Thị trường cocaine và methamphetamine gia tăng mạnh tại châu Âu

Báo cáo do Cơ quan cảnh sát châu Âu (Europol) và Trung tâm giám sát thuốc và dược phẩm bổ sung của châu Âu (EMCDDA) đưa ra. Theo đó, trong năm 2020, lượng cocaine cao kỷ lục (214,6 tấn) đã được thu giữ trong các nước EU, Na Uy và Thổ Nhĩ Kỳ.

Báo cáo nhấn mạnh EU đang phải đối mặt với "mối đe dọa ngày càng lớn từ thị trường dược phẩm nhộn nhịp và đa dạng hơn, dựa trên hợp tác chặt chẽ giữa các tổ chức tội phạm quốc tế và trong EU".

Giám đốc EMCDDA Alexis Goosdeel cho biết bản chất mới của thị trường này dẫn tới "dược phẩm sẵn có ở mức cao, bạo lực và tham nhũng gia tăng và các vấn đề sức khỏe ngày một xấu đi". Trong đó nhấn mạnh đang có sự liên kết giữa giữa các tổ chức tội phạm châu Âu và quốc tế.

Đồng thời nhấn mạnh: Châu Âu đang là khu vực sản xuất ma túy tổng hợp lớn cho cả thị trường trong và ngoài khu vực. Nguy cơ châu Âu cũng là một điểm trung chuyển chính cho các loại ma túy có nguồn gốc từ nơi khác và vận chuyển đến các khu vực khác trên thế giới. Đối với cả cocaine và methamphetamine, có bằng chứng cho thấy các nhóm tội phạm Mỹ Latinh và châu Âu đang hợp tác sản xuất, buôn bán và phân phối.

Giám đốc điều hành Europol Catherine De Bolle nhấn mạnh: 'Việc buôn bán ma túy bất hợp pháp tiếp tục thống trị tội phạm nghiêm trọng và có tổ chức ở EU, hiện gần 40% mạng lưới tội phạm hoạt động ở cấp độ quốc tế được báo cáo với Europol là hoạt động buôn bán ma túy. Chống buôn bán bất hợp pháp này là ưu tiên hàng đầu của Europol và EU. Vì thế khu vực và các quốc gia cần phải xây dựng được hệ thống pháp luật chặt chẽ và thực thi nó một cách hiệu quả".

Lượng thu giữ cocaine ở châu Âu tăng kỷ lục

Báo cáo nêu rõ cocaine là loại ma túy bất hợp pháp được tiêu thụ phổ biến thứ hai ở EU sau cần sa, với giá trị bán lẻ trên thị trường vào năm 2020 ước tính khoảng 10,5 tỉ euro. Khoảng 3,5 triệu người châu Âu (15–64 tuổi) cho biết đã sử dụng loại thuốc này trong năm qua, 14 triệu người trong cuộc đời của họ. Trong khi việc sử dụng cocaine vẫn tập trung ở phía nam và phía tây của châu Âu, thị trường dường như đang lan rộng về phía đông.

Năm thứ tư liên tiếp, lượng cocaine kỷ lục (214,6 tấn) đã bị thu giữ ở châu Âu vào năm 2020, tăng 6% so với năm 2019, cho thấy lượng ma túy này còn nhiều. 3 quốc gia - Bỉ (70 tấn), Hà Lan (49 tấn) và Tây Ban Nha (37 tấn) - chiếm khoảng 3/4 tổng số tấn của châu Âu, nhưng số lượng lớn cũng bị thu giữ bởi Ý (13,4 tấn), Pháp (13,1 tấn ) ), Đức (11 tấn) và Bồ Đào Nha (10 tấn). Hầu hết cocaine bị thu giữ ở châu Âu được chuyển đến trong các container vận chuyển hàng hải. Các điểm nhập cảnh của các chuyến hàng cocaine ngày càng đa dạng, với số lượng lớn hơn bị bắt giữ tại các cảng ở Đông Âu và Thổ Nhĩ Kỳ .

Hầu hết hoạt động sản xuất cocaine vẫn diễn ra ở Colombia, Bolivia và Peru. Tuy nhiên, việc chế biến cocaine hiện đang diễn ra bên trong châu Âu (chủ yếu ở Bỉ, Tây Ban Nha và Hà Lan). Một lượng lớn tiền chất hóa học được sử dụng để sản xuất cocaine đã bị thu giữ từ các phòng thí nghiệm sản xuất bất hợp pháp và ở biên giới châu Âu. Dữ liệu gần đây cũng cho thấy rằng một lượng lớn bột cocaine đã được chế biến ở châu Âu từ các sản phẩm trung gian, chẳng hạn như coca paste và cocaine base. Một số trong số này được nhập lậu từ Nam Mỹ dưới dạng vật liệu vận chuyển (ví dụ như than củi, nhựa) và sau đó được chiết xuất trong các cơ sở chuyên dụng. Việc cung cấp một lượng lớn cocain gốc và cao dán coca ở châu Âu tạo ra nguy cơ xuất hiện các sản phẩm cocain dễ hút mới (ví dụ như 'crack') trên thị trường tiêu dùng Châu Âu, gây ra những rủi ro đáng kể về sức khỏe và xã hội.

Sản xuất methamphetamine ngày càng tinh vi

Với Methamphetamine - loại thuốc kích thích tổng hợp được tiêu thụ rộng rãi nhất trên thế giới - hiện vẫn đang đóng một vai trò tương đối nhỏ trong thị trường ma túy của châu Âu. Tuy nhiên, báo cáo cho thấy mối đe dọa ngày càng tăng do loại thuốc này gây ra trong khu vực, khi tính sẵn có ngày càng tăng và việc sử dụng lan sang các khu vực mới. Methamphetamine được sản xuất bên trong EU để cung cấp cho cả thị trường trong và ngoài nước. Châu Âu cũng là điểm đến và khu vực trung chuyển của loại ma túy này từ các trung tâm sản xuất khác (ví dụ như Iran, Nigeria, Mexico) đến Châu Á và Châu Đại Dương. Ngành công nghiệp methamphetamine mới nổi ở Afghanistan gây ra mối đe dọa đối với EU, do giá cả cạnh tranh và các tuyến đường buôn bán ma túy lâu đời đến châu Âu.

Báo cáo cũng cho thấy xu hướng dài hạn chỉ ra sự mở rộng thị trường ổn định. Từ năm 2010 đến năm 2020, số vụ bắt giữ methamphetamine ở EU đã tăng hơn gấp đôi, trong khi số lượng bị bắt giữ tăng 477% lên 2,2 tấn vào năm 2020.

Vào năm 2020, 9 nước thành viên EU đã báo cáo việc dỡ bỏ 215 phòng thí nghiệm methamphetamine. Trong lịch sử, sản xuất ở châu Âu thường diễn ra trong các phòng thí nghiệm 'nhà bếp' nhỏ, nhưng phổ biến ở Czechia và các nước lân cận. Trong khi những điều này vẫn còn tồn tại, hiện nay ngày càng có nhiều lo ngại về các cơ sở sản xuất ở Bỉ và Hà Lan, nơi methamphetamine có thể được sản xuất ở quy mô lớn hơn đáng kể.

Các cơ sở methamphetamine bị phát hiện ở Bỉ và Hà Lan đã gia tăng về quy mô, mức độ tinh vi và sản lượng kể từ năm 2019. Nhận thấy lợi nhuận của methamphetamine, các nhà sản xuất ma túy tổng hợp châu Âu hiện đang làm việc với các nhóm tội phạm Mexico để phát triển quy trình sản xuất và khai thác cơ sở hạ tầng hiện có ở châu Âu. Ngoài methamphetamine được sản xuất ở châu Âu, nhiều tấn ma túy có nguồn gốc từ Mexico đã bị thu giữ ở EU kể từ năm 2019, cũng ngụ ý về sự hợp tác giữa các mạng lưới tội phạm châu Âu và Mexico.

Một bước phát triển khác là việc sản xuất methamphetamine ở Afghanistan, mặc dù hiện tại nước này dường như không phải là nguồn cung cấp chính cho EU. Tuy nhiên, với giá bán buôn tương đối thấp của methamphetamine Afghanistan, các mạng lưới tội phạm có thể coi việc vận chuyển ma túy vào EU theo các tuyến đường buôn bán heroin đã được thiết lập về mặt kinh tế có thể coi là hấp dẫn về mặt kinh tế.

Việc sử dụng methamphetamine ở châu Âu trước đây tập trung ở Séc và Slovakia, nhưng việc sử dụng dường như đang lan rộng ở những nơi khác. Dữ liệu nước thải mới nhất cho thấy loại thuốc này cũng có mặt ở Bỉ, Síp, phía đông của Đức, Tây Ban Nha, Thổ Nhĩ Kỳ và một số quốc gia Bắc Âu (ví dụ: Đan Mạch, Latvia, Lithuania, Phần Lan, Na Uy ). Trong số 58 thành phố có dữ liệu về dư lượng methamphetamine trong nước thải đô thị cho năm 2020 và 2021, khoảng một nửa (27) đã báo cáo sự gia tăng.

Với lượng lớn methamphetamine có mặt trên thị trường châu Âu, người ta lo ngại về nhu cầu sử dụng loại thuốc này ngày càng tăng, đặc biệt là ở dạng có thể hút được ('crystal meth'). Điều này có thể có những tác động lâu dài, bao gồm gánh nặng lớn hơn đối với hệ thống y tế và mối đe dọa đối với an toàn công cộng.

Giang Oanh (theo europa-eu)