Nhân rộng mô hình Đoàn Thanh niên nói 'không' với ma túy
(Chinhphu.vn) - Thời gian qua, các cấp bộ đoàn tại các địa phương đã chủ động triển khai phong trào Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc với nhiều mô hình hay, hiệu quả. Thông qua các mô hình đã phát huy vai trò xung kích, tình nguyện của đoàn viên, thanh niên trong công tác phòng, chống ma túy, làm giảm tệ nạn xã hội trong đoàn viên, thanh niên tại địa phương.
Xây dựng nhiều mô hình Khu dân cư không có thanh thiếu nghiện ma túy
Tại Sóc Trăng, đồng chí Huỳnh Thị Cẩm Hồng - Bí thư Huyện đoàn Mỹ Xuyên, cho biết: Để phát huy vai trò của các cấp bộ đoàn trong công tác phòng, chống ma túy, Ban Thường vụ Huyện đoàn đã chỉ đạo đoàn các xã, thị trấn đẩy mạnh xây dựng mô hình Khu dân cư không có thanh thiếu niên mắc tệ nạn xã hội. Theo đó, tổ chức cho thanh thiếu niên đăng ký tham gia phong trào 3 không (không thử, không giữ, không dùng ma túy) và thành lập các đội hình thanh niên xung kích với vai trò tuyên truyền, tích cực tham gia phát hiện, tố giác tội phạm, phối hợp cảm hóa, giúp đỡ thanh niên chậm tiến tái hòa nhập cộng đồng.
Để việc triển khai thực hiện mô hình đạt hiệu quả thiết thực, thời gian qua, các cơ sở đoàn thường xuyên phối hợp với công an trên địa bàn đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội, nhất là phổ biến pháp luật về phòng, chống ma túy, chương trình quốc gia phòng, chống tội phạm, mua bán phụ nữ, trẻ em và những tác hại của ma túy, mại dâm với nhiều hình thức phong phú, phù hợp với từng đối tượng thanh niên như: chiếu video phóng sự, hình ảnh tuyên truyền trực quan.
Bên cạnh đó, các cơ sở đoàn tăng cường công tác nắm tình hình đoàn viên, thanh niên, phân loại từng địa bàn để có lộ trình giảm tệ nạn ma túy, tệ nạn xã hội phù hợp, như: đối với khu dân cư ít tệ nạn xã hội thì cho đăng ký phấn đấu xây dựng chi đoàn không có tệ nạn xã hội, tệ nạn ma túy; đối với đơn vị phức tạp, trọng điểm thì cho đăng ký làm giảm tỷ lệ tệ nạn ma túy, tệ nạn xã hội trong thanh thiếu niên. Đồng thời, quan tâm tổ chức các hoạt động thể thao, văn hóa, văn nghệ, tạo điều kiện cho đoàn viên, thanh niên có sân chơi lành mạnh, tránh nguy cơ bị rủ rê, lôi kéo vào ma túy và các tệ nạn xã hội.
Kết quả, sau một năm triển khai thực hiện mô hình, các cơ sở đoàn trong huyện đã thành lập được 6 đội hình thanh niên xung kích, với 85 thành viên tham gia, tổ chức 56 buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật, thu hút trên 2.000 lượt đoàn viên, thanh thiếu niên tham gia.
Cùng với Huyện đoàn Mỹ Xuyên, thời gian qua, Huyện đoàn Trần Đề (thuộc tỉnh Sóc Trăng) cũng đã xây dựng nhiều mô hình phát huy vai trò của đoàn viên, thanh niên trong tham gia phòng, chống ma túy. Đồng chí Lâm Minh Đoàn - Phó Bí thư Huyện đoàn Trần Đề cho biết: Ban Thường vụ Huyện đoàn đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đưa ra nhiều giải pháp với các hình thức đa dạng, phong phú nhằm phát huy hiệu quả công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong từng nhóm đối tượng có nguy cơ cao về các tệ nạn xã hội, ma túy. Nổi bật là Huyện đoàn đã triển khai thực hiện mô hình Giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phòng chống các loại tội phạm, phòng, chống ma túy trong thanh thiếu niên đến 100% đoàn các xã, thị trấn.
Theo đó, các cấp bộ đoàn trong huyện tập trung hướng các hoạt động tuyên truyền đoàn viên, thanh thiếu niên trong phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy, tập trung vào những đối tượng thanh thiếu niên ở địa bàn trọng điểm, địa bàn vùng xa và nhóm thanh thiếu niên có nguy cơ cao, qua đó đã phối hợp tuyên truyền 11 cuộc cho hơn 3.180 lượt cán bộ, hội viên, học sinh về tác hại của ma túy và các biện pháp phòng tránh đối với ma túy. Đồng thời, các cấp bộ đoàn còn tổ chức nhiều hoạt động giáo dục cho đoàn viên, đội viên, thanh thiếu niên thông qua các ngày kỷ niệm như: Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26/3); Ngày Thế giới phòng, chống ma túy (26/6)... với nhiều hình thức, nội dung phong phú như: nói chuyện chuyên đề, tọa đàm, hội thi tìm hiểu kiến thức pháp luật.
Ngoài ra, các cơ sở đoàn trong huyện còn củng cố hoạt động của Câu lạc bộ Tuyên truyền phòng, chống ma túy, mô hình Ấp giảm tội phạm và tệ nạn xã hội. Kết quả đã đăng tải trên 56 tin, bài tuyên truyền về phòng, chống ma túy trên mạng xã hội, giúp nâng cao nhận thức và phát huy vai trò của tuổi trẻ trong công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội, đồng thời đưa đi cai nghiện 3 đối tượng và giáo dục tại xã, thị trấn 11 đối tượng.
Song song với triển khai thực hiện các mô hình tuyên truyền phòng, chống tệ nạn xã hội, các cấp bộ đoàn còn quan tâm xây dựng các mô hình hỗ trợ thanh niên chậm tiến, thanh niên sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng. Điển hình như Thành đoàn Sóc Trăng đã xây dựng mô hình Thanh niên tái hòa nhập cộng đồng nhằm hỗ trợ, thắp sáng ước mơ hoàn lương của các thanh niên sau cai nghiện.
Trong năm 2022, Thành đoàn đã phối hợp với các ngành chức năng có liên quan tổ chức đến thăm và hỗ trợ cho người sau cai nghiện ma túy hoàn lương tái hòa nhập cộng đồng trên địa bàn. Tại buổi gặp gỡ, đoàn đã nhắn nhủ, động viên các thanh niên sau cai nghiện không tự ti, mặc cảm, sống lạc quan, tích cực tham gia các hoạt động tại địa phương, không tái nghiện, sớm tìm việc làm ổn định. Đồng thời, trao hỗ trợ cho 11 người sau cai nghiện ma túy hoàn lương, tiến bộ, mỗi suất 1 triệu đồng tại phường 2, phường 7, phường 8 để có nguồn vốn tìm việc làm, học nghề, tái hòa nhập cộng đồng. Ngoài ra, cơ sở đoàn các phường cũng thường xuyên đến thăm hỏi, trao quà hỗ trợ cho các thanh niên chậm tiến, thanh niên sau cai nghiện ma túy.
Theo đồng chí Nguyễn Trần Anh Duy - Bí thư Thành đoàn Sóc Trăng, hoạt động hỗ trợ thanh niên chậm tiến, thanh niên sau cai nghiện ma túy tái hòa nhập cộng đồng là hoạt động thường niên của tổ chức đoàn, hội thành phố Sóc Trăng. Từ đó nhằm hỗ trợ thanh niên sau cai nghiện ma túy có việc làm, ổn định cuộc sống, đồng thời phát huy vai trò của tổ chức đoàn trong việc làm điểm tựa tinh thần cho thanh niên sau cai nghiện trở thành người có ích cho gia đình và xã hội.
Tại Trà Vinh, công tác xây dựng phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc" trên địa bàn xã Nguyệt Hóa, huyện Châu Thành thời gian qua đã phát huy hiệu quả tích cực, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật được tăng cường với nhiều hình thức, nội dung phù hợp. Bên cạnh, các CLB, mô hình tự quản về an ninh trật tự (ANTT) trên địa bàn xã thường xuyên được củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động, góp phần tích cực phòng ngừa tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật trên địa bàn. Hiện nay, trên địa bàn xã có các CLB: "Phụ nữ quản lý, giáo dục người thân trong gia đình không phạm tội và tệ nạn xã hội", "Phát hiện, tố giác và vây bắt tội phạm", "Tuyên truyền, cảm hóa, giáo dục đối tượng" tại cơ sở tôn giáo, "Địa bàn không ma túy".
Đáng ghi nhận là CLB "Địa bàn không ma túy" ấp Cổ Tháp A, xã Nguyệt Hóa đã tổ chức thực hiện có hiệu quả các biện pháp, góp phần bảo đảm ổn định tình hình trật tự, an toàn xã hội, nhất là tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn.
CLB "Địa bàn không ma túy" ấp Cổ Tháp A được thành lập vào năm 2018 với nhiệm vụ tuyên truyền, vận động Nhân dân không tàng trữ, mua bán, sử dụng trái phép chất ma túy; thực hiện tốt các quy định của pháp luật về phòng, chống ma túy; kịp thời tố giác với cơ quan công an khi phát hiện đối tượng vi phạm pháp luật về ma túy; phối hợp ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về ma túy; phối hợp với gia đình người nghiện ma túy giúp đối tượng tự cai nghiên tại gia đình; tăng cường quản lý, giáo dục thanh, thiếu niên ở địa phương thực hiện tốt khẩu hiệu "Nói không với ma túy"; tích cực quản lý, giáo dục các đối tượng sử dụng ma túy sửa đổi tốt.
Thời gian qua, những bạn trẻ ở CLB thường xuyên phối hợp, lồng ghép tuyên truyền về các phương thức, thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, phát động phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc", hậu quả, tác hại của ma túy đối với con người, xã hội, các biện pháp phòng ngừa các đối tượng lợi dụng, lôi kéo thanh, thiếu niên sử dụng trái phép chất ma túy được 156 cuộc, hơn 4.800 người dự. Kết hợp công an xã và các ban, ngành, đoàn thể quản lý, giáo dục, sửa đổi tốt 13 đối tượng thuộc diện quản lý, vận động 4 đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy cai nghiện tự nghiện tại gia đình. Vận động doanh nghiệp trên địa bàn hỗ trợ 8 đối tượng có công ăn việc làm, có thu nhập ổn định. Đến nay trên địa bàn ấp Cổ Tháp A chưa phát sinh đối tượng sử dụng trái phép và người nghiện ma túy, tình hình ANTT được bảo đảm ổn định, người dân an tâm lao động, sản xuất, phát triển kinh tế.
Chị Thạch Thị Minh Châu, Chủ nhiệm CLB cho biết: các thành viên CLB phối hợp đoàn thể ấp đến tận hộ gia đình trong khu vực do CLB quản lý, thường xuyên tuyên truyền về tác hại của ma túy; khi có đám tiệc, hội, họp từng thành viên của CLB lồng ghép tuyên truyền, tác động đến thanh niên, người thân hiểu rõ những quy định của pháp luật và tác hại của tệ nạn ma túy ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế, gia đình.
Ngoài ra, khi cập nhật được danh sách các đối tượng nghi vấn sử dụng trái phép ma túy, công an xã gửi thông tin, danh sách để Ban chủ nhiệm nắm và kịp thời đến tuyên truyền từng hộ, người sử dụng trái phép chất ma túy. Qua đó, được người dân hưởng ứng, tích cực ủng hộ Ban chủ nhiệm, khi phát hiện đối tượng nghi vấn sử dụng trái phép chất ma túy, chủ động báo tin đến cơ quan chức năng để giải quyết kịp thời.
Xác định công tác bảo đảm ANTT là nhiệm vụ quan trọng, Cấp ủy Chi bộ ấp Cổ Tháp A thường xuyên quán triệt đến đảng viên và Nhân dân tích cực góp sức cùng với Ban chủ nhiệm CLB "Địa bàn không ma túy" phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm, tệ nạn ma túy, chung tay đẩy lùi tệ nạn ma túy, phấn đấu giữ vững ấp an toàn về ANTT, góp phần xây dựng thành công xã nông thôn mới nâng cao.
Đồng chí Lâm Hữu Tùng, Chủ tịch UBND xã Nguyệt Hóa, huyện Châu Thành nhận xét: CLB "Địa bàn không ma túy" ấp Cổ Tháp A hoạt động rất tốt, hiệu quả. Thời gian tới sẽ chỉ đạo lực lượng công an xã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể thực hiện tốt công tác quản lý đối tượng, quản lý thanh, thiếu niên, đồng thời tổ chức xuống tận các hộ gia đình tuyên truyền, vận động con em trong gia đình không tụ tập đêm khuya, không có sử dụng trái phép chất ma túy, không vi phạm pháp luật; xây dựng kế hoạch tổ chức hội thao như bóng đá, bóng chuyền để thanh, thiếu niên trên địa bàn tham gia;
Chỉ đạo CLB "Địa bàn không ma túy" tích cực phối hợp công an xã phát hiện, tố giác thanh, thiếu niên nghi sử dụng trái phép chất ma túy và có giải pháp tháo gỡ. Tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của cấp trên về công tác phòng, chống tội phạm, phòng, chống ma túy, quyết tâm bảo đảm trên địa bàn của xã không có còn thanh, thiếu niên vi phạm, nghi sử dụng chất ma túy, tàng trữ trái phép chất ma túy, tiếp tục thực hiện tốt công tác bảo đảm ANTT, phấn đấu đảm bảo xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.
Với sự chung tay của cả hệ thống chính trị cùng tinh thần kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tệ nạn ma túy, đặc biệt là CLB "Địa bàn không ma túy" đã phát huy hiệu quả, góp phần giữ vững ấp an toàn về ANTT, Chi bộ ấp Cổ Tháp A đạt danh hiệu trong sạch, vững mạnh.
Bàn giải pháp "dài hơi" cho phòng chống ma tuý trong thanh, thiếu niên
Ngày 13/10 vừa qua, tại Hà Nội, Văn phòng Bộ Công an tổ chức Hội thảo lấy ý kiến góp ý dự thảo Đề án phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên đến năm 2030.
Theo báo cáo tại hội thảo, trong những năm gần đây, tình hình tội phạm và tệ nạn xã hội, nhất là tội phạm và vi phạm pháp luật về ma túy trong thanh, thiếu niên diễn biến phức tạp.
Từ ngày 15/12/2020 đến ngày 14/5/2023, toàn quốc phát hiện, bắt giữ 136.336 đối tượng là thanh, thiếu niên phạm tội; trong đó tội phạm về ma túy chiếm 31,9%...
Đáng chú ý, số người nghiện, người sử dụng ma túy tổng hợp, sử dụng đồng thời nhiều loại ma túy có xu hướng gia tăng, chiếm tỉ lệ lớn (trên 50%), nhất là trong thanh, thiếu niên, khó kiểm soát, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tội phạm và vi phạm pháp luật.
Trước tình hình phức tạp của tội phạm và tệ nạn ma túy trong thanh, thiếu niên, thời gian qua, lực lượng Công an nhân dân đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, ban ngành, tổ chức, nhất là với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; coi đây vừa là yêu cầu, vừa là nguyên tắc để tạo nên sức mạnh tổng hợp trong công tác phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên…
Tại hội thảo, các đại biểu đã đưa ra nhiều ý kiến đóng góp quan trọng vào các mục tiêu cụ thể dựa trên cơ sở mục tiêu tổng quát, đó là ngăn chặn và đẩy lùi ma túy trong thanh niên, thiếu niên; làm giảm số lượng thanh, thiếu niên nghiện ma túy, sử dụng trái phép chất ma túy, vi phạm pháp luật và phạm tội về ma túy hàng năm, góp phần xây dựng thế hệ thanh, thiếu niên Việt Nam phát triển toàn diện.
Thiếu tướng Hoàng Anh Tuyên nhấn mạnh, mục tiêu chính của đề án tập trung vào phòng chống ma túy trong nhóm thanh thiếu niên, đặc biệt là đối tượng thuộc diện nguy cơ; đồng thời có các chương trình giúp đỡ, hỗ trợ số đối tượng nghiện ma túy cai nghiện và tái hòa nhập cộng đồng.
Trên cơ sở những ý kiến tham gia góp ý của các đại biểu, Thiếu tướng Hoàng Anh Tuyên đề nghị, tổ biên tập tiếp thu, tiếp tục nghiên cứu để đưa ra những con số và tiêu chí phù hợp trên cơ sở rà soát, nắm tình hình thực tiễn.
Đặc biệt, cần tập trung vào đấu tranh phòng, chống ma túy trong thanh thiếu niên trên không gian mạng cũng như sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền, phổ biến kiến thức nhằm nâng cao nhận thức của thanh thiếu niên về tác hại và cách phòng tránh tệ nạn ma túy; điều chỉnh nội dung phân công nhiệm vụ phù hợp với chức năng của các đơn vị liên quan…
Về phía các địa phương, các cấp bộ Đoàn và lực lượng Công an trên địa bàn cần tăng cường công tác phối hợp, nêu cao vai trò, trách nhiệm trong công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, thanh thiếu niên tích cực tham gia công tác phòng, chống ma túy; khẳng định vai trò xung kích của tuổi trẻ và lực lượng công an nhân dân trong đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tệ nạn ma túy trên địa bàn.
Cụ thể, có thể yêu cầu các hội đoàn đứng lên tổ chức thực hiện ký cam kết thi đua giữa các bên thực hiện các nội dung không sử dụng; không tàng trữ, vận chuyển trái phép các chất ma túy; không dung túng bao che cho tội phạm và tệ nạn ma túy; quan tâm phối hợp với chính quyền, nhà trường, các ban, ngành đoàn thể giúp đỡ thanh, thiếu niên hư, chậm tiến, thanh niên có cha, mẹ, người thân phạm tội về ma túy và nghiện ma túy trên địa bàn; phối hợp quản lý và chủ động phòng ngừa các đối tượng xấu lợi dụng, lôi kéo vào con đường phạm tội.
Có thể thấy rằng, việc tuyên truyền về phòng chống tác hại về ma túy đã từng bước nâng cao ý thức pháp luật và nhận thức của đoàn viên, thanh thiếu niên về hậu quả và tác hại của ma túy, góp phần kiềm chế sự phát sinh tội phạm ma túy trong lứa tuổi thanh, thiếu niên; đề cao trách nhiệm của cá nhân, gia đình, xã hội và cộng đồng trong việc quản lý, giáo dục, giúp đỡ cho đoàn viên, thanh thiếu niên, tạo sự chuyển biến tích cực, phát huy vai trò xung kích của lực lượng công an và đoàn thanh niên trong phòng, chống tội phạm, tệ nạn ma túy trên địa bàn.
Vĩnh Hoàng