển. Do đặc điểm về địa bàn, dân số, nghề nghiệp và trình độ văn hóa nên địa bàn xã Quảng Nham luôn tiềm ẩn các vấn đề phức tạp về an ninh, trật tự, nhất là tệ nạn ma túy.

Trong thời gian qua, quán triệt các quy định Luật Phòng, chống ma túy 2021, UBND xã Quảng Nham đã tập trung chỉ đạo triển khai nghiêm túc đến các tổ chức đoàn thể, cán bộ, đảng viên và nhân dân, trong đó trọng tâm là đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Luật Phòng, chống ma túy, hậu quả, tác hại của ma túy và trách nhiệm trong công tác phòng, chống ma túy bằng nhiều hình thức; đồng thời phân công trách nhiệm các tổ chức đoàn thể, cán bộ thôn, Công an viên trực tiếp tuyên truyền đến các gia đình và bản thân người nghiện để thực hiện các biện pháp cai nghiện và quản lý người nghiện.

Đặc biệt, lực lượng Công an xã đã chủ trì phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, các thôn trong xã tiến hành rà soát, lập danh sách, điều tra sâu toàn bộ các thông tin về người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy bảo đảm đầy đủ, chính xác; từ đó thiết lập hồ sơ quản lý riêng biệt đối với từng đối tượng, định kỳ hằng tháng theo dõi sát diễn biến hoạt động, nguồn cung cấp ma túy và bổ sung tài liệu trong hồ sơ quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy.

Thông qua việc điều tra sâu, kỹ từng đối tượng nghiện cũng làm rõ mức độ nghiện, điều kiện hoàn cảnh, các mối quan hệ xã hội, nắm bắt tư tưởng, thái độ của người nghiện để áp dụng biện pháp cai nghiện phù hợp, đạt hiệu quả.

Lực lượng công an đã chia ra từng trường hợp cụ thể. Đối với người nghiện có thời gian nghiện lâu năm, sự quan tâm của gia đình hạn chế, các mối quan hệ xã hội phức tạp, khó quản lý, tiềm ẩn nguy cơ phạm tội và vi phạm pháp luật thì thiết lập hồ sơ, phối hợp với Phòng LĐTB&XH, Viện kiểm sát nhân dân huyện và Tòa án nhân dân huyện có quyết định đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc của tỉnh.

Đối với người nghiện mới, có sự quan tâm phối hợp của gia đình thì thiết lập hồ sơ, ban hành quyết định cai nghiện tại gia đình hoặc vận động điều trị cai nghiện thay thế bằng methadone tại trung tâm y tế huyện. Quá trình người nghiện cai nghiện tại gia đình và cai nghiện bằng methadone thường xuyên có sự phối hợp quản lý, giám sát thông qua gia đình, qua cán bộ được phân công, hàng xóm và cán bộ Công an xã.

Đồng thời phối hợp với gia đình và một số cơ sở chế biến hải sản tạo việc làm cho số người nghiện, hạn chế việc tiếp xúc với các mối quan hệ xã hội phức tạp hoặc người nghiện ở địa bàn khác, bảo đảm cho việc cai nghiện đạt hiệu quả.

Còn đối với người nghiện thực hiện cai nghiện tại gia đình và cai nghiện thay thế bằng methadone, hằng tháng Công an xã vẫn thường xuyên gọi hỏi, giáo dục, hoặc triệu tập làm việc; trường hợp phát hiện vẫn sử dụng trái gọi phép chất ma túy thì kiên quyết đấu tranh làm rõ nguồn cung cấp ma túy đồng thời phối hợp với gia đình lập hồ sơ đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Thông qua việc quản lý chặt chẽ người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy nhất là việc kiên quyết truy nguồn cung cấp ma túy cho người nghiện, lực lượng công an xã đã thu thập được nhiều thông tin về đối tượng bán trái phép ma túy ở địa bàn Quảng Nham và các địa bàn khác trong huyện; từ đó giúp cho cơ quan Công an lập kế hoạch, tổ chức lực lượng đấu tranh, triệt xóa.

Không để phát sinh người nghiện mới

Theo lãnh đạo UBND xã Quảng Nham, nhờ việc chỉ đạo, triển khai đồng bộ các biện pháp trên, đặc biệt là vai trò trách nhiệm của lực lượng Công an, trong thời gian qua đã có 4 điểm bán trái phép chất ma túy được đấu tranh triệt xóa; 21/21 người nghiện đều được cấp giấy xác định tình trạng nghiện; lập hồ sơ đưa 7 người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; 12 người nghiện cai nghiện tại gia đình; 2 người nghiện thực hiện cai nghiện thay thế bằng methadone. Việc thực hiện cai nghiện và quản lý người nghiện đang đạt hiệu quả, không để phát sinh người nghiện mới.

Từ kết quả công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm ma túy, đặc biệt là công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy đã góp phần quan trọng giảm phát sinh các loại tội phạm và vi phạm pháp luật khác. Tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn xã Quảng Nham có nhiều chuyển biến tốt hơn so với những năm trước, được nhân dân đồng tình, ghi nhận và đánh giá cao.

Bên cạnh những kết quả đạt được, hiện nay, các cơ sở cai nghiện ma túy công lập trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa hiện đã rơi vào tình trạng quá tải, mặc dù UBND tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo quyết liệt trong việc nâng cấp, tăng công suất cho các cơ sở cai nghiện công lập nhưng việc đầu tư, xây dựng cần có lộ trình và thời gian, nên đến nay các cơ sở cai nghiện công lập vẫn chưa đáp ứng yêu cầu công tác cai nghiện, không thể tiếp tục đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Công tác cai nghiện ma tuý tại gia đình cộng đồng theo quy định phải có sự hỗ trợ chuyên môn của tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy với sự phối hợp của gia đình, cộng đồng và chịu sự quản lý của Chủ tịch UBND cấp xã. Tuy nhiên, hiện nay, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa chưa có tổ chức, cá nhân đủ điều kiện cung cấp dịch vụ cai nghiện ma tuý tại gia đình, cộng đồng theo quy định.

Ngoài ra, người sau cai nghiện có nhiều hạn chế về thể chất, tâm lý nên gặp nhiều bất lợi trong việc tìm kiếm việc làm sau cai nghiện; còn thiếu các cơ chế, chính sách cụ thể trong việc tạo việc làm cho người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng, phòng, chống tái nghiện.

Từ thực tiễn này, UBND xã Quảng Nham đề xuất Chính phủ có chỉ đạo thống nhất từ Trung ương đến địa phương về việc bảo đảm điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân sự để tổ chức cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng; xây dựng chính sách khuyến khích tổ chức, doanh nghiệp tham gia công tác cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng theo quy định tại Nghị định số 116 của Chính phủ.

Bộ LĐTB&XH và các bộ, ngành có liên quan tham mưu cơ chế, chính sách cụ thể, huy động các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong việc tạo việc làm cho người sau cai nghiện. Bộ Y tế có chỉ đạo thống nhất trong công tác xác định tình trạng nghiện ma túy; tránh trường hợp cấp cơ sở đề nghị xác định tình trạng nghiện nhưng cơ sở y tế lại tiến hành xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể và sử dụng kết quả đó để kết luận về tình trạng nghiện. UBND tỉnh Thanh Hóa sớm chỉ đạo hoàn thành việc đầu tư, nâng cấp các cơ sở cai nghiện công lập trên địa bàn tỉnh nhằm đáp ứng yêu cầu công tác cai nghiện trong tình hình hiện nay.

Theo Bộ Công an, trong thời gian qua, Bộ đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương triển khai quyết liệt công tác rà soát, thống kê, xác định tình trạng nghiện, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, quản lý sau cai theo Công điện 365 của Thủ tướng Chính phủ; ban hành Hướng dẫn chi tiết công tác quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, cai nghiện ma túy để địa phương thống nhất thực hiện; triển khai ứng dụng phần mềm Quản lý đối tượng của Công an cấp xã trên Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy.

Tính đến tháng 2/2023, tổng số người sử dụng trái phép chất ma túy trên toàn quốc là 48.203 người. Cả nước có 191.410 người nghiện ma túy. Tổng số người được xác định tình trạng nghiện năm 2022 là 37.592 người...

Công tác rà soát, thống kê, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy; lập hồ sơ đưa đi cai nghiện bắt buộc tiếp tục được lãnh đạo, chính quyền các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo thực hiện và thực hiện thống nhất, đồng bộ, hiệu quả trên phạm vi toàn quốc. Việc rà soát được thực hiện ngay từ dưới cơ sở xã, phường, thị trấn, qua đó giúp các cấp, các ngành nhận diện rõ những tồn tại, nguy cơ, hậu quả, trách nhiệm, phần việc của từng bộ ngành, địa phương phải thực hiện, từ đó xây dựng, cụ thể hóa những kế hoạch, biện pháp, cách thức chỉ đạo sát thực tiễn.

Trong thời gian tới, Bộ Công an tiếp tục khai thác hiệu quả Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và quản lý sau cai; chỉ đạo lực lượng Công an xã, phường, thị trấn triển khai quyết liệt công tác xác định tình trạng nghiện, lập hồ sơ áp dụng các biện pháp cai nghiện, công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và quản lý sau cai

Hoàng Giang