Toàn quốc ghi nhận 7.723 trường hợp phát hiện nhiễm mới HIV

252.578 người nhiễm HIV đang còn sống trên toàn quốc

Báo cáo về tình hình nhiễm HIV/AIDS, Bộ Y tế trong kỳ báo cáo tháng 10/2025 cho thấy, cả nước ghi nhận 750 trường hợp phát hiện mới HIV dương tính, 130 trường hợp tử vong.

Số người nhiễm HIV đang còn sống là 252.578 trường hợp; tổng số người nhiễm HIV tử vong lũy tích là 117.242 trường hợp.

Theo Bộ Y tế, công tác kiểm soát và phòng, chống HIV/AIDS được triển khai toàn diện trên các phương diện xây dựng văn bản pháp luật, hướng dẫn chuyên môn và tổ chức thực hiện.

Bộ Y tế triển khai sửa đổi, bổ sung một số văn bản chuyên môn xây dựng hướng dẫn đáp ứng y tế công cộng với chùm ca nhiễm HIV. Bên cạnh đó, Bộ cũng phối hợp xây dựng kế hoạch nâng cao năng lực xét nghiệm sinh học phân tử, cập nhật phần mềm HIV-INFO và hướng dẫn báo cáo theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Từ đầu năm đến nay, các hoạt động điều trị HIV/AIDS trên toàn quốc được duy trì ổn định. Bộ Y tế đã tổ chức các cuộc họp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam về thanh toán thuốc ARV giai đoạn 2024-2025, ban hành Quyết định số 142/QĐ-PB ngày 14/10/2025 về phân phối thuốc Quỹ Toàn cầu.

Đồng thời, theo dõi việc mua sắm thuốc ARV tại địa phương; triển khai điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone cho hơn 40.000 người tại 63 tỉnh, thành phố. Công tác phối hợp Lao/HIV được kiện toàn theo Quyết định số 3042/QĐ-BYT ngày 25/9/2025.

Hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống AIDS 1/12/2025, Bộ Y tế đang lên kế hoạch tổ chức nhiều hoạt động trong dịp này, chuẩn bị tổ chức Lễ mít tinh, đồng thời tiếp tục triển khai các hoạt động thuộc Dự án 6 "Tăng cường đáp ứng y tế trong phòng, chống ma túy".

Trong hơn 10 năm qua, Việt Nam liên tục giảm cả 3 chỉ tiêu: số người mới nhiễm HIV, số ca chuyển sang AIDS và số tử vong liên quan đến HIV/AIDS; đồng thời kiểm soát tỉ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dưới 0,3%.

Bên cạnh đó, Việt Nam đã đạt những kết quả rất ấn tượng: 95% người nhiễm HIV/AIDS được bao phủ bảo hiểm y tế, gần 90% người điều trị ARV được chi trả từ quỹ bảo hiểm y tế và hơn 95% số người điều trị ARV đạt tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế.

Để hướng tới mục tiêu kết thúc dịch AIDS vào năm 2030, các chuyên gia cho rằng, cần tiếp tục nỗ lực hơn nữa. Dịch bệnh vẫn tiềm ẩn, đặc biệt trong các nhóm đối tượng nguy cơ cao. Những thách thức mới đòi hỏi chúng ta phải có cách tiếp cận mới, giải pháp truyền thông sáng tạo, mạnh mẽ hơn.

Tập trung nhóm giải pháp về tư vấn xét nghiệm HIV

PGS, TS Phan Thị Thu Hương, nguyên Cục trưởng Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) nay là Cục Phòng bệnh cho biết, theo mục tiêu của Chiến lược quốc gia đến năm 2030 hướng tới tầm nhìn "ba không" của Liên Hợp Quốc: Không còn người nhiễm mới HIV, không còn người tử vong do AIDS và không còn kỳ thị, phân biệt đối xử với HIV/AIDS.

Để đạt mục tiêu đề ra, những năm qua, Bộ Y tế triển khai hàng loạt biện pháp dự phòng phơi nhiễm, phối hợp linh hoạt phác đồ điều trị bằng thuốc ARV (thuốc kháng virus) đã giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người nhiễm HIV và giảm đáng kể nguy cơ lây truyền.

Mặc dù Việt Nam đang là một trong những nước điều trị dự phòng lây nhiễm và điều trị HIV/AIDS được đánh giá cao trong khu vực và trên thế giới, nhưng số nhiễm mới hằng năm vẫn ở mức hơn 10.000 người/năm. Số điều trị ARV, hiện nay mới đạt 83%, trong khi đó vẫn còn khoảng 40.000 người nhiễm HIV biết được tình trạng mà chưa tham gia điều trị ARV và khoảng 30.000 người chưa biết tình trạng HIV. Với những lý do nêu trên, hiện có khoảng 70.000 người nhiễm HIV chưa được điều trị ARV. Đây là một thách thức, khó khăn lớn và là nguyên nhân làm lây nhiễm HIV ra cộng đồng.

Theo đánh giá của Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam đang trong giai đoạn dịch tập trung ở các nhóm có hành vi nguy cơ lây nhiễm cao như: nhóm nghiện chích ma túy, nam quan hệ tình dục đồng giới, phụ nữ bán dâm… Người nhiễm HIV trong nhóm tuổi (15-29) và (30-39) vẫn đang chiếm tỉ lệ lớn và nguyên nhân lây nhiễm qua quan hệ tình dục và đường máu vẫn chiếm tỷ trọng cao.

Bên cạnh đó, người nhiễm HIV thường khó tiếp cận các dịch vụ y tế và cơ hội việc làm do sự kỳ thị từ xã hội. Về địa bàn, dịch HIV đang tập trung chủ yếu tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Thành phố Hồ Chí Minh và Đông Nam Bộ (chiếm tới gần 70% số ca phát hiện nhiễm mới). Tuy nhiên, trong những năm gần đây, các số liệu cảnh báo dịch cho thấy các khu vực miền núi phía bắc và Tây Nguyên đang tiềm ẩn các nguy cơ làm gia tăng lây nhiễm HIV.

Để ứng phó với HIV/AIDS, Việt Nam đã và đang triển khai đa dạng mô hình cung cấp dịch vụ tư vấn xét nghiệm HIV tại cơ sở y tế, cộng đồng, tự xét nghiệm HIV, cung cấp sinh phẩm qua website được mở rộng về số lượng và đa dạng dịch vụ bảo đảm trong tiếp cận dịch vụ; mở rộng tại cộng đồng và trong trại giam, bảo đảm K=K (không phát hiện = không lây truyền); bảo đảm điều trị ARV kết hợp đồng nhiễm viêm gan C, các bệnh không lây nhiễm… theo hướng tiếp cận điều trị lấy con người làm trung tâm.

Để tiến tới chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030, trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tập trung nhóm giải pháp về tư vấn xét nghiệm HIV, bao gồm:

Thứ nhất, xét nghiệm sàng lọc HIV. Trong đó, thực hiện đa dạng hóa dịch vụ tư vấn và xét nghiệm HIV. Đẩy mạnh xét nghiệm HIV trong cơ sở y tế, mở rộng xét nghiệm HIV tại cộng đồng, xét nghiệm HIV lưu động và tự xét nghiệm HIV;

Triển khai các mô hình tư vấn xét nghiệm HIV phù hợp với từng nhóm có hành vi nguy cơ cao, gồm người sử dụng ma túy, nam quan hệ tình dục đồng giới, người chuyển giới, phụ nữ bán dâm, phạm nhân; mở rộng triển khai xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích của người nhiễm HIV; xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai;

Ứng dụng các kỹ thuật, sinh phẩm xét nghiệm mới, phương pháp lấy mẫu mới trong chẩn đoán nhiễm HIV, xác định những người có hành vi nguy cơ cao để triển khai các biện pháp can thiệp phù hợp phòng lây nhiễm HIV;

Thứ hai, mở rộng các phòng xét nghiệm được phép khẳng định HIV, đặc biệt là ở tuyến huyện khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa để trả kết quả xét nghiệm khẳng định HIV dương tính cho người được xét nghiệm trong thời gian sớm nhất. Thường xuyên cập nhật các phương pháp xét nghiệm khẳng định HIV dương tính.

Thứ ba, bảo đảm chất lượng xét nghiệm HIV thông qua các hoạt động nội kiểm, ngoại kiểm, giám sát hỗ trợ kỹ thuật, kiểm định chất lượng phòng xét nghiệm nhằm nâng cao chất lượng tư vấn xét nghiệm HIV. Bảo đảm và duy trì các phòng xét nghiệm tham chiếu quốc gia về HIV/AIDS.

Thứ tư, đẩy mạnh các biện pháp để chuyển gửi thành công người nhiễm HIV từ dịch vụ tư vấn xét nghiệm HIV đến dịch vụ chăm sóc, điều trị bằng thuốc kháng virus HIV.