Phối hợp, đẩy nhanh tiến độ để chấm dứt đại dịch AIDS

Trước cuộc họp, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc đã công bố báo cáo về "Giải quyết bất bình đẳng để chấm dứt đại dịch AIDS về việc thực hiện tuyên bố chính trị về HIV/AIDS", trong đó nêu rõ tình trạng bất bình đẳng và đầu tư không đủ "khiến thế giới không được chuẩn bị trước một cách nguy hiểm như thế nào để đối đầu với các đại dịch của ngày hôm nay và ngày mai".

Dữ liệu của Chương trình Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS (UNAIDS) cho thấy các ca nhiễm HIV và tử vong do AIDS hiện không giảm đủ nhanh để chấm dứt đại dịch vào năm 2030 như đã cam kết. Đại dịch AIDS là nguyên nhân gây ra hơn 13.000 ca tử vong mỗi tuần.

Báo cáo của Tổng Thư ký nêu rõ các giải pháp bao gồm: Phòng chống HIV và các yếu tố hỗ trợ xã hội; cần có các phản ứng do cộng đồng dẫn dắt; tiếp cận công bằng đối với thuốc, vaccine và công nghệ y tế; cần nguồn tài chính bền vững cho ứng phó với AIDS và phòng ngừa, chuẩn bị và ứng phó đại dịch; có hệ thống dữ liệu lấy con người làm trung tâm và tăng cường quan hệ đối tác toàn cầu.

Tuyên bố của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc trước Đại hội đồng, ông Courtenay Rattray nêu ra 3 bước ngay lập tức để đảo ngược các xu hướng hiện tại và trở lại đúng hướng. "Một là, chúng ta cần giải quyết những bất bình đẳng đan xen, phân biệt đối xử và sự gạt ra bên lề của toàn bộ cộng đồng, những thứ thường bị các luật, chính sách và thực tiễn trừng phạt làm trầm trọng hơn". Ông Courtenay Rattray kêu gọi cải cách chính sách để giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho các cộng đồng bị thiệt thòi bao gồm người bán dâm, người tiêm chích ma túy, tù nhân, người chuyển giới và đồng tính nam. "Sự kỳ thị làm tổn thương tất cả mọi người. Đoàn kết xã hội bảo vệ mọi người", ông Courtenay Rattray nói.

Bước thứ hai là cần bảo đảm việc chia sẻ các công nghệ y tế, bao gồm cả thuốc kháng virus có tác dụng lâu dài, để cung cấp chúng cho mọi người ở tất cả các quốc gia trên thế giới.

Bước thứ ba là tăng cường các nguồn lực sẵn có để đối phó với AIDS.

Trong bài phát biểu khai mạc, Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2021-2022, ông Abdulla Shahid, lưu ý rằng "quyền tiếp cận y tế bình đẳng là quyền thiết yếu của con người để đảm bảo sức khỏe cộng đồng cho tất cả mọi người. Không ai an toàn cho đến khi tất cả chúng ta đều an toàn. Phấn đấu đạt được các mục tiêu về AIDS năm 2025 là cơ hội để cùng nhau tăng cường đầu tư cho các hệ thống y tế công cộng và ứng phó với đại dịch, đồng thời rút ra những bài học kinh nghiệm khó khăn từ cuộc khủng hoảng HIV/AIDS để phục hồi sau COVID-19 và ngược lại".

Tại đây, hơn 35 quốc gia thành viên và quan sát viên đã đưa ra các tuyên bố trong quá trình đánh giá AIDS, bao gồm các đóng góp thay mặt cho Nhóm Châu Phi, Cộng đồng Caribe và Hệ thống Hội nhập Trung Mỹ và Liên minh Châu Âu.

Các tuyên bố nhấn mạnh sự cấp thiết của việc thúc đẩy hành động tập thể để đi đúng hướng đạt các mục tiêu năm 2025 và tầm quan trọng của lăng kính bất bình đẳng để đảm bảo ứng phó với HIV thành công.

Chủ tịch Đại hội đồng, Tổng thư ký, nhóm Châu Phi, EU và một số nước thành viên cũng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tài trợ đầy đủ cho ứng phó với HIV và tăng cường đầu tư cho y tế toàn cầu.

Các phát biểu đều nhấn mạnh rằng, các quốc gia cần phối hợp hành động cùng nhau, đẩy nhanh tiến độ để phấn đấu chấm dứt mối đe dọa sức khỏe cộng đồng là AIDS - vào năm 2030.

Giang Oanh