Mô hình tự xét nghiệm HIV tại nhà - giải pháp hiệu quả cho người nguy cơ nhiễm HIV

19/07/2022 11:46

(Chinhphu.vn) - Với mục đích giúp cho người dân tiếp cận nhanh hơn với các dịch vụ phòng ngừa HIV, mô hình xét nghiệm HIV tại nhà đã và đang được triển khai ở nhiều tỉnh thành trên cả nước.

Mô hình tự xét nghiệm HIV tại nhà - giải pháp hiệu quả cho người nguy cơ nhiễm HIV - Ảnh 1.

Người dân có thể truy cập trang web tự xét nghiệm HIV để đăng ký sinh phẩm. Ảnh: Thùy Chi

Hiện nay, HIV/AIDS vẫn đang là gánh nặng bệnh tật tại Việt Nam. Theo số liệu báo cáo của các địa phương, hiện có hơn 242.000 người nhiễm HIV, lũy tích tử vong là 110.990 trường hợp. Năm 2021, cả nước phát hiện hơn 13.000 người nhiễm HIV và 1.855 người nhiễm HIV tử vong. Trước đây, hình thái lây nhiễm HIV ở Việt Nam chủ yếu lây qua đường máu ở nhóm nghiện chích ma túy và lây qua đường tình dục ở nhóm phụ nữ mại dâm. Tuy nhiên, lây truyền qua đường quan hệ tình dục ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) đang có xu hướng tăng mạnh trong những năm gần đây.

Ngày nay, nhiều nghiên cứu cho thấy người nhiễm HIV có thể duy trì tuổi thọ cao hơn nếu tiếp cận điều trị sớm và tuân thủ điều trị. Do đó, để phát hiện tình trạng bệnh và được điều trị thuốc kháng ARV sớm thì cần thiết phải được xét nghiệm sớm, chính vì vậy mô hình xét nghiệm HIV tại nhà là mô hình rất cần thiết.

Tại Sơn La, mô hình này chính thức được triển khai từ cuối tháng 6/2022 với sự hỗ trợ từ Dự án Quỹ toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS nhằm giúp mọi người dân dễ dàng tiếp cận với dịch vụ y tế, đồng thời cảm thấy an toàn, thoải mái hơn và chủ động hơn khi tự làm xét nghiệm.

BSCK II. Nguyễn Tuấn Anh, Trưởng khoa phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Sơn La cho biết, đây là hình thức tự xét nghiệm HIV chính xác, tiện lợi, an toàn, tính bảo mật cao và hoàn toàn miễn phí.

Chỉ cần điện thoại thông minh hay chiếc máy tính bàn có kết nối mạng Internet là người dân có thể tự đánh giá nguy cơ nhiễm HIV và nhận test tự xét nghiệm HIV. Đặc biệt, người dân có thể tự xét nghiệm HIV thông qua hình thức cung cấp kit tự xét nghiệm HIV bằng dịch miệng qua ứng dụng trực tuyến. Đây là hình thức tự xét nghiệm HIV chính xác, tiện lợi, an toàn, tính bảo mật cao và hoàn toàn miễn phí.

Thông qua trang web https://tuxetnghiem.vn đã được xây dựng bởi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Cục Phòng chống HIV/AIDS, Bộ Y tế để tăng cường tiếp cận với dịch vụ xét nghiệm HIV một cách tiện lợi, bảo mật và thân thiện hơn. Trang web được thiết kế để khách hàng có thể tạo tài khoản của riêng mình để đặt bộ kit tự xét nghiệm HIV. Nhằm giúp khách hàng biết cách sử dụng, trên trang web có một video minh họa cùng với hướng dẫn từng bước thực hiện xét nghiệm và đồng thời trong mỗi bộ xét nghiệm đều có hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt và có hình ảnh từ nhà sản xuất. Khi có tài khoản, khách hàng đăng nhập vào website  http://tuxetnghiem.vn/  để đăng ký nhận test tự xét nghiệm HIV bằng dịch miệng.

BSCK II. Nguyễn Tuấn Anh cho biết, Sơn La đưa ra chỉ tiêu mỗi tháng sẽ tiếp cận được 200 khách hàng, và phấn đấu sẽ đạt được con số cao hơn nữa trong tương lai khi mô hình tiếp cận được nhiều khách hàng hơn nữa. Để làm được việc này, sẽ cần phải đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông để nhiều người biết đến mô hình này nhiều hơn.

"Có hai cách để người có nhu cầu nhận sinh phẩm. Cách một sẽ không mất tiền nếu họ đến cơ sở tại CDC. Cách 2, nếu người có nhu cầu đăng ký nhận qua bưu điện thì họ sẽ phải mất chi phí trả tiền vận chuyển bưu phẩm đó", ông Tuấn Anh cho hay.

Tại Đà Nẵng, mới đây địa phương cũng đã triển khai mô hình này. Test được cung cấp qua dịch vụ bưu điện, qua đồng đẳng viên hoặc khách hàng tự đến lấy tại Khoa Phòng, chống HIV/AIDS - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Đà Nẵng.

Trong một lần đặt hàng, ngoài test, khách hàng được nhận kèm tối đa 15 sản phẩm (hoặc bao cao su, hoặc gói gel bôi trơn, hoặc cả 2) tùy theo nhu cầu. Sau khi nhận test, khách hàng tự xét nghiệm tại nhà và thông báo kết quả qua trang web. Khách hàng sẽ được tư vấn trực tiếp qua Facebook, zalo cá nhân, hotline. Tuy không bắt buộc nhưng khách hàng được khuyến khích nên chia sẻ kết quả của mình để cán bộ y tế và nhân viên tiếp cận cộng đồng có thể hỗ trợ họ kết nối với dịch vụ sau xét nghiệm.

Theo các chuyên gia khẳng định, mô hình này đã được triển khai ở nhiều nước và đã chứng minh tính khả thi và có hiệu quả. Mục tiêu của mô hình thí điểm và phân phối kít tự xét nghiệm qua trang web là phải kết nối với điều trị ca dương tính mới, đồng thời kết nối với dịch vụ điều trị dự phòng phơi nhiễm HIV (PrEP).

Với mô hình này, hy vọng sẽ giúp cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại Đà Nẵng cũng như nhiều địa phương trong cả nước, cùng tiến tới đạt được mục tiêu lớn của chiến lược quốc gia về chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030.

Thùy Chi

Top