Hơn 5,1 nghìn cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy

Trong đó, có 18 cơ sở (tại 11 tỉnh, thành phố) thuộc ngành LĐTB&XH quản lý và 9 cơ sở (tại 09 tỉnh, thành phố) thuộc ngành Công an quản lý. Như vậy đến nay tất cả tuyến huyện đều có đủ khả năng xác định tình trạng nghiện ma túy, có 40% số trạm y tế xã có khả năng xác định tình trạng nghiện ma túy.

Nhiều tỉnh, thành phố đã có trên 80% số trạm y tế xã có đủ khả năng xác định tình trạng nghiện như: Bắc Giang, Bến Tre, Cà Mau, Đà Nẵng, Hà Giang, Hải Dương, Sóc Trăng, Thừa Thiên Huế, Trà Vinh, Vĩnh Phúc.

Triển khai Luật Phòng chống ma túy, trong công tác xác định tình trạng nghiện, thời gian qua, Bộ Y tế đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan xây dựng và trình ban hành Nghị định số 109/2021/NĐ-CP ngày 8/12/2021 của Chính phủ quy định cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy; hồ sơ, trình tự, thủ tục xác định tình trạng nghiện ma túy; Thông tư số 18/2021/TT-BYT ngày 16/11/2021 của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định tiêu chuẩn chẩn đoán và quy trình chuyên môn để xác định tình trạng nghiện ma túy.

Bộ Y tế cũng đã chỉ đạo Sở Y tế các tỉnh, thành phố tiến hành công bố danh sách cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh, thành phố trên Cổng thông tin điện tử của Sở Y tế.

Đồng thời tổ chức tập huấn hướng dẫn việc triển khai Thông tư số 18/2021/TT-BYT của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định tiêu chuẩn chẩn đoán và quy trình chuyên môn để xác định tình trạng nghiện ma túy cho Sở Y tế 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các Bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế ; Cục Y tế, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an); Cục Quân Y (Bộ Quốc phòng), Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội (Bộ LĐTB&XH).

Sau khi được tham gia tập huấn, Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã xây dựng kế hoạch, tổ chức tập huấn cho các cơ sở y tế, rà soát các điều kiện cần thiết và công bố danh sách các cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy trên trang thông tin điện tử của Sở Y tế.

Tuy nhiên, công tác xác định tình trạng nghiện đang gặp phải một số khó khăn do tại một số địa phương chưa có sự vào cuộc đồng bộ của các cấp ủy, chính quyền, địa phương trong việc quan tâm, bố trí nguồn lực, vật lực, tài lực cho công tác phòng, chống ma túy nói chung và công tác xác định tình trạng nghiện ma túy nói riêng.

Hơn nữa, Nghị định số 109/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy và hồ sơ, trình tự, thủ tục xác định tình trạng nghiện ma túy đã được ban hành. Dù đã mở rộng các điều kiện nhưng nhiều cơ sở cai nghiện không đáp ứng được là  cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy do không có đủ nhân lực nhất là cán bộ y tế.

Về chuyên môn y tế việc xác định tình trạng nghiện ma túy trong nhiều trường hợp là rất khó, phụ thuộc rất nhiều vào năng lực chuyên môn của cán bộ y tế. Do vậy, nếu tiếp tục hạ các tiêu chuẩn chuyên môn về năng lực của cán bộ y tế tham gia xác định tình trạng nghiện có thể không đáp ứng được yêu cầu trong chẩn đoán xác định tình trạng nghiện.

Hướng dẫn về khung giá dịch vụ xác định tình trạng nghiện ma túy

Một điểm khó khăn nữa đó là, do thiếu hướng dẫn về nội dung và định mức chi cho dịch vụ xác định tình trạng nghiện ma túy nên các cơ sở y tế không có căn cứ để lập dự trù ngân sách thực hiện công tác xác định tình trạng nghiện ma tuý tại địa phương.

Một số địa phương chưa ban hành cơ chế phối hợp giữa các Sở nên chưa quy định rõ trách nhiệm của các đơn vị trong dự trù, phê duyệt và sử dụng kinh phí xác định tình trạng nghiện ma túy của địa phương.

Để khắc phục tình trạng nay, hiện nay, Bộ Y tế đã giao cho Cục Quản lý khám, chữa bệnh xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật và khung giá dịch vụ. Qua đó sẽ phối hợp với Bộ tài chính để ban hành văn bản hướng dẫn khung giá dịch vụ xác định tình trạng nghiện ma túy.

Ngoài ra, trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục triển khai tập huấn, hướng dẫn nâng cao năng lực cho cán bộ các cơ sở y tế thực hiện việc xác định tình trạng nghiện ma túy. Kịp thời hỗ trợ nâng cao năng lực cho các địa phương có nhu cầu nâng cao năng lực xác định tình trạng nghiện ma túy.

Bộ Y tế cũng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm đầu tư ngân sách, xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị và bố trí nguồn lực để thực hiện công tác xác định tình trạng nghiện ma túy theo đúng thẩm quyền được giao được quy định tại Nghị định số 109/2021/NĐ-CP. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát các hoạt động xác định tình trạng nghiện ma túy thuộc địa bàn quản lý.

Hoàng Giang